Historische roman over het Franse verzet en moedige vrouwen

Auteur Fiona Valpy schrijft romans waarin de Tweede Wereldoorlog een grote rol speelt. Ze haalt de inspiratie voor haar boeken uit de zeven jaar waarin ze in Frankrijk woonde en uit haar liefde voor het land. Met de vertaling van Titia Ram is De vrouwen van Rue Cardinale de vierde roman die in het Nederlands is uitgegeven.

Het boek start met de Britse Harriet die afreist naar Parijs voor haar stage bij een modehuis dat is gevestigd in een pand aan Rue Cardinale. Het is hetzelfde gebouw als waar haar grootmoeder Claire tijdens de Tweede Wereldoorlog samenwoonde en -werkte met Mireille en Vivienne. Harriet krijgt een kamer bovenin, waar ook collega Simone woont. Het is wat al te toevallig dat zij de kleindochter van Mireille is, maar voor het verhaal is het nodig en het werkt. Via Simone krijgt Harriet de kans om eindelijk meer te weten te komen over het verleden van haar grootmoeder van wie ze alleen een foto heeft, maar de geschiedenis die ze te horen krijgt is heftiger dan verwacht.

Het verhaal van Claire, Mireille en Vivienne speelt tijdens de oorlogsjaren van Parijs. In het begin is het allemaal nog niet zo heftig. Ze werken, lachen en gaan uit, maar de onvrede groeit en de vrouwen gaan al snel aan het werk voor het verzet. Na verloop van tijd wordt de oorlog heftiger, net als de gebeurtenissen rondom de drie vrouwen. Wat duidelijk naar voren komt in dit boek is de moed en de kracht van vrouwen en de steun voor elkaar door alle ellende heen.

De hoofdstukken over Harriet zijn in het begin kort waardoor het lastig is om haar te leren kennen, hoewel de schrijfster daar wel genoeg moeite voor doet. Deze vrouw leeft met rouw om haar moeder en de wijze waarop haar moeder is overleden is nog altijd een onverwerkt deel. Harriet heeft gelezen over intergenerationeel trauma, waarbij trauma's van de moeder kunnen worden doorgegeven aan het nageslacht. Valpy verwerkt zo een bijzonder thema in dit boek, waar wetenschappelijk nogal wat over is te doen. Doordat Harriet nu inzicht krijgt in wat haar grootmoeder heeft meegemaakt, kan ze eindelijk de dood van haar moeder onder ogen zien en los komen van deze erfelijke levenslast. Het is mooi om te lezen hoe Harriet aan het einde van het boek tijd krijgt om zich te laten zien en ze zich durft over te geven aan dromen en mogelijkheden.

Van de drie vrouwen in de tweede verhaallijn, worden vooral Claire en Mireille gelijk goed neergezet en kan je als lezer echt met ze meeleven. Daarbij weet Valpy een realistisch beeld te schetsen van het Parijs tijdens de oorlogsjaren. Ze beschrijft het verzetswerk en de consequenties ervan als er mensen worden opgepakt, gemarteld en gedeporteerd naar kampen in Duitsland. Hoewel ze de werkelijke martelingen niet beschrijft, is het lezen van de gevolgen ervan voldoende om te weten wat ze hebben moeten doormaken. Het is bijzonder zoals Valpy dit boek heeft geschreven, want zonder dat ze te uitgebreid dingen benoemt, weet ze een sfeer te creëren, die beklemmend en mensonterend is. De gebeurtenissen die worden beschreven over het leven in de kampen Flossenburg en Dachau zijn heftig, realistisch en emotioneel. De keuze om het verhaal afwisselend te vertellen met een deel in het heden en het ophalen van herinneringen uit het verleden geeft de lezer de kans om tussendoor even afstand te nemen van de gruwelijke acties van het Nazi regime.

De vrouwen van Rue Cardinale is een historische oorlogsroman met sterke vrouwen vol lef en moed, hun levensverhalen overgoten met een sausje van mode dat als rode draad het verhaal verbindt. Een indrukwekkende roman waarbij ook het verhaal van Harriet de lezer niet koud laat, als blijkt dat het verleden nog altijd doorklinkt in het heden, en het hier en nu niet vrij is van gevaar.