Een woestijnwandeling… zelfs de horizon trilt.
“… er was een hemel als een weggevaagd landschap die dag…”
Deze beginzin van het boek belooft veel goeds over de taal die zal volgen. Poëtische taal en de prachtige beelden. Toch is het thema van dit boek niet zo poëtisch. Het handelt over de onafhankelijkheidsstrijd van Catalonië en de gruweldaden die de Guàrdia Civil destijds pleegde. Het speelt zich af in Barcelona, de Catalaanse hoofdstad.
De journalist Rodrigo Tores leert Àngel Or, dichter, kennen tijdens een cursus Vedische Astrologie in de grote bibliotheek aan de Plaça de Lesseps in Barcelona. Op een cursusdag vindt er een inval plaats. Rodrigo en Àngel vluchten het gebouw verder in. Ze grepen zich vast aan leuningen, ze
“… zagen boeken uiteenvallen, bladzijden, hoofdstukken misschien, paginanummers als een code…” (p.10)
De agenten van de Guàrdia Civil slopen zachtjes om de boeken niet wakker te maken, geruisloos om de teksten niet te wekken. Helaas de Catalaanse dichter Àngel Or wordt wel gevonden en meegenomen, Rodrigo Torres vonden ze niet belangrijk.
Rodrigo, die terug is gekeerd vanuit Zuid Amerika naar het appartement van zijn overleden ouders, is gefascineerd door ‘tijd’. Hij filosofeert over ‘tijd’. De tijd bleek onvindbaar (p.19) ook al was die in alles aanwezig.
Hij ontdekt een kaars, die in een soort tijdsvacuüm bleef branden en niet ópbrandde. Maar tijdens de nacht in de bibliotheek, als hij bij kaarslicht wil lezen, verslindt het vuur de kaars. De kaars liet hem in de steek. Staat de kaars symbool voor waarheid? Gerechtigheid? Hij kon de kaars niet uitblazen, het kon alleen zichzelf een halt toeroepen.
Rodrigo wil Àngel Or terug vinden. Hij probeert dat door alle vrienden van Àngel Or te interviewen. Hij hoort nu dat Àngel, als kind zijnde niet tegen schoonheid kon, hij zag overal bederf in, ook al was dat nog niet zichtbaar. Hij leerde blind te zijn bij de Blinde zwerver van de Plaça de Lesseps. Hij leert zijn ogen kijken en níet zien. Hij leerde zien zonder te zien. Zijn doel was de lelijkheid te stoppen.
Het perspectief in dit verhaal is erg belangrijk. Flarden van tijd zijn verwisseld, de ideeën van personen worden verweven, poëtische taal en beelden groeien uit tot surrealisme. Het doet me denken aan de Latijns Amerikaanse literatuur.
We maken kennis met diverse personen die Àngel Or kennen, hebben gekend. De speelgoedwinkelier raadt Rodrigo aan naar de bar Pepe te gaan. Hij wil daar niet heen, de vader van Pepe heeft zijn vader onder Franco’s regiem gemarteld.
De trauma’s van het verleden komen omhoog, de gebeurtenissen worden helaas herhaald.
Pepe vertelt dat Àngel Or werd ‘geboren als een gedicht’. Echter hij had niet de gave om schoonheid te zien, ook al deed zijn moeder nog zo haar best om hem dat te laten ervaren. De kleine Àngel was een apocalyptische engel.
Rodrigo begrijpt dat hij zoveel mogelijk mensen moet spreken om Àngel Or in rafels, stukjes of enkele zinnen terug te krijgen. Hij besluit om alle stukjes van Àngel bij elkaar te binden.
Een jeugdvriendin van Àngel Or vertelt hem dat de gedichten van Àngel Or
“… zijn verstopt in de geplamuurde gaten van zijn verzet…”(p.86)
Al zijn vrienden loven zijn gedichten:
“… de wereld leek zich te buigen naar zijn gedichten… hij trok de gedichten los van zijn omgeving… hij weekte ze los van de begonia’s… van de snottebellen van de kinderen… en zelfs de geuren van ons eten werd deze gedichten binnen getrokken…”(p.92)
Rodrigo gaat door met zijn zoektocht. Hij ontdekt steeds meer over Àngel Or, over zijn strijd voor de onafhankelijkheid, over zijn utopische woongemeenschap, over zijn gedichten. Sommige vrienden raden hem aan te stoppen met deze zoektocht.
Ondertussen is Àngel Or in handen gevallen van die Guàrdia Civil, van degene die in de kelders voor de gruwelijkste martelingen zorgen. Hoe is het mogelijk dat hij dit volhoudt? Een indringende tekst neemt je mee die kelders in.
Kan hij nu zijn gezicht uitschakelen, zoals de blinde van de Plaça de Lesseps hem heeft geleerd?
Het verhaal kent een magische einde.
“… de angst klopte aan: Sorry ik laat je niet binnen, ik ben zelf al binnen, er is geen ruimte meer…” (p.154)
De tarotkaarten staan symbool voor deze magie.
De zorgvuldig opgebouwde structuur wordt zichtbaar. Lijnen, gegevens komen bij elkaar, het wordt helder. Poëtische taal, prachtige beelden slijpen de scherpe randen van deze helderheid af.
De auteur Emmelien Kramer heeft dit boek opgedragen aan alle slachtoffers van de martelingen tijdens Operación Garzón in 1992, aan alle slachtoffers van de martelingen in Via Laietana 43, aan de slachtoffers van alle martelingen.
Zij heeft een indrukwekkend monument gecreëerd voor dit deel van de Catalaanse historie dat niet vergeten mag worden.
Een boek om te lezen en te herlezen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van marijke
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
