Een intrigerend thema over de Joegoslavische burgeroorlog

Wanneer er voor het huis van André Georgi in Berlijn een moord plaatsvindt, wat later een afrekening in het Joegoslavische circuit blijkt te zijn, wordt het creatieve brein van Georgi direct aangespoord tot handelen. Dusdanig geïnspireerd schrijft hij in eerste instantie een (fictief) televisiescript over het gebeurde. Gedurende het schrijfproces ziet scriptschrijver Georgi in dat het verhaal zich meer leent voor een boek. Zodoende vormt hij het manuscript om tot een thriller en verscheen het uiteindelijk als Tribunaal  in de schappen; Georgi’s eerste misdaadroman.

Kovaç, een voormalig commandant van een Servische elite-eenheid van het Servische leger, wordt beschuldigd van massamoord. Jasna Brandič is onderzoekster van het tribunaal in Den Haag. Haar taak is om belangrijke getuigen te identificeren, op te sporen en richting het proces te begeleiden, beschermen en onder te brengen. Om de schuld van Kovaç te bewijzen, heeft Jasna een kroongetuige vanuit Servië laten overkomen. Alles lijkt in kannen en kruiken, Kovaç hangt een levenslange gevangenisstraf boven het hoofd, maar op de dag van de hoorzitting wordt de belangrijke getuige vermoord, de strenge voorzorgs- en beveiligingsmaatregelen ten spijt. Jasna overleeft de moordaanslag, maar is zwaar ontredderd door de dood van haar kroongetuige. Jasna’s zaak tegen Kovaç is kansloos zonder deze getuige. Hoe kon dit gebeuren?
Net als Jasna de hoop op een goede afloop heeft opgegeven, krijgt ze een hoopgevend bericht uit Belgrado. Iemand uit de intieme kring van Kovaç is bereid te getuigen tegen zijn voormalige compagnon. Jasna grijpt deze nieuwe kans met beide handen aan en reist direct naar Servië. Echter is het niet zo gemakkelijk als het lijkt, want de mogelijke nieuwe kroongetuige behoort nog altijd tot de groep volgelingen van Kovaç en kan zich dus niet zomaar bij Jasna melden. Om hem te vinden en hem veilig naar Den Haag te brengen, moet Jasna alles op alles zetten. Jasna reist naar Belgrado en gaat met gevaar voor eigen leven op zoek naar de laatste strohalm voor de terechtstelling van Kovaç.

Dat André Georgi scriptschrijver van beroep is, is duidelijk te merken aan onder andere zijn schrijfstijl. Korte, staccato zinnen, en weinig sfeerbeschrijvingen. Ook de explosieve scènes zijn een bewijs van zijn ervaringen in de tv-wereld. Jasna’s zoektocht naar de kroongetuige zit vol met zinderende achtervolgingen, heftige confrontaties en gruwelijke kwellingen.

Het onderwerp dat wordt behandeld, is interessant. Het Joegoslavië-Tribunaal is een materie die niet vaak in thrillers voorkomt. Georgi durft de politieke en ethische kwesties te beschrijven, en weet de vinger op de zere plek te leggen. Het is verontrustend om te lezen hoe meedogenloos de Joegoslavische oorlogsmisdadigers zijn (geweest). Ook nu, ruim dertien jaar na de Balkanoorlog, is het oorlogsvuur nog niet uitgedoofd. Zelfs in gevangenschap toont Kovaç zijn macht. Vanuit zijn zwaarbewaakte cel imponeert hij met een haast arrogante houding zijn bewaarders en intimideert hij talloze (mogelijke) getuigen in Servië, Bosnië-Herzegovina en Kroatië. Daarnaast heeft hij nog steeds invloed op de daden die zijn moordlustige volgelingen – genaamd de Wolven – uitvoeren. Hij dirigeert ze vanaf zijn ‘troon’ in de gevangenis. Dit zagen we ook bij ‘bekende’ oorlogsmisdadigers als Karadzic en Milošević.

Tribunaal  had uit kunnen groeien tot een topper, maar daarvoor mist het verhaal enkele belangrijke aspecten. Hoofdpersonages worden onvoldoende belicht, waardoor de empathie voor hen ontbreekt. Hoe gruwelijk de daden ook zijn die sommigen van hen wordt aangedaan, nergens leef je met ze mee. Wellicht kunnen we dit wijten aan Georgi’s switch van beeld naar papier. Op beeld zie je de personen; op papier moeten ze worden beschreven.
Tevens worden extreem spannende hoofdstukken – waarvan het tempo door korte hoofdstukken hoog oploopt – plots onderbroken door onnodige passages met langdradige achtergronduitleg.

Toch mogen we André Georgi zeker niet tekort doen, want met Tribunaal  heeft hij een meer dan prima debuutthriller geschreven. Een intrigerend thema over de Joegoslavische burgeroorlog, daadkrachtig geschreven, vol energie en gedurfde morele vraagstukken.