Meer dan 6,2 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Vriendschap, verdriet en vervlogen dromen

Marcia 04 mei 2021

Beter nooit dan laat is na Fata Morgana en De zwarte messias het derde boek dat ik van Chika Unigwe lees. In deze verhalenbundel beschrijft ze de levens en relaties van een groep Nigeriaanse immigranten die hun weg zoeken in België. Het zijn verhalen over vriendschap, maar ook over ongelukkige huwelijken, heimwee en onbegrip. Alle verhalen spelen zich af rondom Prosperous en haar man Agu, wier wekelijks verschillende bezoekers in hun appartement ontvangen. Unigwe weet de aangrijpende verhalen hierdoor als een mozaïek aan elkaar te verbinden. Maar anders dan in haar eerdere romans, bleef ik hier af en toe een klein beetje op mijn honger zitten. Ik had graag meer tijd doorgebracht met alle personages - van mij mocht deze verhalenbundel heel wat meer pagina's tellen.

"Agu ontmoette Prosperous op een vrijdagavond. De dinsdag erop belde hij zijn vader en vertelde hem dat hij de vrouw had gevonden met wie hij ging trouwen."

Beter-nooit-dan-laat-2.jpg Waar Chika Unigwe in Beter nooit dan laat schrijft over Nigeriaanse immigranten in België, schrijft Jennifer Nansubuga Makumbi in Manchester Happened over Oegandeze immigranten in Engeland.

Vriendschap en verdriet

Prosperous en haar man Agu spelen een centrale rol in Beter nooit dan laat. Hoewel we in tien verhalen tien verschillende Nigeriaanse immigranten in Vlaanderen volgen, kennen de meeste personages elkaar persoonlijk. De meesten van hen komen wekelijks samen in het appartement van Prosperous en Agu. Hier ontmoet Prosperous in het openingsverhaal 'De gedaanteverwisseling van Rapu' zowel de Duitse verblijfsvergunningsvrouw van Gwachi als zijn Nigeriaanse vrouw Rapu, met wie hij al een kind van zes heeft. Prosperous leert beide vrouwen steeds beter kennen. Algauw weet ze niet meer of en voor wie ze partij moet kiezen. Het leidt zelfs tot ruzie met echtgenoot Agu, die Rapu erkent als enige echte vrouw van Gwachi.

Voordat we Prosperous zelf beter leren kennen volgt eerst het meest ontroerende verhaal uit de bundel. In 'Geloof vinden' worstelt Oge, vervreemd van vrienden en familie, met het verlies van haar vijfjarige zoon. Een verhaal dat onmogelijk te lezen is zonder een brok in de keel.

"Waarom leeft hij nog, dacht Oge, en Jordi niet? Waarom leefden al deze mensen, die oud genoeg waren om Jordi's ouders en grootouders (of zelfs overgrootouders) te zijn, nog terwijl haar zoon dood was?"

Beter-nooit-dan-laat-1.jpg

Offers en teleurstellingen

Hierna volgen twee verhalen uit het perspectief van onze hoofdrolspelers. In 'Welvarend worden' beschrijft Prosperous alles wat ze heeft moeten opgeven om naar België te verhuizen. Waar ze in Nigeria een succesvolle carrière had dankzij haar masterdiploma, kan ze in België enkel aan de slag als schoonmaakster. De migratie is op een teleurstelling uitgelopen. Bovendien is de liefde tussen haar en Agu ook niet meer zo vanzelfsprekend als ze ooit was. In 'Iedereen verdient genade' blijkt echter dat Agu deze liefde nog wel zou willen redden. Maar of dat tevergeefs zal blijken? Hij twijfelt.

"Meer dan ooit kreeg hij het gevoel dat zij al uit zijn leven had uitgecheckt en dat hij krijgertje speelde en haar achternazat."

In de hierop volgende verhalen maken we onder anderen nog kennis met Kambi (biddend om een geschikte man te ontmoeten), Godwin (die zich tegenover zijn Nigeriaanse familie schaamt voor zijn witte vrouw), Gbolahan (een ex-profvoetballer die in een meubelfabriek werkt) en Añuli (die getuigt over hoe ze werd lastiggevallen in de trein).

'Weet je wat hier het probleem is?' zegt Añuli boven de muziek uit. 'Je hebt gewoon te veel keus. Daar raken mensen van in de war. Neem zoiets gewoons als brood: er zijn zoveel soorten om uit te kiezen! Ik stond daar maar als een zombie!'

Beter-nooit-dan-laat-4.jpg In 2021 was Chika Unigwe één van de vele gasten op het online Passa Porta Festival.

Je hart is waar je huis is

Chika Unigwe heeft het talent om levensechte en realistische personages te creëren. Het voelt alsof ik Prosperous, Agu, Kambi en Añuli persoonlijk heb leren kennen. Allemaal zijn ze naar België gekomen voor een betere toekomst. Maar de offers waren groot, net als de teleurstelling. Het zijn veelal vervlogen dromen, met hier en daar nog een sprankeltje hoop, die hen binden. Als lezer leef je mee met hun verhalen.

Unigwe heeft me met Beter nooit dan laat doen lachen en doen huilen. Waar ik in menig verhalenbundel de kwaliteit van de verhalen wisselvallig vind, is Beter nooit dan laat perfect gebalanceerd. Alle personages krijgen even veel aandacht en elk verhaal is van hetzelfde, hoge niveau. Het is juist daarom dat ik hoopte dat de bundel dikker zou zijn. Dat Chika Unigwe een gouden pen heeft is echter opnieuw bevestigd.

Beter nooit dan laat is een combinatie van een mozaïekroman en een verhalenbundel. Chika Unigwe geeft de lezer een vluchtig inkijkje in de levens van een groep Nigeriaanse immigranten in België. Liefst was ik langer op bezoek gebleven, want deze levensechte en ontroerende verhalen smaken naar meer. 

Beter-nooit-dan-laat-3.jpg

Deze recensie verscheen eerder opboekvinder.be.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Marcia

Gesponsord

Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.

Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.

Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.

In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips

Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips

Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips

Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.

De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips

Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips

Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips

Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips

Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips

Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips

Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips

Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips

In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips

Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips

Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.

Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips

Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips

Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.

In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips

Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.

Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips