WOII leeft door in familieverhalen
En we noemen hem, de nieuwe roman van Marjolijn van Heemstra (1981), onderzoekt hoe verhalen in families leven. De hoofdpersoon, genaamd Marjolijn van Heemstra, is in verwachting en wil haar zoon vernoemen naar een overleden oom. Deze oom heeft in de familie de bijnaam ‘bommenneef’, omdat hij vlak na WOII een bomaanslag pleegde op een foute Nederlander. Om meer van deze geschiedenis te weten voordat haar kind geboren wordt, gaat ze op onderzoek uit. En al snel komt ze erachter dat er een ander verhaal achter de familielegende schuilt. Wie was oom Frans eigenlijk? Wil ze haar kind wel vernoemen?
De vorderende zwangerschap geeft vaart aan het verhaal dat als een soort detective gestructureerd is. Waar een speurtocht in de geschiedenis saai kan worden is hier haast geboden en roept elke nieuwe onthulling spanning op, want de geboorte van het kind nadert. Als de aanstaande moeder ook nog een zwangerschapsvergiftiging oploopt wordt het onderzoek hectisch. Stiekem, omdat ze eigenlijk moet rusten, gaat Marjolijn naar het archief en bij mensen langs om uit te zoeken wat er op 5 december 1946 echt gebeurd is.
Families maken hun eigen verhalen, hun eigen mythes, van generatie op generatie doorverteld en uiteindelijk tot een bepaalde essentie teruggebracht. De bommenneef die een held is. Maar een echt mens is geen op zichzelf staand verhaal met een duidelijk begin, midden en eind. In het archief ontmoet Marjolijn Herman, wiens vader zelfmoord pleegde toen hij na de oorlog verdacht werd van collaboratie. Vijf maanden later werd Herman geboren en zeventig jaar later zit hij in het archief om te proberen bij zijn vader uit te komen.
“Ik heb lang gedacht dat ik hem moest doorgronden, maar ik begin meer en meer te geloven dat een mens een web is en dat het doorgronden van dat web, de structuur ervan, de enige manier is om iemand echt te leren kennen.”
Meer dan 450 lijnen, geschiedenissen van mensen wier leven dat van zijn vader raakt, kent dit web inmiddels voor Herman. Ook Marjolijn komt uiteindelijk alleen via een web van geschiedenissen tot het verhaal van haar oom Frans. Van zijn eerste vrouw Nelly tot het achternichtje van het omgekomen dienstmeisje. En dan nog is het een verhaal, een constructie, en moet ze constant de neiging bedwingen om het mooier te maken. Omwille van de roman verplaatst ze wat gebeurtenissen, ze vertelt het net anders dan het in het echt gegaan is, ze verzint er wat bij en ze laat wat weg. Tenminste, dat is wat de Marjolijn van de roman vertelt als ze vlak voor het einde van het boek in één pagina al haar verzinsels openbaart. Is dit dan de waarheid? Nee, want dit boek is een roman, verzonnen werkelijkheid. Het is op een ware geschiedenis gebaseerd, maar de auteur Marjolijn van Heemstra speelt een geraffineerd spel met waarheid en fictie.
“Hoe lang duurt een oorlog dan?
Tot de vrede, was Nelly’s antwoord. Hij lachte haar uit.”
Marjolijn van Heemstra laat voelen dat de oorlog in verhalen doorgaat en nog steeds invloed heeft op het leven van mensen. Haar vlotte schrijfstijl maakt bovendien dat het verhaal leest als een thriller. Maar de zoektocht van haar hoofdpersoon naar het verhaal achter ‘bommenneef’ is niet alleen geschiedenis. Het gaat om de naam van haar ongeboren kind, en daarmee leeft het verleden in de toekomst door. Het verhaal laat open welke naam het kind van het personage Marjolijn van Heemstra heeft gekregen. En hoewel het fictie is wil je na het lezen meteen uitzoeken hoe de zoon van de auteur Marjolijn van Heemstra heet.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Margriet Cobben
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
