Negen voortreffelijke portretten
Wat betekent het om in deze tijd een man te zijn? Het is de centrale vraag in de nieuwe roman van David Szalay (1974), de Londense schrijver van de romans Spring, The Innocent en London and the South-East. In eigen land wordt hij door de grote media opgemerkt als veelbelovend talent. En met Wat een man is lost hij deze verwachtingen volledig in. Hij wordt beladen met lovende kritieken en het boek belandde op de shortlist van de prestigieuze Man Booker Prize 2016.
Negen verhalen, negen verschillende (jonge)mannen in diverse fases van hun leven, ieder ongeveer met een leeftijdsverschil van zeven jaar. Van twee studerende vrienden die met Interrail een tocht door Europa maken tot een drieënzeventigjarige man die zijn ouderdom zelf niet wil erkennen, maar dagelijks de bijbehorende kwaaltjes ondergaat; allen bieden een tragikomische blik op wat het betekent om een (blanke) man te zijn. Via de verandering van de seizoenen – van de lente tot de winter – volgen we de negen mannen. Bernard is een aan de universiteit afgestudeerde nietsnut, die door zijn lakse houding niet zijn beoogde toekomst nastreeft. Hij besluit om in zijn eentje op vakantie naar Cyprus te gaan, alwaar hij met twee mollige vrouwen de nodige activiteiten beleeft. Of Kristian, adjudant-redacteur en een trouwe, liefhebbende vader die nog nooit een ochtend heeft overgeslagen waarop hij zijn kids naar school brengt. Hij ontdekt een schandaal over de Minister van Defensie en reist naar Malaga om hem daarmee te confronteren.
De hoofdrolspelers zijn mannen met een rijk karakter. Of het nu pompeuze studenten, midlifers, een in het slop rakende miljonair of een gepensioneerde ambtenaar betreft; het zijn allen types met hun eigen sores. Alsof ze boven de wereld zweven, kijken ze naar beneden en aanschouwen hun eigen leven. Voor de jonge hoofdrolspelers is het de vraag of ze momenteel hun ambities aan het verwezenlijken zijn of dat ze daar een andere weg voor moeten inslaan. Voor de ouderen geldt: had het anders gekund? Welke paden hebben ze misgelopen en welke mogelijkheden hebben ze laten schieten? Terwijl ze deze – soms filosofische – overpeinzingen hebben, draait hun huidige leven gewoon verder en komen ze voor nieuwe beslissingen te staan. Dit contrast wordt treffend opgetekend door Szalay, die met een poëtische schrijfstijl een alledaagse werkelijkheid en een zekere urgentie creëert.
Elk verhaal kent haar eigen sfeer. De personages moeten ieder afzonderlijk hun dilemma’s verwerken, ieder op hun eigen typerende manier, uniek dus, maar herkenbaar. Typisch mannelijke trekjes, zoals zelfverzekerdheid, jaloezie, machtsvertoon, humor, maar ook terneergeslagenheid en verdriet komen in de korte verhalen in Wat een man is naar voren. Een knappe prestatie van Szalay om dit in hoogstens zeventig bladzijdes per verhaal zo gedetailleerd en overtuigend te presenteren.
Ook de moderne Europese steden komen tot leven in de verhalen. Of het zich nu in Italië, België of Denemarken afspeelt, Szalay kent de culturen, de uiterlijkheden en de omgangsvormen en geeft de verhalen op deze manier een beeldend decor. Dat de steden telkens als toevluchtsoorden worden ‘gebruikt’, maakt het extra interessant. Welke eigenschappen van de betreffende stad helpen de personages te begrijpen wat de zin is van het leven? Is de omgeving bepalend voor verandering in hun doen en laten? Feit is dat de Europese landen een verbindende factor zijn in de verhalen en juist deze boodschap maakt Wat een man is een uitermate actueel boek.
“In schaduwen gehuld overdenkt hij met schaamte en treurnis zijn eigen leven, zijn eigen dingen, zijn eigen zielige genoegens.”
Misschien omdat het zo gewoon lijkt, valt het niet op hoe bijzonder de eenentwintigste-eeuwse mannelijkheid is, in een wereld vol verplichtingen en verwachtingen. David Szalay illustreert dit op een confronterende manier en schetst negen voortreffelijke portretten. “Amemus eterna et non peritura. Laat ons liefhebben wat eeuwig is en niet wat vergankelijk is.”
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Mads Bruynesteyn
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
