Leer de waarde van het leven kennen

De Franse auteur Virginie Grimaldi (1977) debuteerde in Nederland met haar roman Weet je nog (2017); een bestseller in Frankrijk die wordt verfilmd. Haar tweede roman Tu comprendras quand tu seras plus grande (2016) is nu ook vertaald naar het Nederlands door Félice Portier en Aniek Njiokiktjien als Ooit zul je het begrijpen (2019).  

In Ooit zul je het begrijpen heeft Julia een tijdelijke baan aangenomen als psychologe in een tehuis voor bejaarden, in Baskenland vlak bij de zee. Ze heeft er niet veel zin in, maar het is voor haar een ontsnapping uit haar leven in Parijs. In korte tijd is ze haar vader, haar vriend en haar oma kwijtgeraakt en daarmee ook zichzelf. Julia mag wonen in een studio die bij het tehuis hoort. Na het kennismaken met de bejaarde bewoners blijken die heel anders dat ze had verwacht. Ze zijn nog kwiek en houden wel van een geintje. Sommigen van hen hebben veel meegemaakt, maar voor de bejaarden in Les Tamaris is het leven in het heden van groter belang. De vraag is dan ook wie de meeste baat heeft bij de gesprekken met Julia, want de levenslessen die uit de verhalen naar boven komen blijken voor haar evenzeer van toepassing.  

Wat vanaf het begin opvalt, is de hoeveelheid humor die in het boek is verwerkt, ook al uit vooral Julia zich regelmatig met cynisme. Net wanneer je als lezer denkt dat het wel genoeg is geweest, krijgt het verhaal een andere wending en wordt het weer serieuzer. Daardoor is de balans precies goed.  

In het boek zijn diverse thema’s goed uitgewerkt. Rouw en rouwverwerking zijn zowel subtiel als duidelijk aanwezig, maar het gaat ook over liefde, vriendschap, vertrouwen en het niet opgeven van het leven. Voor Julia blijkt werken in Les Tamaris enorm louterend te zijn en langzaam krijgt ze de controle over haar leven weer terug. Ze ontwikkelt zich van een angstige en cynische vrouw naar een geduldige en meelevende persoon, die zich aan het einde durft open te stellen voor anderen en ook haar eigen toekomst weer positief ziet.  

Het verhaal heeft een zorgvuldige opbouw. De reden waarom Julia naar Les Tamaris gaat blijft lang vaag en ook het feit dat ze haar werk geheim houdt voor haar moeder is vreemd. Grimaldi zorgde in haar debuut al voor een twist in het verhaal en doet dat nu opnieuw door te spelen met tijd.  Pas op het einde blijkt de keus voor de komst naar Les Tamaris essentieel te zijn voor het verhaal en dan valt alles op zijn plek.  

Het boek is verdeeld over de acht maanden die Julia doorbrengt in Les Tamaris en elke wisseling van maand is voorzien van een citaat over het leven. Maar Virginie Grimaldi verwerkt ook zelf prachtige zinnen en levenslessen in het boek, waarbij ze metaforen gebruikt die van poëtische aard zijn.  

“Als de lak van een meubelstuk na een tijd beschadigd raakt, ontdek je soms dat het hout eronder veel mooier is. Maar soms ontdek je splinters die zo diep de huid binnendringen dat je ze er nooit meer uitkrijgt.”  

Ooit zul je het begrijpen is een roman met een bijzondere combinatie van humor en diepgang. Een roman waarin de romantiek niet is vergeten, al is die op andere plaatsen terug te vinden dan verwacht. Een boek vol wijsheden van mensen die al een heel leven hebben geleefd met ups en downs. Dat laat zien dat oude mensen er ook nog toe doen en waarbij vriendschap en vertrouwen van heel groot belang zijn, ongeacht de leeftijd. Een prachtige en een eerlijke roman waarbij de lezer de personages in het hart sluit. Na het lezen hoop je dat, als je zelf oud bent, je tot het einde in een huis als Les Tamaris mag verblijven.