Griekse tragedie in de klassieke zin van het woord
Klassieke mythologie is niet weg te denken uit de literatuur. Millennia na de epische dichters en de legendarische toneelschrijvers leren hedendaagse lezers hun verhalen nog steeds kennen dankzij eenentwintigste-eeuwse auteurs zoals Madeline Miller en Stephen Fry. Met haar debuutroman Ariadne voegde de Britse Jennifer Saint zich bij hen en met haar nieuwste werk Elektra bewijst ze dat ze nog niet is uitverteld.
Ruim vierhonderd jaar voor Christus voerden toneeldichters Sofokles en Euripides Elektra al ten tonele: de dochter van de beroemde koning Agamemnon, aanvoerder van de Grieken in de Trojaanse Oorlog. Tien jaar wacht Elektra op de terugkeer van haar vader, en al die tijd blijft ze onwankelbaar trouw aan hem, zelfs als dat betekent dat ze het moet opnemen tegen haar eigen moeder Klytaimnestra. De boektitel Elektra is misleidend. De roman vertelt net zozeer het verhaal van Klytaimnestra, die na een afgrijselijke misdaad van Agamemnon haar echtgenoot wil straffen. De acties van Agamemnons troepen tijdens hun verblijf aan de stadsmuren van Troje beleven we via de Trojaanse prinses Cassandra, de vervloekte zieneres, wier voorspellingen door niemand worden geloofd. Ons beeld van Agamemnon komt tot stand door de ogen van deze drie vrouwen – een moeiteloze omkering van de traditionele karakterisering van vrouwen door de ogen van mannen.
De vrouwen nemen afwisselend per hoofdstuk de vertellersrol op zich. Deze vertelwijze is passend: het doet denken aan Grieks theater, waarin de spelers een voor een hun monologen opvoeren. Bovendien zien we nauwgezet hoe ieder personage haar levensovertuigingen vormt. Geen van de vrouwen is puur goed of intens slecht; hun persoonlijke principes botsen met elkaar en leiden tot hun ondergang – een Griekse tragedie in de traditionele zin van het woord.
De stambomen van de Griekse koningshuizen bevatten nogal wat namen, maar Saint zorgt ervoor dat ieder personage genoeg introductie krijgt. Soms doet ze dit wat potsierlijk – twee jonge prinsessen hebben het bijvoorbeeld over politieke ontwikkelingen, terwijl ze allebei allang op de hoogte zijn en erkennen dat het onderwerp hen niet interesseert. Ook al ben je nog nieuw in de uitgebreide wereld van de Griekse mythologie, het verhaal is goed te begrijpen.
Ook voor doorgewinterde classici is er veel te genieten. Juist wanneer je weet wat Klytaimnestra’s dochter Iphigeneia te wachten staat, waar het houten paard voor dient en hoe Agamemnons familie hem bij zijn thuiskomst zal onthalen, zie je hoe tragisch de vooronderstellingen van de vrouwen zijn. Je voelt hoe Cassandra zich moet voelen, wanneer ze de rampspoed op het gedoemde Troje af ziet komen en machteloos is om de loop van de geschiedenis te veranderen.
Echte klassieke puristen zullen wat schoonheidsfoutjes in Elektra ontdekken. De rol van Elektra’s broer Orestes is wat overhaast. De hechte band tussen een koningsdochter en een boerenjongen steekt schril ongeloofwaardig af in een roman die verder zo historisch realistisch lijkt. Vertaalster Saskia Peterzon-Kotte hanteert verschillende spellingsconventies van personagenamen door elkaar: voor Klytaimnestra, Elektra en Hekabe hanteert ze bijvoorbeeld de Griekse schrijfwijze, terwijl ze Cassandra, Hector en Priamus de Latijnse variant geeft.
Deze foutjes stellen niets voor tegenover Saints vermogen om de overtuigingen van eeuwenoude personages in helder, hedendaags taalgebruik invoelbaar te maken voor moderne lezers. Op ontroerende wijze laat ze zien hoe liefde, verstandshuwelijken en haat tot stand komen en waar ze toe leiden. Ze ontleedt hoe trouw ontstaat en hoe wraak voortkomt uit loyaliteit. Ze toont ons waarom familiebanden en het geloof in de sturende hand van het lot zo’n centrale rol speelden in de Griekse cultuur. Ze plaatst Elektra in een groter web van onderling verbonden mythes en epossen. Dit maakt Elektra niet alleen een geweldige kennismaking met dit memorabele personage en haar beruchte familie, maar ook met de veel grotere, fascinerende wereld van de klassieke literatuur en de Griekse tragedies.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marieke
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
