Dagboek van een verzonnen zwangerschap
De geniale ingeving van Shibata is de debuutroman van de Japanse schrijfster Emi Yagi (1988). Ze woont en werkt in Tokio als tijdschriftredacteur. De Nederlandse vertaling van De geniale ingeving van Shibata is van Maarten Liebregts.
In de eerste hoofdstukken zet Yagi De geniale ingeving van Shibata neer als een scherp stukje maatschappijkritiek. Ze laat zien onder hoeveel werkdruk vrouwen als Shibata gebukt gaan en hoe oneerlijk de taakverdeling tussen mannen en vrouwen is. Ook kaart ze de eenzaamheid aan van moderne singles in Japan, die buiten hun drukke werk in isolatie leven.
Wanneer Shibata haar leugentje wereldkundig heeft gemaakt en haar collega’s gewend zijn aan de veranderde situatie, raakt die kritiek op de achtergrond. De hoofdmoot van de roman is de ervaring van Shibata, weergegeven in dagboekfragmenten, die ze per week van haar “zwangerschap” bijhoudt. Ze beschrijft de groei van haar denkbeeldige kind en de veranderingen in haar eigen lichaam. Ze vertelt over haar wandelingen, haar kookexperimenten en haar aerobicsclubje voor zwangere vrouwen.
Shibata’s nieuwe situatie schudt de sleur van haar leven flink op: eindelijk heeft ze tijd om aan zichzelf te werken en te doen waar ze zin in heeft. De zwangerschap verandert daarentegen weinig aan haar eenzaamheid. De vervreemding van haar familie en haar oude vriendinnen blijft en haar eensgezindheid met haar zwangere sportmaatjes is gebaseerd op een verzinsel, waardoor Shibata nooit echt deel wordt van deze vriendinnengroep.
Shibata’s bedrog gaat ver. Niet alleen haar collega’s trappen zonder enige twijfel in haar leugen, ze gaat zelf ook steeds meer in haar eigen zwangerschap geloven. In die twijfel neemt ze de lezer mee. Reageert haar lichaam echt op een aanwezigheid in haar baarmoeder? Voelt ze daar de beweging van een ongeboren kind in haar buik? Zou ze dan toch…?
Vreemd genoeg twijfelen de mensen om Shibata heen geen moment aan haar zwangerschap. Dit zorgt voor wat gaten in de geloofwaardigheid van het boek. Hoelang denkt Shibata haar leugen vol te houden? Hoe moet het verder als de negen maanden om zijn? Ze lijkt geen moment met deze vraagstukken bezig te zijn en anticipeert er nergens op dat haar collega’s haar ooit wel eens door zouden kunnen hebben. Bovendien laat Yagi door deze klakkeloze acceptatie gelegenheden voorbijgaan om wat conflict in het verhaal aan te brengen en blijven de interacties tussen het hoofdpersonage en de andere personages vlak. Shibata’s ervaringen zijn puur naar binnen gericht. Hierdoor leer je haar als lezer niet goed kennen. Ze blijft een hoofdpersonage dat geen offers hoeft te brengen, nergens hard voor hoeft te vechten en geen moment haar principes verdedigt.
De maatschappelijke thema’s, die Yagi in het begin van haar boek aanstipt, verdwijnen geruisloos naar de achtergrond. Het verhaal kabbelt rustig voort naar het einde, zonder grote confrontaties en zonder dat Shibata’s mannelijke collega’s zich bewust lijken te worden van de oneerlijke situaties in hun bedrijfscultuur. De geniale ingeving van Shibata mist daardoor de diepgang die een boek over de rolverdeling tussen mannen en vrouwen zou kunnen hebben. Yagi heeft een vlot leesbaar boek geschreven dat weinig inspanning vergt van de lezer en dat afsteekt tegen andere hedendaagse literatuur door de ambiguïteit van de verzonnen zwangerschap.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marieke
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
