Een mooie roman vol Chinese geschiedenis

De Chinese auteur Jane Yang is geboren in Saigon maar opgegroeid in Australië. Ze is wetenschapper, maar nog altijd in de ban van de oude verhalen uit China, die haar familie haar vertelde. Gouden lotus is haar debuut en de vertaling is van Anne Jongeling.

Gouden lotus is de benaming voor de kleine voetjes die in het oude China als schoonheidsideaal werden gezien en een kans op een goed huwelijk vergrootte. Maar het is in feite een misvorming van de voeten door inzwachtelen, die tot begin van de 20ste eeuw nog werd uitgevoerd.

Het boek Gouden Lotus vertelt het verhaal van twee jonge Chinese meisjes. Kleine bloem is van lage afkomst. Jongetjes zijn belangrijker, dus verkopen haar arme ouders als muizai (huisbediende) aan een rijke familie, ten gunste van haar broertje. Kleine bloem wordt het dienstmeisje van Linjing, een bevoorrechte dochter van een eerste vrouw Fong. Het is een ongelijkwaardige relatie en als blijkt dat Kleine Bloem gezegend is met een groot borduurtalent en ook nog kleine ingebonden voeten heeft, is Linjing jaloers. Een jaloezie met grote gevolgen en die hun hele leven een rol blijft spelen.

Het huwelijk is heilig, alles draait om een goede partij te vinden. Linjing wordt via een koppelaarster aan een jonge man beloofd, maar de schoonmoeder is beangstigend. Ze kan daarom Kleine Bloem niet loslaten en de aan haar gedane beloftes worden verbroken. Als een zorgvuldig bewaakt geheim vervolgens het leven van Linjing compleet overhoop gooit, wordt alles voor de meisjes anders.

Door de indeling van het boek in vier delen krijgen we inzicht in de verschillende levensfasen van de meisjes. Eerst zijn ze jong, maar met sprongen worden ze ouder, tot ze de huwbare leeftijd bereiken. Tot die tijd legt het verhaal het gekonkel bloot dat binnen de Chinese families van die tijd volop aanwezig was. De man was de baas, en had meerdere vrouwen. Het baren van een jongetje was noodzaak en als dat niet lukte dan was een vrouw uit de gratie. In het gezin Fong is nog een douariere aanwezig, een matriarch van het ergste soort, intens vals en gemeen. Straffen die werden uitgedeeld waren vaak fysiek en onredelijk wreed. De auteur spaart de lezer wat dat betreft niet, en zet de toon voor een realistisch verhaal.

Naast het leven binnen een Chinese familie, komt er ook een verhaallijn over het werk binnen een zijdetrekkerij in het verhaal. Het laat zien hoe daar werd gewerkt en dat is interessant. Tevens is het leven binnen een instituut van celibataire zusters een onderdeel van het boek, een waargebeurde setting die meisjes kon behoeden voor het dwingende leven in een huwelijk, met vaak sadistische schoonmoeders. Een mooie uitwerking die de geschiedenis tot leven brengt. Door Kleine Bloem en linjing, maken we kennis met deze geschiedenis. Het vormt de meisjes en beiden maken daardoor een ontwikkeling door, waarbij hun afkomst voor verschillen zorgt, wat goed is uitgewerkt.

Maar niet alles is kommer en kwel, want de auteur heeft gezorgd voor een geromantiseerde verhaallijn, (met elementen van Assepoester en Pretty women). Voor de balans in het verhaal is het goed, maar niet geheel geloofwaardig. In een tijd vol conventies en achterhaald gedachtegoed lopen verhalen meestal niet goed af. De epiloog in het verhaal rond de laatste losse eindjes netjes af en met een goed gevoel kan het boek worden dichtgeslagen

Gouden Lotus is een mooie roman vol Chinese geschiedenis, dat prettig leest, ondanks enkele heftige en gruwelijke gebeurtenissen. Doorzettingsvermogen en hoop zijn grote thema’s en zijn goed verweven in dit verhaal.