'De crimineel is altijd de ander'

De Nederlandse Bregje Bleeker werkt bij gemeente Amsterdam en is auteur. Criminaliteit voor ons soort mensen is haar vierde boek. Haar interesse voor criminaliteit ontstond al in de jaren 90, toen ze een relatie kreeg met een hasjhandelaar. Ze kwam terecht in een wereld waar andere regels en wetten golden. Het non-fictieboek Criminaliteit voor ons soort mensen draait om het levensverhaal van fiscaal advocaat Evert Hingst. Hij had connecties in de onderwereld en werd op 31 oktober 2005 in Amsterdam doodgeschoten. Wie was deze man en hoe is hij in de criminaliteit terechtgekomen?

Door het onderzoek, waar Bleeker in 2018 mee begon, kwamen er andere vragen naar boven. Witteboordencriminaliteit, wat is dat? En hoe zit het toch met de publieke opinie van 'de crimineel'? In het boek laat de auteur zien dat het algemene beeld van een 'boef' niet overeenkomt met 'de nette mensen van Amsterdam-Zuid', waar Hingst er een van was. De fiscaal advocaat had kopstukken uit de onderwereld als klant en bedacht constructies om geldstromen wit te wassen. Uit het boek komt naar voren dat het faciliteren van misdaad door de 'witteboorden' bijna niet te controleren is, dat de verleiding groot is en de pakkans klein. De geheimhoudingsplicht en het verschoningsrecht maken vervolging bovendien extra moeilijk.

'De crimineel is altijd de ander. Een crimineel is in de beleving van veel mensen nog steeds de ongeschoren boef die met pistolen zwaait. Niet de man in een duur pak met een bekakt accent.'

De manier van informatievergaring is interessant om te lezen. Bleeker sprak met politie, advocaten, wetenschappers, (misdaad)journalisten en ook met criminelen die met Hingst hadden gewerkt en/of hem kenden. Een van de interviews is met de veroordeelde crimineel Mink Kok in Beiroet. Hij bleek een bron die nieuwe informatie leverde en daarnaast feiten bevestigde die Bleeker al had gevonden. Het gehele onderzoek resulteerde in de reconstructie van het leven van Hingst en legde de onbekende wereld van de georganiseerde misdaad in Nederland bloot.

Onvermijdelijk komt in het boek de IRT-affaire aan bod. Een interregionaal team van politiekorpsen zou, door middel van infiltratie, inzicht moeten geven in de wereld van de drugshandel. Helaas liep dat niet volgens plan en werd Nederland een paradijs voor de drugshandel. Daarnaast brengt de auteur de top van de onderwereld in beeld: De Groep, een drietal mannen die alles in handen had en onder de radar bleef doordat er via misinformatie (het witwassen van informatie) een DELTA-top zou zijn, waar politie zich op richtte maar die niet bleek te bestaan.

Het boek leest als een spannende documentaire. Aan de hand van het leven van Evert Hingst laat Bleeker zien hoe de criminaliteit in Nederland veranderde. De vermenging van de onderwereld en de bovenwereld werd groter en zichtbaarder. Namen als vastgoedhandelaar Willem Endstra en kopstukken als Mink Kok, Stanley Hillis en Willem Holleeder speelden een belangrijke rol in het geheel.

Door het uitspitten van de onderlinge verhoudingen binnen het criminele milieu wordt duidelijk wat er speelde in het begin van de jaren 2000 toen de afrekeningen, die de oorlog binnen de criminaliteit typeerden, het nieuws haalden. Bleeker illustreert dat Evert Hingst verstrikt raakte in het criminele milieu, overmoedig werd en fouten begon te maken. Het kostte hem de kop. Door haar onderzoek en het in kaart brengen van de gebeurtenissen over de gehele periode, trekt de auteur de conclusie dat de onopgeloste moord op Evert Hingst maar door één persoon kan zijn geïnitieerd.

Criminaliteit voor ons soort mensen geeft een informatief en compleet beeld van de witteboordencriminaliteit in Nederland door middel van een reconstructie van het leven van Evert Hingst, een man met ambities die de verleiding van spanning en het grote geld niet kon weerstaan.

Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!

Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een waar boek' en 'Lees een gevaarlijk boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.