Een schotschrift voor het behoud en herstel van het bos
Annie Proulx (1935) behoeft geen introductie meer. De Amerikaanse verwierf faam met klassiekers als Scheepsberichten, De gouverneurs van Wyoming en Twee cowboys (later verfilmd als het Oscar-winnende Brokeback Mountain). Ze won diverse prestigieuze prijzen, waaronder een Pulitzer Prize en de National Book Award. In al haar omvangrijke romans hebben het platteland en de natuur de belangrijkste rol. Zo ook in Schorshuiden, dat wordt gezien als haar beste werk ooit en nu door de fraaie vertaling van Regina Willemse in de Nederlandse schappen ligt. Het is een schotschrift voor het behoud en herstel van het bos en bevat een indringende waarschuwing aan de gehele mensheid.
Het verhaal begint in Nieuw-Frankrijk, 1693, met de stugge seigneur Claude Trépagny die het plan heeft gevat een groot bos te ontginnen om vruchtbaar land te creëren voor zijn nakomelingen. Omdat het een omvangrijk project is, neemt de rijke kolonist twee jonge Franse contractarbeiders in dienst die voor hem het zware kapwerk moeten doen: René Sel en Charles Duquet. Zij vormen de basis voor de rest van het boek, dat driehonderd jaar generaties beslaat, voortkomend uit de twee ambitieuze landarbeiders.
René Sel trouwt met een Miqmaq-vrouw, die als slaaf werkt voor Trépagny en zo haar twee zonen eten en onderdak kan bieden. Ze behoort tot één van de vele Indiaanse stammen in de omgeving, de oorspronkelijke, inheemse bevolking van Nieuw-Frankrijk, die door de komst van de kolonisten hun land en leven kwijtraken. Het verhaal van hun nakomelingen vertelt over indianen met veel woud- en natuurkennis, die worden genegeerd door de winst gedreven ondernemers die zich daardoor vijandig opstellen tegenover de indianen en hun nageslacht. Ze leven een arm, maar gelukkig leven.
Charles Duquet ontwikkelt zich tot één van die nietsontziende uitbuiters. Hij bouwt vanaf nul een groot familie-imperium op door met de juiste mensen handel te drijven, overeenkomsten te sluiten en coalities aan te gaan. Zijn handelsdrift geeft hij vervolgens door aan de generaties na hem, zodat uiteindelijk het hout- en pelsbedrijf Dukes & Sons ontstaat.
"De nieuwkomers hadden geen enkele belangstelling voor het vreemde nieuwe land, ze wilden alleen maar grijpen wat winst opleverde. Dat was het enige wat hen dreef. Het bos was er voor hen."
Met het verstrijken van de tijd, de vele personages die geboren worden, hard werken, hun eigen rol hebben in de familiegeschiedenis en uiteindelijk sneuvelen, is ook de ontwikkeling van de visie van de mens ten opzichte van de natuur een heftige. Waar Charles en René nog gedreven werden door hebzucht en ondernemingszin, zijn macht en geld de oogkleppen van de volgende generaties die de gevolgen voor de toekomst verborgen houden. Met de plundering en kaalslag van het bos, de verspilling van gezond, waardevol hout en het uitputten van de grond zaagt de mensheid de eigen benen onder hun vandaan. De familie Duquet (later Duke geheten) is daarin leidend, terwijl de afstammelingen van René Sel hun Indiaanse trots opzij moeten zetten om gedwongen aan het werk te gaan.
Proulx’ liefde voor de natuur blijkt uit het contrast dat ze soms in zinnen en alinea’s legt. Ze toont de lezer al de pracht van de natuur en brengt haar boodschap op een confronterende en haast belerende wijze, waarbij ze de lezers uitdaagt om na te denken:
“[…] het oudste levende bos op aarde, deel van een wereld die nooit uitgesleten was door oprukkende gletsjers, nooit kaalgevreten was door grazende zoogdieren […] Met de industriële lelijkheid van Londen nog vers in zijn achterhoofd werd hij diep geroerd door de schoonheid van Nieuw-Zeeland. Het was een frisse wereld, zinderend van leven en kleur, met bomen vol neerhangende ranken, epifyten, paarse bloemen en duizeligmakende geuren die opstegen uit draperieën van piepkleine orchideeën […]”
Schorshuiden is een bijna achthonderd pagina’s tellende reprimande over de teloorgang van het Noord-Amerikaanse woud. Proulx verpakt dit in een krachtig verhaal, vol historische details, levendige beschrijvingen en beeldend taalgebruik, waarbij het enige minpunt is dat je alle generaties en hun bijzondere verhalen te kort meemaakt. Het waren afzonderlijk geweldige verhalen geweest als hun complete leven was verhaald, zonder de grote – maar voor dit boek noodzakelijke - sprongen in de tijd. Nu heeft Proulx ze samengevoegd tot één meeslepend, lijvig en urgent verhaal. Het is een keiharde realiteit in een fantastisch familie- en bomenepos. Schorshuiden is een boek waarin je enkele weken kunt leven en eindigt met een besef dat de mensheid er een enorme puinhoop van heeft gemaakt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Mads Bruynesteyn
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
