Kleine klusjes opgeblazen tot epische inspanningen
Dit komt je vast bekend voor: je hebt een vrije dag, maar eigenlijk moet je nog wat klusjes doen. Niets wereldschokkends: je vader bellen, cadeautjes inpakken, wat belastingadministratie. Die ga je echt, écht vandaag aanpakken – maar eerst nog een laatste sigaretje, heel even scrollen en opladen op de bank ... En plotseling is de zon ondergegaan, heb je weer een dag van je leven laten schieten en zit er maar één ding op: de boel opnieuw een dag voor je uitschuiven. Lars Messerschmitt, het negenenveertigjarige hoofdpersonage in Kleinigheden, heeft het aaneenrijgen van verspilde dagen tot kunst verheven. Op een oudejaarsdag besluit hij dat het genoeg is: hij gaat zijn eindeloze to-dolijst voor eens en altijd wegwerken en eindelijk de goede partner, vader en schrijver worden die hij altijd had willen zijn.
'Het in elkaar schroeven van een Ikea-bed of het creatief samenstellen van een pastasalade van restjes in de koelkast worden dankzij die smakelijke vertelstijl queesten van epische proporties.' – recensent Marieke
Kleinigheden is het eerste boek van auteur Nele Pollatschek (Berlijn, 1988) dat in het Nederlands is vertaald, en wel door Janneke van der Meulen. Het Duitstalige lezerspubliek kent Pollatschek al van Das Unglück anderer Leute, dat is bekroond met de Friedrich-Hölderlinprijs en de Grimmelshausenprijs. Ze studeerde Engels en filosofie in Heidelberg, Cambridge en Oxford.
In Kleinigheden volgen we slechts één personage, op één dag in zijn leven en grotendeels alleen in zijn eigen huis. Pollatschek houdt de setting van het boek klein. Lars' partner Johanna en hun kinderen Yannis en Lina leren we kennen via Lars' herinneringen en door tienerkamers, aankoopbonnetjes en de inhoud van de koelkast. Lars wordt niet tegengewerkt door de toestand in de wereld of door mensen die het slecht met hem voor hebben: het enige wat hem van zijn doelen afhoudt, is zijn eigen lamlendigheid. Volgens dochter Lina heeft hij als witte hetero man te weinig tegenstand gekend in zijn leven.
Als lezer wil je Lars het liefst een schop onder zijn kont geven. Je ziet hulpeloos toe hoe hij zijn voornemens keer op keer voor zichzelf saboteert, terwijl de klok genadeloos blijft tikken en de deadline van twaalf uur 's nachts dichterbij komt. Het hele boek bestaat uit Lars' interne discussies met zichzelf. Zijn innerlijke stem verwoordt steeds creatievere excuses om klussen niet te doen. Hij heeft een alles-of-nietsmentaliteit: als hij een taak niet perfect kan afronden, waarom zou hij er dan überhaupt aan beginnen?
Zijn onwil om aan de slag te gaan maakt Lars een vreselijk frustrerend personage. Pollatschek voorkomt dat Kleinigheden vanwege Lars ook een vervelend boek wordt, dankzij de herkenbaarheid van de situatie en een levendige vertelstem. Het taalgebruik in deze novelle zit vol woordgrapjes, die in de Nederlandse vertalingen prima overeind blijven. De ik-verteller maakt volop gebruik van absurde logica en fantastische overdrijvingen. Het in elkaar schroeven van een Ikea-bed of het creatief samenstellen van een pastasalade van restjes in de koelkast worden dankzij die smakelijke vertelstijl queesten van epische proporties.
Naarmate het boek vordert, wordt duidelijk waarom de deadline van twaalf uur belangrijk is en waar Johanna is gebleven. Lars is verre van de perfecte partner; je vraagt je af hoe Johanna zoveel geduld en opofferingsvermogen voor hem kan opbrengen. Aan de andere kant wil je Lars zien slagen en hoop je dat hij nu eindelijk de partner wordt die hij graag wil zijn, als hij maar zou stoppen met die eeuwige zelfsabotage en dat hopeloze zelfmedelijden.
Het einde van Kleinigheden lijkt wat gehaast. De hoofdstukken worden korter en minder levensecht uitgewerkt, alsof de auteur net zo in tijdnood kwam als haar personage. In dit boek is dat gehaaste einde vreemd passend, het klopt met de beleving van Lars, al lijken er nog wat losse eindjes over te blijven. Het dankwoord biedt antwoorden: sla dat in deze novelle vooral niet over.
Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!
Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een jong boek' en 'Lees een lui boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marieke
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
