Gevangen in een kooi van eenzaamheid!

Wij zijn licht - Gerda Blees
Gerda Blees heeft dit spraakmakende boek gebaseerd op een gebeurtenis uit 2017. Een vrouw uit de woongroep Contact en Muziek sterft. De leden van deze groep zijn de zgn. ‘ademhalisten’, zij willen van licht en lucht leven. De vrouw is verhongerd en gestorven. Dit ‘voorval’ is veel in de media en pers besproken.
De ethische bezwaren die je tegen deze roman zou kunnen hebben is dat het zonder overleg met de woongroep tot onderwerp van deze roman is gekozen. Zij zijn niet gelukkig met het verschijnen van Wij zijn Licht.
Het is een spraakmakend boek vanwege het vormexperiment dat er in wordt gehanteerd. De vijfentwintig hoofdstukken beginnen allemaal met ‘Wij zijn …’. Wie die ‘wij zijn’ dat is heel verschillend: soms zijn het personen, soms objecten en het kunnen ook concepten zijn. Allen vertellen zij het verhaal vanuit hun eigen waarnemingsveld. Dat kan breed zijn -de nacht, weerstand, licht, of heel smal de blender, geitenwollen sokken of de pen. Het kan een breed panorama zijn: -het world wide web of juist heel smal: de cel.
Het verhaal vertelt over de leefgroep Klank en Liefde, opgericht door Melodie. Haar zus Elisabeth woont er en Muriël en Petrus. Melodie is een charismatisch persoon, die zichzelf therapeut noemt. Zij heeft Muriël, beschadigd door het leven, begeleid en deze is toegetreden tot haar woongroep. Ook Petrus is niet onbeschadigd en on gekwetst uit het leven tevoorschijn gekomen. Na coaching van Melodie trekt hij bij de woongroep in. Zij zorgen voor Elisabeth, de zus van Melodie. In het leven van al deze personages komt het woord ‘eenzaamheid’ veel voor.
“… sinds ze met zijn vieren wonen lijkt de eenzaamheid wel verviervoudigd…” (p.23)
Melodie mag dan wel charismatisch en bindend zijn, zij is ook overheersend, kweekt een afhankelijkheidsrelatie. Zelf mist zij de moeder-relatie en de relatie met haar (weggelopen) geliefde.
Zijn de zorgen voor Elisabeth optimaal? Ontbreekt er iets, is er sprake van verwaarlozing of dwang tot een hongerdieet?
Wij (plaats van delict) verdenken de bewoners van woongroep Klank en Liefde ervan dat ze elkaar gevangen hebben gehouden in een kooi van eenzaamheid… En Elisabeth heeft zichzelf bevrijd…”( p.23)
De vijfentwintig personages leggen elk met hun eigen stijl en idioom stukjes bloot van het gebeuren. Het zijn deze vijfentwintig puzzelstukjes die de puzzel tot één geheel maken. Maar vergis je niet. Een finaal oordeel of het uitvouwen van het plot… dat is aan de lezer. Dat is degene die het verhaal moet interpreteren, die al de waargenomen observaties betekenis moet geven. De ruimte is aan de lezer. Het verhaal laat de lezer op de drempel van binnen en buiten staan.
Een indrukwekkend verhaal waarin veel thema’s aan de orde komen. Het verhaal vraagt van de lezer een actieve inzet, maar dan zul je zeker genieten en uiteindelijk de bouwstenen, stukjes naar eigen idee kunnen schikken.