Lezersrecensie
De bietenbrug op
Jack Kerouac ontwikkelde eind jaren veertig van de vorige eeuw een eigen opvatting over literaire stijl die, na ettelijke gesneefde pogingen, resulteerde in On the road. Een uiteindelijk in drie weken tijd bijeen getyped relaas op in totaal 36 meter aan elkaar geplakt papier.
Tussen 1961 en 1988 moest de Nederlandse On the road - lezer het doen met de vertaling van John Vandenbergh. Guido Golüke vertaalde het in 1988 opnieuw. En pas in 2007 verscheen diens vertaling van Kerouacs volledige oorspronkelijke versie.
Met die laatste versie las ik On the road inmiddels voor de derde keer. De eerste keer eind jaren zeventig op de middelbare school voor de leeslijst Engels (met vast ook een vertaling van Vandenbergh ernaast) en later nog eens de eerste vertaling van Golüke, waarin de personages nog achter hun aliassen schuilgaan.
Maar ook deze derde keer las ik het boek graag.
In On the road doorkruist een tweetal boezemvrienden: Jack Kerouac, alias Sal Paradise in de eerdere versies, en Neal Cassady alias Dean Moriarty; vooral op de pof en op andermans kosten, al liftend en toerend de VS. Ze bezoeken vrienden en kennissen, en dat nogal eens in gezelschap van al dan niet toevallige medereizigers of bekenden van bekenden.
De vertelling is doorspekt met drank en drugs, en sluit bepaald niet helemaal naadloos aan bij de gemiddelde opvattingen over een verantwoorde en gewetensvolle levenswandel.
Leidraad is, dat de reis er meer toe doet dan de bestemming.
In Nederland laten de liefhebbers van en neusophalers voor OTR zich representeren door respectievelijk Joost Zwagerman (Tirade, 2013) en Graa Boomsma (De Groene, 1995).
Zwagerman weet van beiden, vind ik, de pointe het best te duiden: ‘On the Road knettert en knalt van het leven, maar ook is het zinderende boek ongegeneerd plotloos en ligt er voor de lezer geen grote finale, geen alomvattend inzicht in het verschiet. Een catharsis ontbreekt (..)’
Boomsma daarentegen vindt het echt helemaal niks: ‘Wat een vormeloos, zeurderig, eentonig, chaotisch en oppervlakkig boek (...), met pseudo-diepzinnige kletspraat.’
Ach, op On the road is inderdaad heel veel aan te merken: het relaas meandert maar door; gaat onnavolgbaar over van boek 1 in 2 tot aan boek 5 toe, en loopt soms over van kant noch wal rakende kolder.
Toch vergeef ik Kerouac dat. En schaar ik mij graag in het Zwagerman-kamp. Omdat het boek schwung en cadans heeft; doet denken aan de razende voortgang waarmee Simon Vinkenoog en Johnny van Doorn destijds hun poëzie lieten klinken. En vooral ook omdat er in On the Road bijzonder veel weergaloze zinnen staan opgetekend, zoals:
‘We stapten uit in Main Street, waar alles er net zo uitziet als wanneer je in Kansas City, Chicago of Boston uit de bus stapt, bakstenen gebouwen, vuil, langsslenterende types, gierende trams in het ochtendgrauw, de hoerige geur van een grote stad.’
Of:
‘Nu moesten we eten, en dat lukte pas om middernacht toen we in een van de hotelkamers een nachtclubzangeres vonden die een strijkijzer ondersteboven op een kleerhanger in de prullenbak zette en zo een blik bonen met vlees voor ons opwarmde.’
En met tenslotte op de laatste pagina het beeld waarmee wat mij betreft de verfilming die ik nooit zag zou moeten eindigen: ‘Gehuld in een afgedragen mottige overjas die hij speciaal voor de vrieskou in het Oosten had gekocht, liep Neal in zijn eentje weg en het laatste wat ik van hem zag was het moment waarop hij de hoek om liep naar 7th Avenue, de blik recht vooruit, alweer helemaal onderweg.’
In zwart-wit uiteraard.
Titel: On the road (334 pag.)
