Gambietvarianten - 1. Damegambiet: Kaasschieter

Na met veel plezier weer eens een artikel van schaakgrootmeester Hans Ree (Amsterdam, 1944) gelezen te hebben; hij schrijft wekelijks over schaken in De Groene Amsterdammer, vatte ik het plan op om mijzelf ook eens in het schaken te verliezen.
Behoorlijk schaken kan ik weliswaar helemaal niet; ik beheers hooguit de basisregels van het spel. Maar met lezen erover red ik me wel.

En dat treft. Want zodra het hier in Nederland over schaken in de literatuur gaat, wordt vaak hetzelfde drietal boeken in één adem genoemd:
- De verdediging (1930) van Vladimir Nabokov;
- Schaaknovelle (1942) van Stefan Zweig, en
- Een schaaknovelle (2002) van Gerrit Krol.

De schaaknovelle van Zweig las ik vroeger al eens. Die van Krol, weliswaar veel later, ook al. Maar Nabokovs De verdediging was nieuw voor me.
En dus herlas ik in het kader van mijn eigen wedstrijdschema eerst met t.w.k de novelles van Krol en Zweig, alvorens Nabokovs roman te lezen.

Mijn slotsom: schaken is een kwestie van offers brengen, en beslist één van de gevaarlijkste sporten denkbaar.

Gerrit Krol…
pakt in Een schaaknovelle de lezer meteen bij de lurven: de al bijna winnaar van het WK Schaken van 1955 komt niet opdagen om zijn laatste partij in het toernooi te spelen.
De schrijver geeft tussen neus en lippen door ogenschijnlijk gelijk ook de crux daarvan prijs. Maar dat doet er grappig genoeg helemaal niet toe. En daarna schetst hij in zijn prachtig Krolse en die bij de tijd waarin het verhaal speelt passende stijl, het tot volledig wasdom komen van het zojuist verdwenen schaakgenie Kaasschieter:
“Hij grinnikte. De meeste mensen willen oud worden, maar iedereen legt uiteindelijk het loodje. Hoe ouder je wordt, hoe meer ziektes je oploopt. En daar zijn altijd wel een paar dodelijke bij. Dus hoe langer je leeft, des te eerder ga je dood.”

Mooi werk!

[Gerrit Krol, Groningen 1934-2013 | Een schaaknovelle | 96 pagina’s |Uitgever: Querido | ISBN 9789021445199]