Van dochter van een herbergier tot dame van stand
Marja Visscher (1951) is schrijfster van historische romans. Ze kiest haar hoofdpersonages zorgvuldig. Vrouwen uit de vaderlandse geschiedenis die zelf geen grote bekendheid hebben gekregen, maar die wel de sterke vrouw achter bekende historische mannen waren. In De dame van het Voorhout staat Johanna van Coesvelt (1684-1768) centraal. Van dochter van een herbergier tot vrouw van raadspensionaris Van Slingelandt.
De zestienjarige Johanna is de dochter van de herbergier van In den Engel. Hij is geen prettig mens. Haar moeder Elske gaat gebukt onder de tirannie van haar man en haar vele zwangerschappen. Johanna besluit te vertrekken en wordt dienstbode op de herenboerderij Op den Olij. Ze wordt zeer gewaardeerd door eigenaar Herman op den Olij, maar ze moet waken voor de onberekenbare Harm die daar werkt en woont. Johanna raakt betrokken bij twee heftige gebeurtenissen die haar verdere leven zullen beïnvloeden. Ze vertrekt naar Middelburg om daar als dienstbode te gaan werken bij kunstenaar Philip van Dijk. Het is een mooie tijd, waarin ze hem bijstaat in zijn werk. Na hun verhuizing naar ‘s Gravenhage wordt Johanna hoofd huishouding in huize Aan de Boschkant en tevens vertrouwelinge van raadspensionaris Simon Van Slingelandt en zijn zieke vrouw Suzanna.
Het verhaal van Johanna is een combinatie van feit en fictie en beschrijft het leven van Johanna vanaf haar 16e tot haar dood op 84-jarige leeftijd. De schrijfster heeft zich hierbij moeten inleven in de vrouw om haar leven te kunnen reconstrueren. Ontbrekende stukken zijn mooi door Visscher ingevuld. Wat er waar is en wat niet wordt pas in het nawoord duidelijk, maar de kans is groot dat de lezer dan al op zoek is gegaan een bepaald schilderij van Philip van Dijk. Het leven van Johanna is dan ook neergezet als een geloofwaardig levensverhaal dat vanaf het begin boeiend en interessant is om te lezen.
Johanna maakt een grote persoonlijk groei door. Ze begint als onzeker maar dapper meisje aan haar eerste dienstje en ontpopt zich tot een geweldige hoofd huishouding in haar laatste betrekking. Dat ze niet dom is, blijkt als ze op het Voorhout de administratie doet, geld weet te besparen en de familie Van Slingelandt zo welvarend weet te houden. Daarbij heeft ze een vriendelijk karakter en is ze eerlijk en rechtvaardig. Het is als lezer heerlijk om de ontwikkeling van Johanna mee te maken. Per hoofdstuk wordt er een tijdsprong gemaakt, de ene keer een jaar, de andere keer meerdere jaren. Opvallend is dat Johanna haar geweten bij zich draagt in de vorm van een pop, Lijs. Dilemma’s worden beslecht door te ‘praten’ met de pop die staat voor haar geweten. Zo krijgen we als lezer op originele wijze mee wat er omgaat in het hoofd van Johanna.
Visscher heeft een fijne stijl van schrijven. Het is vlot en ze weet situaties goed te beschrijven. De dialogen zijn realistisch en passen bij de tijd waarin het speelt (eind 17e en begin 18e eeuw). Het tijdsbeeld is in het hele boek terug te vinden, is herkenbaar en klopt. Het is duidelijk dat er veel onderzoek aan vooraf is gegaan. De kleding, de huizen en de inrichtingen, het taalgebruik, omgangsnormen en benamingen van dingen zoals ze toen werden gebruikt zoals ‘het gemak’. Het zorgt allemaal voor de juiste sfeer en maakt het plaatje van deze historische roman compleet.
De dame van het Voorhout is het vijfde boek in Marja Visschers reeks van standalone historische romans over bijzondere vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis. Het is een mooi uitgewerkt historisch verhaal en het is een plezier om te lezen. Met fijne personages en een goed geschetst beeld van het leven ‘op stand’ in Middelburg en Den Haag begin 18e eeuw is dit een uniek verhaal over de dochter van een herbergier die op eigen kracht weet op te klimmen tot dame van stand.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marieke Scheers
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
