Absurd maar diverse mogelijke interpretaties maken het boeiend genoeg

Dit boek behandelt het thema ‘ongedaan maken van dat waar je spijt over hebt’. Het maakt hierbij gebruik van een JUMP-unit, een soort tijdmachine, waarmee je als het ware terug in de tijd kunt ‘jumpen’. De vraag ‘Als je alles waar je spijt van hebt ongedaan kunt maken, zou je dat dan ook doen?’ vormt wel vaker aanleiding voor het schrijven van een boek. Zo schreef Matt Haig ‘Middernachtbibliotheek’ met betrekking tot dit thema. De roman van Matt Haig vond ik persoonlijk interessanter en boeiender uitgewerkt dan dit boek. Het verhaal hoeft niet realistisch te zijn om goed te zijn en om een mooie boodschap over te brengen. Dit boek brengt dat alleszins op een minder duidelijke manier.

Het verhaal in ‘Ik kom hier nog op terug’ neemt plots zo’n absurde wending waardoor het de (filosofische) meerwaarde met betrekking tot het eigen leven verliest. Tenzij de auteur net deze boodschap wenst mee te geven: ‘Het leven is absurd’ of ‘Reflecteren over het leven is zinloos’. Maar evengoed kan het maatschappijkritisch bedoeld zijn: veel mensen leven een absurd leven omdat het leven hen leidt in plaats van dat ze het leven zelf leiden, omdat ze nooit over het leven reflecteren. Ik weet niet wat de zienswijze van de auteur is. Daarvoor ken ik hem onvoldoende.
Ik ervaar hetzelfde met de titel ‘Ik kom hier nog op terug’. Wanneer de betekenis van de titel duidelijk wordt in het boek, denk je dat er diepgang op komst is, dat het verhaal zal kantelen. Maar het kantelt de andere kant op waarbij elke diepgang verdwijnt. De noodzaak om deel uit te maken van een groter geheel slokt je eigen identiteit volledig op, en zo verdwijnt ook dat wat het leven zo eigen maakt, dat wat het leven zo diep en boeiend maakt. Zo verliest het boek, voor mij, ook aan diepte en schoonheid. Misschien is dat nog de mooiste boodschap en/of levensles: de opoffering van het eigen ten opzichte van de groep, is dat wel zo mooi als wordt voorgeschoteld? Voor sommigen misschien wel, omdat ze het leven als ‘te leeg’ ervaren.
Het boek levert alvast voldoende stof op voor een leesclub-discussie, maar persoonlijk bekruipt me tijdens het lezen vooral het gevoel dat elke innerlijke discussie monddood wordt gemaakt. Dat verlies van het eigen dus.

Toch heb ik geen spijt dat ik het boek gelezen heb. Het leest vlot en aangenaam, ook al leunt het niet aan bij mijn stijl omwille van het absurdisme. Het is best goed geschreven. Of ik nog een boek van Rob van Essen zal lezen? Dat weet ik nog niet. Ik ben meer geïnteresseerd in de motieven van de auteur, waarom hij deze verhalen vertelt, wat zijn persoonlijke zienswijzen zijn. Dat zal ik misschien sneller ontdekken in een interview met hem.