Schilderijen als verwerking…
ALS HET LICHT MIjN RAAM VINDT - Dietske Geerlings
In het begin voel je je als lezer net zo ‘ontheemd’ als de dement wordende oma Maria. Zij staat op van de stoel bij het raam ( toch een typisch plekje voor ouder wordende mensen) en ziet haar moeder (?) aankomen. In haar wazige wereld verwart zij heden en verleden;
“… ik zit er precies middenin… ik voel me losstaan van alles…”( blz 12)
Het is zo beeldend beschreven dat je het leest en herleest
Je vraagt je af… wie-is-wie? Is ‘mama’ ook de dochter Lucille?
De dementie van oma Maria is zo treffend beschreven, dat – zelfs al heb je dementie in je naaste familie of omgeving niet meegemaakt – je heel goed kunt voorstellen in welke mistige, verwarrende wereld deze mensen moeten leven.
“… zo voel ik me eigenlijk ook een beetje… hangend in het donker, alsof er allemaal hapjes uit mij gegeten zijn en er nog maar een klein stukje van over is…”(blz 99)
Het wisselende vertelperspectief dwingt je tot grondig lezen, soms tot herlezen. Zelf heb ik in het begin een stamboom getekend om de familierelaties scherp te krijgen. Je begint met een raadsel, maar al lezend krijg je steeds meer stukjes van de puzzel aangereikt die in elkaar passen. Zo werden voor mij de personen van ‘mijn stamboom’ per hoofdstuk scherper getekend.
Lucille Claudel heeft niet alleen de naam van haar oma Lucille Claudel, maar is zelf ook kunstschilder, net als haar oma! Beide vrouwen schilder(d)en erg goed. Lucille is op bezoek bij haar dement wordende moeder Maria. Zij ziet in het glas-in-lood raam een gestalte, gefilterd door de warme kleuren van het glas.. háár gestalte.. Jildou… mijn kleine meisje. Wie is Jildou, denk je dan..
Na deze ervaring besluit Lucille een reeks van zeven doeken te gaan schilderen. Waarom ‘zeven’? Veel mensen zullen het direct herkennen als een heilig getal. Zeven staat symbool voor compleetheid. Het geeft aan dat iets af is: iets kan niet beter worden dan het is, of juist niet erger. In deze roman zal het leiden naar de catharsis. De catharsis.. want er is in het leven van deze vrouwen sprake van een groot onheil. Alleen is het de vraag wat Lucille hier mee doet:
“… wil ik mijn geheim wel prijsgeven… ik kan geen vreemden toelaten…ik kijk terug, maar ik sluit mijn hart….”( blz 40)
In de flashbacks worden veel gegevens duidelijk. Hoe zit het met Jildou, hoe zit het met Mara, het meisje? Wat is de rol van de kloostertuin?
Lucille begint met de reeks schilderijen, de eerste 5 doeken lukken redelijk snel. Het zijn momentopnamen:
“… van die ene middag in de zomer…”(blz 38)
Lucille heeft het heel moeilijk met die laatste twee schilderijen. Je voelt als lezer dat zij door een diep dal moet. Ze belt haar vriend Joshua. “Neem me mee naar de kloostertuin.” Nu kan ze niet meer terug. De sfeer waarin dit plaats vindt is zo beeldend beschreven dat je het gevoel hebt bij deze ontmoeting aanwezig te zijn.
Haar ogen spiegelen de wanhoop en het afgrijzen om het verleden te ‘ontmoeten’.
In zeven (!) jaar heeft ze niet zo gehuild.. ze kan niet meer stoppen.
Die kloostertuin, wat voor herinneringen liggen daar? Zowel Maria als Lucille ervaren dat als een ‘zware deur’ die niet of nauwelijks met heel veel moeite open moet gaan.
Als oplettende lezer krijg je elke keer een vooruitwijzing naar het drama. Lucille vertelt aan Mara:
“… ik heb mijn hele leven het gevoel gehad dat ik een heel groot offer moest brengen om omie Maria gelukkig te maken..”( blz 109)
Het verhaal van Jildou wordt vnl in flashbacks helder, maar speelt heel duidelijk ook in het heden van deze sterke vrouwen. Een prachtige vorm om de lezer mee te nemen. Mara, de kleindochter voelt de onuitgesproken gevoelens van Lucille en omie Maria, emoties en verdriet haarfijn aan.
As Lucille het laatste schilderij wil schilderen vraagt ze haar moeder Maria om erbij aanwezig te zijn. Lucille twijfelt wel.
“… Ik weet niet wat ik over ons afroep, maar als er een hel is, moeten we er samen doorheen om het licht te bereiken…”( blz 185)
Al deze schilderijen worden, na voltooiing, tentoongesteld in de kloostergangen.
“… het is wonderlijk hoe het verdriet zich manifesteert in de ruimte …. Soms gaat het kalm naast je zitten… soms valt het je aan met open vizier…”(blz 208)
Deze roman eindigt met een klein lichtpuntje zoals op het zevende doek:
Een klein puntje licht druppelt subtiel het einde binnen als een optimistisch wolkje.
Gefascineerd werd ik door dit boek. Een prachtige vertelstijl met veel beeldende taal, het boeide me tot aan het eind. Het ‘immense verdriet’ wordt stukje voor stukje bloot gegeven, maar wel zo dat het respect afdwingt voor degene die het moeten verwerken. De symboliek in het verhaal, de prachtige heldere opbouw… ik kan maar een ding zeggen: dit boek moet gelezen worden!!
Én een auteur waarvan je de publicaties in de gaten moet houden.
Thema’s:
Dementie, rouw, verwerking, sterke vrouwen, moederschap, roman,
triggert eigen herinneringen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van marijke
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
