Een fascinerende roadtrip

Ze had een comfortabel leven gehad, maar comfort is de dood voor de ziel, die van nature zoekend, vasthoudend en onbevredigd is. Die onvrede jaagt de ziel voort, doet hem verdwalen, zich verliezen, worstelen en zich aanpassen. En aanpassing is groei en groei is leven.

Wanneer de afstandelijke relatie tussen Josie en haar laffe man Carl eindelijk eindigt, besluit Josie haar leven plots en rigoureus om te gooien. Met haar kinderen Paul en Ana vertrekt ze in een gehuurde camper – de Chateau – naar Alaska. Zonder enig doel, zonder beoogde eindbestemming en vastberaden de werkelijke essentie van het leven te vinden. Langs campings, vrij-parkeerplaatsen, truckstops en via haar stiefzusje Sam trekken ze gedrieën door het ongerepte landschap van Alaska.

Het is uiterst bewonderenswaardig hoe de Amerikaanse bestsellerauteur Dave Eggers zich kan verplaatsen in het leven en karakter van een personage. In Helden van de grens is het Josie, een alleenstaande moeder. De bewierookte schrijver van onder andere De cirkel en Wat is de wat beschrijft zijn protagonist uitgebreid en levensecht; haar emoties, haar gedachtes en haar handelingen. Als lezer ga je in haar geloven, leef je mee met haar tekortkomingen en ‘struggles’, toon je compassie met haar gevoelens en begrijp je haar op momenten dat ze voor moeilijke keuzes staat. En die momenten zijn er vaak in dit boek. Zo komt ze onderweg de meest rare types tegen, dient ze noodgedwongen in te breken als ze wanhopig een slaapplek zoekt, kent de camper zijn gebreken en is ook de natuur haar niet altijd vriendelijk gestemd met een constante dreiging van naderende bosbranden en een hevige onweersbui in het laatste hoofdstuk. En dan heeft ze ook nog de verantwoording voor (de veiligheid van) haar kroost.

Het is ook niet niks als je van het ene op het andere ogenblik de beslissing neemt om met je twee kinderen te vertrekken naar Alaska, in een dus onberekenbare camper en zonder duidelijk doel voor ogen. Hier begrip voor opbrengen, is lastig, maar doordat Eggers steeds meer puzzelstukjes uit Josie’s verleden op de juiste plek legt, begin je haar motivatie steeds meer te begrijpen. In haar beroep als tandarts heeft ze een jongeman toegejuicht als soldaat naar Afghanistan te gaan, waar hij vervolgens snel de dood heeft gevonden. De (terechte?) schuld hiervoor draagt ze als een zware last met zich mee. Een andere patiënt, een oudere vrouw, sleept haar voor het gerecht, nadat Josie een gevaarlijk mondgezwel bij deze vrouw niet als kwaadaardig heeft gezien. Deze misère stapelt zich bovenop Josie’s kwellende jeugd, dat ze grotendeels in een adoptiegezin doorbracht, en de oerdomme relatie met de ruggengraatloze Carl.

Hoewel ze twijfels heeft over de ontwikkeling van haar kinderen buiten de normale maatschappij, raakt ze zelf ook steeds meer overtuigd van de juistheid van haar beslissing. Haar afkeer tegen de bureaucratische burgerbevolking – een terugkerend thema bij Dave Eggers – groeit en ze ziet in dat de onbeperkte grenzen van de vrijheid hen ook voordelen brengt. Geen strak georganiseerde regeltjes meer, niet alleen maar klagende en teleurgestelde mensen om hen heen en, belangrijker nog, meer tijd voor de liefde van het gezin. De energieke, losbollige Ana gedijt goed bij de zorg van de wereldwijze, kalme Paul (“met zijn priesterijsogen”). Natuurlijk kun je je afvragen of het goed is wat Josie doet, want hoe de toekomst eruit ziet, weet niemand. Maar bovenal heerst er het respect voor deze volhardende, soms nonchalante en naïeve, alleenstaande moeder.

Helden van de grens is een fascinerende roadtrip waarbij gevaar en geluk dicht bij elkaar liggen. Dave Eggers bewaart de balans en schotelt de lezers opnieuw een bijzonder verhaal voor. Een menselijk verhaal, diepzinnig en ontroerend, in een natuurrijke setting waarbij de grenzen van vrijheid ongedwongen doch schendbaar zijn.

Hoe ver reis jij voor het ultieme geluk, zonder vooraf te weten of het wel het volmaakte bestaan is waar je voor reist?