Oorspronkelijke uitgave: On the road, The Original Scroll, 1957
Auteur: Jack Kerouac (Lowell, 1922 - Saint Petersburg, 1969)
Vertaler: Guido Golüke
ISBN: 9789023426387
Uitgever: De Bezige Bij
Tussen 1961 en 1988 moest de Nederlandse On the road - lezer het doen met de vertaling van John Vandenbergh. Guido Golüke vertaalde het in 1988 opnieuw. En pas in 2007 verscheen diens vertaling van Kerouacs volledige oorspronkelijke versie.
Met die laatste versie las ik On the road inmiddels voor de derde keer. De eerste keer eind jaren zeventig op de middelbare school voor de leeslijst Engels (met vast ook een vertaling van Vandenbergh ernaast) en later nog eens de eerste vertaling van Golüke, waarin de personages nog achter hun aliassen schuilgaan.
Maar ook deze derde keer las ik het boek graag.
In On the road doorkruist een tweetal boezemvrienden: Jack Kerouac, alias Sal Paradise in de eerdere versies, en Neal Cassady alias Dean Moriarty; vooral op de pof en op andermans kosten, al liftend en toerend de VS. Ze bezoeken vrienden en kennissen, en dat nogal eens in gezelschap van al dan niet toevallige medereizigers of bekenden van bekenden.
De vertelling is doorspekt met drank en drugs, en sluit bepaald niet helemaal naadloos aan bij de gemiddelde opvattingen over een verantwoorde en gewetensvolle levenswandel.
Leidraad is, dat de reis er meer toe doet dan de bestemming.
In Nederland laten de liefhebbers van en neusophalers voor OTR zich representeren door respectievelijk Joost Zwagerman (Tirade, 2013) en Graa Boomsma (De Groene, 1995).
Zwagerman weet van beiden, vind ik, de pointe het best te duiden: ‘On the Road knettert en knalt van het leven, maar ook is het zinderende boek ongegeneerd plotloos en ligt er voor de lezer geen grote finale, geen alomvattend inzicht in het verschiet. Een catharsis ontbreekt (..)’
Boomsma daarentegen vindt het echt helemaal niks: ‘Wat een vormeloos, zeurderig, eentonig, chaotisch en oppervlakkig boek (...), met pseudo-diepzinnige kletspraat.’
Ach, op On the road is inderdaad heel veel aan te merken: het relaas meandert maar door; gaat onnavolgbaar over van boek 1 in 2 tot aan boek 5 toe, en loopt soms over van kant noch wal rakende kolder.
Toch vergeef ik Kerouac dat. En schaar ik mij graag in het Zwagerman-kamp. Omdat het boek schwung en cadans heeft; doet denken aan de razende voortgang waarmee Simon Vinkenoog en Johnny van Doorn destijds hun poëzie lieten klinken. En vooral ook omdat er in On the Road bijzonder veel weergaloze zinnen staan opgetekend, zoals:
‘We stapten uit in Main Street, waar alles er net zo uitziet als wanneer je in Kansas City, Chicago of Boston uit de bus stapt, bakstenen gebouwen, vuil, langsslenterende types, gierende trams in het ochtendgrauw, de hoerige geur van een grote stad.’
Of:
‘Nu moesten we eten, en dat lukte pas om middernacht toen we in een van de hotelkamers een nachtclubzangeres vonden die een strijkijzer ondersteboven op een kleerhanger in de prullenbak zette en zo een blik bonen met vlees voor ons opwarmde.’
En met tenslotte op de laatste pagina het beeld waarmee wat mij betreft de verfilming die ik nooit zag zou moeten eindigen: ‘Gehuld in een afgedragen mottige overjas die hij speciaal voor de vrieskou in het Oosten had gekocht, liep Neal in zijn eentje weg en het laatste wat ik van hem zag was het moment waarop hij de hoek om liep naar 7th Avenue, de blik recht vooruit, alweer helemaal onderweg.’
In zwart-wit uiteraard.
Titel: On the road (334 pag.)
Oorspronkelijke uitgave: On the road, The Original Scroll, 1957
Auteur: Jack Kerouac (Lowell, 1922 - Saint Petersburg, 1969)
Vertaler: Guido Golüke
ISBN: 9789023426387
Uitgever: De Bezige Bij
2
Reageer op deze recensie
Meer recensies van marcel hoekstra
Gesponsord
Als Hyoyoung wordt gevraagd in een brievenwinkel in Seoul te komen werken, realiseert ze zich al snel hoe helend een brief kan zijn. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
