Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Nova Zembla… mijn ondergang en redding.

marijke 26 september 2024
Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost - Donald Niedekker
Niedekker creëert een prachtige roman waarin hij verschillende tijdperken door elkaar schuift.
De hoofdpersoon, de dichter/bard Bartolomeo, gaat met de expeditie van Willem Barentsz mee op avontuur. Ze willen de Noordelijke doorgang naar de Oost ontdekken en stranden dan op Nova Zembla. Daar wordt ‘Het Behouden Huijs’ gebouwd van het drijfhout en het wrakhout van hun schip. Het is er koud, ijskoud en ijselijk stil.
“De lucht was zo koud dat je hem in stukken kon bijten.” (p.48)
De dichter, die wel een ‘beetje’ eigenwijs is, loopt met zijn prachtig rundleren hoed de kou in. Niet met zo’n dikke muts, dat vindt-ie maar niks. Dat bekomt het slecht, hij wordt ziek, ernstig ziek en sterft. In het permafrost vindt hij zijn eeuwige graf.
Nova Zembla is overal
Nova Zembla is alles
Nova Zembla is mijn ondergang
Nova Zembla is mijn redding (p. 24 – 121)
Poëtische taal is in deze roman op bijna elke bladzijde te vinden:
Door de klimaatverandering komt Bartolomeo heel langzaam in zijn ijsgraf weer tot bewustzijn en herinnert zich zo zijn grootmoeder. Zij vertelt sprookjes en verhalen. Grootmoeder begon te vertellen:
“… haar woorden parelden op als een borrelen van water en luchtbellen uit een verkwikkende bron…” (p.81)
Hij herinnert zich ook zijn ouders. Hoe zijn vader een ‘tover-ei’ voor hem meebracht van een van zijn reizen:
“… een ei, je kunt het uit elkaar halen, weer een ei, dat je weer uit elkaar kunt halen tot je sten slotte bij een erwt klein eitje uitkomt…”
Dit Matroesjka-thema Komt op verschillende plaatsen in het verhaal terug. Het geeft een sprookjesachtige sfeer aan het verhaal. De sfeer van hoe Bartolomeo’s herinneringen in zijn ijsgraf werken. Hij vertelt verhalen, parabels, dromen. Dit lijkt de filosofie achter het hele verhaal.
“… we leven in een landschap van dromen… als we niet dromen, geen verhalen vertellen, herinneringen cultiveren is onze omgeving schraal…”(p79)
Bartolomeo als bard deze poëtische verhalen aan ons. Hij trekt de lezer mee in zijn herinneringen. Het Amsterdam aan het eind van de zestiende eeuw. Het is een eeuw van handelaren, bankiers, geldwisselaars, van markten en marskramers.
Niedekker weet dit zo beeldend te beschrijven dat je het ervaart, je staat er middenin, je ruikt de stank van de rotte geur uit het water van de grachten, je hoort de kreten, het gescheld en het lawaai van de marktlieden, je voelt de drukte. Het is een vibrerende drukte waar je als lezer middenin staat.
Niedekker schrijft in een opsommende, associërende stijl, die je direct ervaart als je begint te lezen. Je verdwaalt in zijn schatkamer van onderwerpen, van verhaal-starters. Om vervolgens over te gaan naar het begin van dí t verhaal. Naar Bartolomeo, die als een anoniem persoon incheckt bij Willem Barentsz op weg naar Nova Zembla: “… daar waar de dadendrang stuit op de winterslaap en de heroïek oplost in een white-out…”
Bartolomeo laat zich niet zijn dromen ontzeggen in zijn ijsgraf. Hij filosofeert:
“…Dadendrang stuit op een geeuw van eeuwen… Nova Zembla is het niets waarmee je in het reine moet komen.” (p.123-207)
Hij wil uit zijn stille zone ontsnappen, rondwaren, mensen verhalen influisteren
Wat een wonderschone roman, poëtisch beelden, je blijft genieten van begin tot eind…

Reageer op deze recensie

Meer recensies van marijke

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!