Op de breuklijnen van proza en poëzie ontstaan pareltjes.
Op de breuklijnen van proza en poëzie ontstaan pareltjes.
De romans en novelles van Dietske Geerlings weten mij altijd te boeien. Haar nieuwste roman Veerman maakt het weer waar. Haar novelles stimuleren me tot ‘verstild’ lezen, tot close slow reading.
In deze roman staan familierelaties centraal, maar omdat het steeds wordt verteld vanuit het ik-perspectief, heb je niet direct in de gaten wie er spreekt, vanuit welk perspectief je het verhaal leest. De relaties worden bijna cryptisch weergegeven. Dat betekent dat je al lezend denkt: door wiens, wier ogen kijk ik.
Waar is het patroon dat ik moet volgen?
In de proloog vertelt het ik-personage dat ze de ‘fair isle’- breisteek van haar moeder leerde. Een moeilijke techniek waarbij de steken vernuftig in elkaar gedraaid worden tot ingewikkelde patronen en vormen.
Deze roman lijkt die techniek te volgen. De verhaallijnen gaan, zoals de steken, om elkaar draaien. Ze zijn niet altijd duidelijk, zoals bij het breien het patroon niet meteen te zien is. Maar als het patroon ontspoort, moet het worden uitgehaald… als je de relaties niet door hebt bij het lezen, ga terug, overdenk wat je hebt gelezen tot het patroon weer helder is.
“… Jij draagt mijn vestje, mama’s vestje, jouw vestje… jij draagt de kleine ontsporingen die er door mij zijn ingeslopen mijn kleine lieveling, je draagt ze met verve, je draagt ze hartstochtelijk…” (p.12)
Fie, de hoofdpersoon is op zoek naar haar roots. Waar is zij door gevormd? Heeft zij de aard van haar moeder? Waar werd haar moeder door gevormd?
Mijn moeder ‘mijn eenzame Mamarots’. Heeft het eiland, waar zij woonde, haar ‘uitgebeend en hard’ gemaakt?
Antwoorden wil Fie zoeken op het Schotse eiland waar haar moeder opgroeide. Zeker nadat ze de sleutel van haar overleden moeder heeft gevonden. De sleutel van haar kasteel op haar eiland.
“…toen ik de sleutel vond voelde ik een leegte diep van binnen, een uitsparing in die overvolle ruimte van mijn gedachten en gevoelens… een kier waar ik door heen kan gluren, maar ik kan er niet echt bij… kan ik met die sleutel de verborgen ruimte openen…”(p.16)
Veerman, wil je me naar het eiland van Ferelith, mijn moeder, brengen? De veerman Abbalach weet, ziet direct wie er voor hem staat. Hij is te oud en te slecht ter been, Callum brengt haar. “Kom je voor de doden of voor jezelf?” Fie vraagt of dat wat uitmaakt voor de prijs?
De Griekse God van de Dood was ‘veerman’ die overledenen naar de wereld van de doden bracht. Waar wil Fie naar toe, wil ze naar haar ‘dode’ moeder?
Fie heeft geen enkele kennis over het eiland van haar moeder, over namen of het verleden van haar ouders… Hoe moet zij die puzzel oplossen? Hoe moet zij dit water van ‘niet-weten’ oversteken?
Tijdens de flashbacks worden brokjes informatie terloops vermeld. Per perspectief wisseling vlechten heden en verleden zich door elkaar, geven kleine deeltjes van het patroon weer, vormen zo een fair isle-patroon.
“… ik ben afgedwaald in de ruige archipel van mijn onderbewustzijn, waar ik het verleden van mijn voorouders kan betreden…”(p.39)
Fie zit op het verkeerde eiland, de sleutel past niet. dan begint ze te filosoferen.
”… Ik ben mijn moeder in het diepst van mijn cellen,
ik ben mijn vader die ik nooit gevonden heb
ik ben mijn grootvader en mijn grootmoeder
en hij, de veerman brengt ons samen
in het water waaruit ik ooit geboren ben…”(p.51)
Teksten die mij doen denken aan Kloos en Perk. Deze roman laat zich lezen als een poëtische tekst. Er staan beeldende vergelijkingen in, unieke zinnen, tedere beschrijvingen.
In de nacht loopt Fie graag bij maanlicht. De maan die introspectie en reflectie symboliseert. Het eiland van haar moeder heeft veel moeras, ze loopt zich er in vast, gaat liggen en zingt Sinnerman…
Dat lied komt steeds terug, het zou de indeling van het boek kunnen vormen. In het eerste deel van het lied zoeken de personages een rots ‘to hide’, ze zoeken het bij de rivier, er is onrust. De rivier bloedt, de rivier kookt. Ook de zee geeft geen verlichting. De zee bloedt, de zee kookt.
In het eerste deel ‘De Veerman’ herken ik deze onrust, waar is rust te vinden, waar vindt Fie antwoorden op al haar vragen.
‘Run to the Lord’, zegt het lied. De Priester Abbalach geeft met zijn flashbacks wel info, maar vormt niet de rots ‘to hide’.
Go to the Devil, wordt daar de rots gevonden om te schuilen? Daar vinden we de Raaf. Het symbool van ontrouw en verraad.
“… In moonlight my lonely little moth...” schreef moeder.
“.. my feathely moth, my dearest little one…” schreef Fie.
Op de breuklijnen van het leven ontstaat poëzie,
op de breuklijnen van proza en poëzie ontstaan pareltjes.
Een van deze pareltjes heb ik weer mogen lezen.
Een mythisch verhaal waarover je blijft nadenken.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van marijke
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
