Een ziekenhuis in oorlogstijd
Avondrood is het derde deel uit de vierdelige 'Waldfriede'-serie van de Duitse auteur Corina Bomann over een ziekenhuis in Berlijn. De vertaling is van Iris van der Blom en Lilian Caris.
'Door nieuwe personages in te brengen naast de vaste personen uit de vorige delen is Avondrood een goede combinatie van een vertrouwde omgeving en een nieuw verhaal.' – recensent Marieke
Het is 1939 en Duitsland staat aan de vooravond van een oorlog. De oorlogsdreiging legt grote druk op het ziekenhuis. Na het ontslag van de Joodse artsen in de voorgaande jaren worden nu de jonge mannelijke medewerkers opgeroepen voor het leger. De kelder wordt ingericht als schuilkelder, waar bij nood alle patiënten moeten kunnen worden ondergebracht. De medewerkers moeten cursussen volgen op het gebied van luchtverdediging en er zijn constant oefeningen. Er is aan steeds meer goederen en levensmiddelen een tekort, maar het ziekenhuis draait door. Dan begint de oorlog en is alles anders.
Net als in de voorgaande twee delen maakt Bomann gebruik van bestaande documentatie, waarbij de kroniek van ziekenhuis Waldfriede de voornaamste bron is. Over de periode waarin Duitsland in oorlog was, is veel geschreven, waardoor er diverse ware gebeurtenissen zijn opgenomen in het boek. Het ziekenhuis, gesticht door Zevendedagsadventisten, kwam onder een vergrootglas van de autoriteiten te liggen vanwege de met het Joodse geloof overeenkomstige Sabbat. Onder het personeel waren sympathisanten van het Naziregime, wat voor een grimmige sfeer zorgde. De medewerkers moesten constant op hun woorden letten. Bomann laat het gevoel van angst en onveiligheid doorklinken in het verhaal en dat is voelbaar voor de lezer.
Het boek beschrijft de periode van 1939 tot en met 1946, waarbij naarmate het verhaal vordert, grotere tijdsprongen worden genomen. Dokter Louis Conradi en Hannah Richter zijn belangrijke personages in alle seriedelen. Zij zijn met hart en ziel verbonden aan Waldfriede en hun persoonlijke leven komt ruim aan bod. Daarnaast komen er in dit deel nieuwe personages bij. Dokter Wasyl Dimitroff is een Bulgaarse arts die in Waldfriede moest gaan werken. De arts in uniform, Dokter Hintze, is aanhanger van de NSDAP en de arts-assistenten Helene en Irene maken hun opwachting. De verhaallijn rondom Helene is interessant, want zij vertegenwoordigt de werkende vrouw in een mannenwereld. In het nawoord is te lezen dat de personages fictief zijn, maar gebaseerd op de echte artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis.
Bomann spaart de lezer niet, want het leven in een ziekenhuis, zeker in een oorlogssituatie, is bloederig en het loopt niet altijd goed af. Ze schrijft realistisch over de gevolgen van de bombardementen in Berlijn, waarbij het ziekenhuis volstroomde met zwaargewonde patiënten en ze zich met weinig mensen en spullen moesten zien te redden. Het verhaal over een inslaande bom naast het complex, waarbij deuren en ramen sneuvelden is waargebeurd. Waldfriede raakte beschadigd, maar bleef overeind.
'"Dat is het werk van de Royal Air Force," zei ze. "Maar na alles wat we de wereld hebben aangedaan hebben we dat wel verdiend, vrees ik."'
De personages dragen het verhaal en door de meeslepende manier van Bomanns schrijven is het boek boeiend om te lezen. Bomann zoekt menselijkheid in onmogelijke situaties en laat zien dat niet alles zwart/wit was. De NSDAP-arts die uiteindelijk meer begaan blijkt te zijn met het ziekenhuis en de mensen tegenover de geniepige medewerker die een grote mond heeft, maar ondertussen niet naar het front gaat. De combinatie van ware gebeurtenissen en de geromantiseerde verhaallijnen zorgen voor een mooi evenwicht. Het wordt niet te zwaar, terwijl het ware leven wordt beschreven met alles wat daar bij komt kijken. Thema's als familie, verlies, liefde en oorlog komen voorbij, maar ook het werken als vrouw in een mannenwereld is onderdeel van het verhaal.
Avondrood is een mooie historische roman met een informatief karakter. Door nieuwe personages in te brengen naast de vaste personen uit de vorige delen is Avondrood een goede combinatie van een vertrouwde omgeving en een nieuw verhaal. Hoe het verder gaat is te lezen in het vierde en laatste deel: Ochtendgloren.
Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!
Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een genummerd boek' en 'Lees een moedig boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marieke Scheers
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
