Meer dan 6,0 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Nova Zembla… mijn ondergang en redding.

marijke 26 september 2024
Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost - Donald Niedekker
Niedekker creëert een prachtige roman waarin hij verschillende tijdperken door elkaar schuift.
De hoofdpersoon, de dichter/bard Bartolomeo, gaat met de expeditie van Willem Barentsz mee op avontuur. Ze willen de Noordelijke doorgang naar de Oost ontdekken en stranden dan op Nova Zembla. Daar wordt ‘Het Behouden Huijs’ gebouwd van het drijfhout en het wrakhout van hun schip. Het is er koud, ijskoud en ijselijk stil.
“De lucht was zo koud dat je hem in stukken kon bijten.” (p.48)
De dichter, die wel een ‘beetje’ eigenwijs is, loopt met zijn prachtig rundleren hoed de kou in. Niet met zo’n dikke muts, dat vindt-ie maar niks. Dat bekomt het slecht, hij wordt ziek, ernstig ziek en sterft. In het permafrost vindt hij zijn eeuwige graf.
Nova Zembla is overal
Nova Zembla is alles
Nova Zembla is mijn ondergang
Nova Zembla is mijn redding (p. 24 – 121)
Poëtische taal is in deze roman op bijna elke bladzijde te vinden:
Door de klimaatverandering komt Bartolomeo heel langzaam in zijn ijsgraf weer tot bewustzijn en herinnert zich zo zijn grootmoeder. Zij vertelt sprookjes en verhalen. Grootmoeder begon te vertellen:
“… haar woorden parelden op als een borrelen van water en luchtbellen uit een verkwikkende bron…” (p.81)
Hij herinnert zich ook zijn ouders. Hoe zijn vader een ‘tover-ei’ voor hem meebracht van een van zijn reizen:
“… een ei, je kunt het uit elkaar halen, weer een ei, dat je weer uit elkaar kunt halen tot je sten slotte bij een erwt klein eitje uitkomt…”
Dit Matroesjka-thema Komt op verschillende plaatsen in het verhaal terug. Het geeft een sprookjesachtige sfeer aan het verhaal. De sfeer van hoe Bartolomeo’s herinneringen in zijn ijsgraf werken. Hij vertelt verhalen, parabels, dromen. Dit lijkt de filosofie achter het hele verhaal.
“… we leven in een landschap van dromen… als we niet dromen, geen verhalen vertellen, herinneringen cultiveren is onze omgeving schraal…”(p79)
Bartolomeo als bard deze poëtische verhalen aan ons. Hij trekt de lezer mee in zijn herinneringen. Het Amsterdam aan het eind van de zestiende eeuw. Het is een eeuw van handelaren, bankiers, geldwisselaars, van markten en marskramers.
Niedekker weet dit zo beeldend te beschrijven dat je het ervaart, je staat er middenin, je ruikt de stank van de rotte geur uit het water van de grachten, je hoort de kreten, het gescheld en het lawaai van de marktlieden, je voelt de drukte. Het is een vibrerende drukte waar je als lezer middenin staat.
Niedekker schrijft in een opsommende, associërende stijl, die je direct ervaart als je begint te lezen. Je verdwaalt in zijn schatkamer van onderwerpen, van verhaal-starters. Om vervolgens over te gaan naar het begin van dí t verhaal. Naar Bartolomeo, die als een anoniem persoon incheckt bij Willem Barentsz op weg naar Nova Zembla: “… daar waar de dadendrang stuit op de winterslaap en de heroïek oplost in een white-out…”
Bartolomeo laat zich niet zijn dromen ontzeggen in zijn ijsgraf. Hij filosofeert:
“…Dadendrang stuit op een geeuw van eeuwen… Nova Zembla is het niets waarmee je in het reine moet komen.” (p.123-207)
Hij wil uit zijn stille zone ontsnappen, rondwaren, mensen verhalen influisteren
Wat een wonderschone roman, poëtisch beelden, je blijft genieten van begin tot eind…

Reageer op deze recensie

Meer recensies van marijke

Gesponsord

Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?

Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.

Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.

Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.

Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.

Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!

Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.

Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft

In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.

De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.

Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.

Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.

De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?

Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.

Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.

Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu

Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?

Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.

Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur