Overpeinzingen bij de Dokwerker
Natuurlijk, het was oorlog. Er mocht steeds minder, het klimaat werd grimmiger en mensen werden gesard, vernederd en getrapt als hun gedrag de machthebber niet beviel. Vooral Joden hadden het te verduren, nadat het in Duitsland voor hen al onleefbaar was geworden. Velen waren opgejaagd en ertoe gedwongen hun heil elders te zoeken. Maar Amsterdam was toch relatief veilig?
Nu 80 jaar later herdenken we die grimmige, ‘pünktlich’ voorbereide acties in februari, die vooral jonge Joodse mannen betrof. Soms méér dan één uit ’n gezin of familie. Jonggehuwden soms, vaders van kleine kinderen, zonen in de bloei van hun leven. Lange tijd was onduidelijk wat er met al deze opgepakte mannen precies is gebeurd, want niet één kon alles navertellen. Complete lijsten zijn niet gevonden. ’n Enkele niet-Jood kon na de eerste selectie in Schoorl ontkomen, de rest is op transport gesteld. Een gruwelijke toekomst in het oosten tegemoet.
Wally de Lang heeft minutieus uitgezocht wat het lot van de groep is geweest. Hoe zij willens en wetens, allemaal door het moorddadige Duitse regime zijn omgebracht. Hoe steevast gelogen is over doodsoorzaken, gegevens zijn gemaskeerd, codes vervalst, procedures zijn omzeild en ontdoken. Hoeveel is verdonkeremaand en de mishandelde, uitgebuite en ondervoede gevangenen zelf, een rad voor ogen is gedraaid….om toch vooral voor de buitenwacht de rust te bewaren.
De moordmachine heeft in het Oostenrijkse Mauthausen en omgeving, op volle toeren gedraaid en de in Schloss Hartheim gebruikte destructiemethode bleek een voorproef van wat daarna tot de grootste georganiseerde misdaad tegen de mens(elijk)heid heeft geleid. De Lang heeft dit alles ontrafeld en met –soms snippers van- documenten gestaafd. Het moet een hels karwei geweest zijn om je zo lang en zo grondig in deze gruwelijke geschiedenis te verdiepen en eveneens na te gaan wat de persoonlijke drama’s met het angstige thuisfront deed….
Geweldig dat zij dit met hulp van velen heeft kunnen opbrengen, want de 389 mannen verdienen een naam en een gezicht. Tegelijk geeft haar onderzoek ons eens te meer inzicht in de gruwelijke naziterreur die op hen is losgelaten.
De herdenking van de Februaristaking -die in 1941 op deze razzia volgde- zal in ieder geval voor mij, voortaan nòg intenser en met nòg meer compassie beleefd worden
Margot Mombers 8 maart 2021
Reageer op deze recensie
Meer recensies van margom
Gesponsord
Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?
Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.
Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.
Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.
Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.
Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!
Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.
Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft
In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.
De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.
Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.
Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.
De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?
Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.
Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.
Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu
Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?
Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.
Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur
