Eindeloze herhalingen

Dit is een boek dat niet aan iedereen besteed zal zijn. David Peace woont al jarenlang in Tokyo en bedacht daar deze historische roman die zich afspeelt vanaf dat dag dat Japan capituleert (in 1945). Het decor dat hij daarmee oproept, is dat van een verscheurd, chaotisch land waarin rechercheur Minami het hoofd boven water probeert te houden. Hij is de ik-persoon in dit Oosters drama waarin hij met zijn collega's jacht maakt op de man die verantwoordelijk is voor de dood van weerloze vrouwen. Zij trachtten zich door middel van prostitutie in het naoorlogse Japan te overleven. Het is een tijdperk waarin iedereen voor zichzelf op komt, niemand een ander vertrouwt en de dood overal rondwaart. Niets is wat het lijkt.
Toch zal de liefhebber van de politieroman teleurgesteld zijn in de verwachting een nieuwe Mankell of Indridason ontdekt te hebben. Hier geen mooie staaltjes politiewerk. De dader wordt ruim voor je halverwege het verhaal bent, in de kladden gegrepen en dan komt het alleen nog aan op de bewijslast. Bij Peace draait alles om de hoofdpersoon. Andere personages in dit drama worden - omdat ze gezien worden door de ogen van ik-persoon Minami - vrijwel nooit beschreven. Er zijn alleen namen van collega's en alleen uit de dialogen kun je je een beeld van hen vormen. Pas op pagina 137 wordt voor het eerst iemand qua uiterlijk beschreven en dan gaat het nog om een onbelangrijk bijpersonage wiens naam we nooit zullen weten. Minami is een getraumatiseerd man die in gedachten, zichzelf in begrepen, vervloekt. Hij leeft op slaapmiddelen en zijn liefde voor zijn minnares.
Wat vooral in dit boek opvalt, is de experimentele stijl van Peace. Om daar een voorbeeld van te geven: "Ik heb jeuk door toedoen van zwartkoppige luizen. Ik krab. Gari-gari. Ik sta op van de lage tafel. Ik heb jeuk. Ik krab. Gari-gari. Ik loop naar de gootsteen. Ik heb jeuk. Gari-gari. Ik kam mijn haar. Ik heb jeuk. Ik krab. Gari-gari..." En zo gaat het nog een tijdje door. Die formule "Ik heb jeuk. Ik krab. Gari-gari", zal honderden malen in het boek herhaald worden. Maar ook andere zinsneden worden tot vervelens toe gerepeteerd. Oppervlakkig bezien kan het lijken dat Peace een zwak auteur is. Het is in elk geval om stapelgek van te worden. Maar dat lijkt ook de opzet van Peace, die ons door de ogen van de dolgedraaide Minami naar de werkelijkheid laat kijken.
Tokyo zero is een matig spannend boek dat hooguit interessant is door het historische beeld dat geschetst wordt van een Japan in chaos en wat dat met iemand doet. De uitvoerigheid waarmee de handelingen van Minami beschreven worden en de eindeloze herhalingen, maken van dit boek geen makkelijk verhaal. Daar komt nog bij dat andere personages nauwelijks uit de verf komen. Zelfs een origami-figuurtje heeft meer dimensie dan de personen in dit boek. Er is hooguit sprake van een dubbele bodem bij een aantal van hen (er is dus niets wat lijkt). Minami zelf maakt nauwelijks een ontwikkeling door waardoor de roman te vlak blijft. Enfin, je moet ervan houden en ik kan mezelf daartoe niet rekenen.