Muzikaal en melancholiek
Frances de Pontes Peebles is een geboren Braziliaanse en schrijfster van romans en korte verhalen. Ze groeide op in Miami en woont nu in Chicago. Ze debuteerde met haar prijswinnende roman The Seamstress (2008), die is vertaald naar het Nederlands als Naaister van Pernambuco (2015). Haar tweede roman is Dochters van de Samba (2019) (The Air You Breathe (2018)), vertaald door Monique de Vré.
‘Probeer de Samba te herleiden en je zult geen enkele oorsprong vinden. [..] De Samba is afkomstig van meesters en slaven, uit salons en krottenwijken, uit steden en plantages, van mannen en vrouwen. Je kunt de oorsprong niet vinden, dus waarom zou je het proberen? Je kunt beter gewoon lekker gaan zitten luisteren naar de muziek.’
In Dochters van de Samba is, zoals de titel doet vermoeden, een grote rol weggelegd voor de Samba. Het boek is doordrenkt van muziek en zang. De Samba is geen vrolijke muziek (met uitzondering van de Marchinka Samba, de opzwepende muziek van het carnaval), maar een ritmische klaagzang die een ieder voelt en raakt.
Het is Dores die begint met vertellen. Ze werd geboren op een suikerplantage en door haar moeder verstoten. Nena, de kokkin, neemt haar op maar veel liefde krijgt ze niet en ook de kans op een goede toekomst is er niet. Haar kansen keren wanneer de plantage een nieuwe eigenaar krijgt en Dores een gezelschapsmeisje voor dochter Graça wordt. Het is het begin van een bijzondere vriendschap, vol dromen over zingen en beroemd worden. Maar de wereld is hard voor meisjes en vrouwen, en de weg naar succes is lang en niet zonder offers.
Dores is nu oud en eenzaam en kijkt terug op haar leven dat ze had met Graça en Vinicius, leider van de Blue Moon band. Haar reflecties op het leven zijn zwaarmoedig en somber, en helaas ook langdradig door gebruik van complexe zinnen. Beter leesbaar zijn de verhalen over hun jeugd op de plantage, de tijd in Rio en het leven in Amerika. Die worden op meeslepende wijze verteld en zorgen voor een goede balans met het heden, hoewel ook daar de melancholie een boventoon voert.
De schrijfster weet de setting en de sfeer van het Brazilië van de jaren '30 en '40 van de vorige eeuw goed neer te zetten. Met een beeldende stijl komt de wijk Lapa in Rio tot leven, net als de optredens van de jonge dames in louche gelegenheden. Ook de jaren die de personages doorbrengen in Amerika zijn realistisch weergegeven en het aanwezige racisme en de vooroordelen betreffende Zuid-Amerikanen komen aan bod. De wereld verandert en zijdelings druppelt de veranderende politiek door in het verhaal. De opkomende dictatuur in Brazilië en de invloed van de oorlog spelen op de achtergrond als Graça en de Blue Moon band hun hoogtepunt bereiken.
De personages zijn goed uitgewerkt; Graça blijft onder alle omstandigheden de dame die ze was en Dores is de schaduw die de ster laat schitteren, maar echt gelukkig worden ze nooit. Van de Samba bandleden is vooral Vinicius een belangrijk personage – dat deel wordt van zowel Graça als Dores. Er zit zoveel emotie en herinnering in alle levens, die ze nooit kwijtraken maar die zich wel uit in de muziek. Dores en Vinicius die schrijven en Graça zingt.
Elke nieuwe episode in het boek wordt voorafgegaan door de tekst van een Samba, zowel in het Engels als in het Nederlands en dat lied speelt een rol in het verhaal. Hoewel de teksten het hart van de Samba en de zwaarte van het leven weergeven, zijn het losse woorden en geven ze niet hetzelfde gevoel als een gezongen versie.
Dochters van de Samba is een muzikaal maar melancholiek levensverhaal, waarin onderlinge verhoudingen van macht en onmacht, verdriet en liefde vol diversiteit zijn verweven met muziek tot een meeslepend avontuur.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marieke Scheers
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
