Meer dan 6,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een mooie, emotionele en aangrijpende roman

Marieke Scheers 19 maart 2025 Hebban Team
Socioloog Liza Ridzén debuteerde in Zweden met haar roman De kraanvogels vliegen naar het zuiden, waar ze inspiratie voor kreeg door het lezen van de aantekeningen die haar opa’s verzorgers maakten. Het boek werd in Zweden direct een succes en de vertaalrechten werden verkocht aan 32 landen. Het boek is naar het Nederlands vertaald door Geri de Boer.

Bo is 89 en woont op zichzelf, samen met zijn hond Sixten. Zijn geliefde vrouw Fredrika is drie jaar geleden opgenomen in een verzorgingshuis vanwege dementie. Zoon Hans en kleindochter Ellinor maken zich zorgen om hem. Vier keer per dag komt de thuiszorg langs die hem helpt met eten, douchen en wat er verder nodig is. Zelfs de hond laten ze uit. Beter is het als Sixten naar een gezin zou gaan, maar hij is wat Bo de dag door helpt.

Het boek wordt verteld vanuit Bo. Zijn lichaam is op, hij is constant moe en vergeet het een en ander, maar zijn geest is actiever dan ooit. Zijn gedachten gaan alle kanten uit en zo krijg je als lezer mee hoe zijn jeugd was (zwaar), zijn latere leven met Fredrika (gelukkig) en met zoon Hans toen die nog jong was (soms moeizaam). Het is knap hoe de auteur in het hoofd weet te kruipen van een 89 jarige, het is overtuigend beschreven. Bo spreekt in gedachten tegen Fredrika, het zijn flarden van herinneringen die in dromen worden weergegeven. Hij betrekt haar in zijn mijmeringen en laat zo zien hoe liefdevol en begripvol zij was en hoe groot hun liefde voor elkaar. Door deze manier van vertellen ben je als lezer nauw betrokken bij deze man en zijn de emoties voelbaar.

Het uitlaten van de hond wordt voor Bo een steeds grotere opgave, maar de band die ze hebben is sterk. Sixten is zijn maatje en samen slapen ze halve dagen weg op de keukenbank. Zoon Hans ziet het allemaal met lede ogen aan en wil Sixten weghalen, waar Bo zich tegen blijft verzetten. Het is een hartverscheurend dilemma, want je voelt hoe het voor Bo is om de hond te moeten missen, maar als toeschouwer van zijn leven zie je ook dat het niet meer verantwoord is.

Het is een roman met een melancholiek verhaal, want het terugkijken haalt aangrijpende herinneringen naar boven over Bo's leven. Zoals de moeizame relatie met zijn vader die hij consequent ‘ouwe’ noemt en de grote liefde die hij voor zijn moeder voelde en die het gezin in balans hield. Zichtbaar wordt ook het leven met Fredrika dat mooi en liefdevol was, hoewel er soms moeilijkheden waren en de omgang met zoon Hans die ingewikkeld was, omdat hij geen voorbeeld had gehad van hoe je een goede vader kon zijn. En er is de hechte vriendschap met Ture, die al zijn hele leven voortduurt. Ridzén weet alles scherp uit te werken via fragmenten uit de gedachten van Bo.

'Niemand heeft gezegd dat het normaal is dat je ogen vochtig worden met het vorderen van de leeftijd. Dat tranen hun oorsprong meestal vinden in herinneringen.'

Het boek speelt over een periode van enkele maanden en er wordt telkens een dag uit het leven van Bo uitgelicht. In intermezzo’s is mee te lezen in het logboek van de thuiszorg, over hoe ze hem hebben aangetroffen, of hij wel of niet wil eten en wat hij at en over de hond. Het zorgt voor een realistisch en intiem plaatje, waar je als lezer als vlieg op de muur mee mag kijken. Wat opvalt is hoe liefdevol het er allemaal aan toe gaat. Bo zelf, als mens, wordt zo goed neergezet met zijn onhebbelijkheden naast zijn grote hart, dat je van hem gaat houden. De andere personages zie je door de ogen van Bo en bij allen spreekt er een grote liefde uit voor deze oude man.

De kraanvogels vliegen naar het zuiden is een mooie, emotionele en aangrijpende roman over familie en oud worden en oud zijn. Het eindigt met de laatste gedachten van Bo, een tranentrekkende afsluiter bij het omslaan van de laatste bladzijde.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Marieke Scheers

Gesponsord

Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.

Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.

In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips

Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips

Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips

Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.

De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips

Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips

Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips

Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips

Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips

Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips

Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips

Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips

In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips

Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips

Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.

Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips

Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips

Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.

In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips

Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.

Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips

Als de politie de dood van haar man bestempelt als een ongeluk, gaat Nadja zelf op onderzoek uit. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.