3 vrouwen, 3 stemmen, 3 (halve) levens

Half leven is de debuutroman van Aya Sabi en het is een debuut dat er mag zijn. Een familieverhaal over 3 generaties vrouwen; Fatna, haar dochter en haar kleindochter Shams.
Half leven beschrijft de levens van deze 3 vrouwen met 3 stemmen, op 3 manieren (verhalen, brieven, essays) en in 3 lettertypes.

Het boek begint in Marokko in 1955 met Fatna die kok wordt bij Lalla Touria. Het lijkt een rechttoe-rechtaanverhaal over Fatna die dan ongeveer 15 jaar is en door Lalla wordt bevrijdt uit haar tweede huwelijk. Fatna praat bijna niet en poetst of haar leven ervan afhangt. Waarom ze dat doet, kom je te weten aan het einde van het boek, daar waar haar verhaal begint in 1953. Het hele boek werkt naar dit begin, en tegelijkertijd ontknoping, toe en het laat je met een brok in je keel achter.
De dochter van Fatna leer je kennen in 1979 als ze haar eerste brief vanuit Nederland schrijft naar haar liefde in Marokko. Shams, de kleindochter van Fatna, maakt zich kenbaar door middel van haar essays.
Zo springt Half leven van de ene vrouw naar de andere, van de ene stijl naar de andere. Een knappe manier van schrijven, vooral omdat het ondanks de ongewone constructie een helder en boeiend boek blijft.

Elke vrouw heeft haar eigen stem. Aan kleindochter Shams merk je dat ze heeft gestudeerd, ze onderzoekt en bestudeert en heeft een koele vertelstem. Fatna vertelt veel poëtischer haar verhaal. Haar dochter blijft wat meer aan de oppervlakte en is de persoon die je minder leert kennen, het blijft een persoon letterlijk en figuurlijk zonder naam.

Half leven vertelt over 3 vrouwenlevens. Fatna zit in het keurslijf van haar vrouw-zijn in een traditionele omgeving. Ze kan niet aan de traditionele regels ontvluchten. Aan de ene kant breekt ze met de regels door weg te gaan bij haar man, aan de andere kant kan en wil ze de tradities niet loslaten. Haar dochter is nieuwsgierig naar het onbekende in het nieuwe land waar ze nu wonen, maar toch wil ze terug naar het bekende, naar het land vanwaar ze afkomstig is. Shams vindt dat ze niet als individu gezien wordt, maar als een vertegenwoordiger van haar eigen etnische cultuur en religie. Daar hoor je de stem van Aya Sabi die haar mening geeft.

Als je mooie poëtische zinnen wilt lezen dan kom je in dit boek volop aan je trekken. Als je wilt lezen over 3 de vrouwen die elk een half leven leiden en niet voluit (kunnen) leven, als je wilt lezen over een rauw leven, een oude cultuur, moeders die niet van dochters (kunnen) houden, onderdrukking, de tragiek van het vrouw-zijn, emancipatie en onthechting en dat alles in een bijzondere vorm, lees dan Half leven en geniet.