Aangrijpend verhaal met hindernissen

Muchachas 1 heeft een vrolijk gekleurd omslag, dat doet vermoeden dat het hier om een feelgoodroman gaat waarin plezierige belevenissen van een aantal vrouwen worden beschreven. Dit staat echter haaks op de inhoud van het boek; het decor is een grauwe werkelijkheid, waarin het moeizame leven van Stella, een alleenstaande moeder, in een kleine Franse dorpsgemeenschap centraal staat. In dit sombere gehucht wordt de scepter gezwaaid door de plaatselijke brandweerman Ray Valenti. Hij is gevierd voor zijn heldendaden, maar nog meer wordt hij gevreesd door de angst en terreur die hij al decennia lang weet te zaaien onder de bevolking. Intimidatie, onderdrukking en huiselijk geweld voeren de boventoon in Muchachas, een aangrijpend verhaal waarin Stella vecht om te overleven, wanhopig probeert haar geliefden te beschermen en vertrouwt op een betere toekomst voor haar zoon.

Muchachas (Vrouwen en meisjes) is het eerste deel van de gelijknamige trilogie van de in Nederland vrij onbekende auteur Katherine Pancol. De Franse schrijfster, geboren in 1954 in Marokko, studeerde Moderne Letterkunde en werkte als lerares Frans en Latijn, voordat ze journaliste werd voor onder andere Paris-Match en Cosmopolitan.

Haar eerste werk, de literaire roman Moi d’abord verscheen in 1979 en was zo succesvol dat het haar de gelegenheid bood te verhuizen naar de Verenigde Staten, waar ze, om zichzelf verder te ontwikkelen, aan de Columbia Universiteit in New York schrijflessen ging volgen. Na het succes van haar tweede roman, besloot de auteur zich fulltime aan het schrijven te wijden. De grote doorbraak kwam voor Pancol in 2006, met de roman De gele ogen van de krokodil, volgens Pancols uitgever een vindingrijke combinatie van een psychologische roman en een detectiveverhaal. Dit eerste deel van een trilogie werd een daverend succes, net als de twee die hierop volgden, beiden ook met intrigerende titels: De trage wals van de schildpadden en De eekhoorns huilen op maandag. Stuk voor stuk belandden deze boeken op internationale bestsellerlijsten en deze trilogie is inmiddels vertaald in 25 talen.

In Nederland is Pancol nog niet echt bekend bij het grote publiek. Dat is spijtig, want haar schrijfstijl is boeiend genoeg. Haar werk heeft dat typische Franse als in een film noir; een tikje chaotisch, zwaarmoedig en maatschappij kritisch. Uit de eerder genoemde trilogie heeft Pancol enkele karakters meegenomen naar Muchachas. Zoals ze zelf zegt in haar nawoord, drongen die personages zich op om een rol te spelen in het nieuwe verhaal. Het boek start ook met de overpeinzingen van één van die oude karakters, wat niet uitnodigend werkt om verder te lezen als je niet bekend bent met die eerdere trilogie. Toch is het de moeite waard die hindernis te nemen, want het krachtige verhaal van Stella op zich, leest als een trein. Zodra zij in beeld komt, weet Pancol je in het nekvel te grijpen en sleurt ze je het boek in met prachtig geformuleerde zinnen en mooi uitgewerkte karakterschetsen van de meest eigenzinnige types.

Pancol heeft op indrukwekkende wijze de sfeer beschreven waarin een vrouw zichzelf kan verliezen in een spiraal van machtsmisbruik, vernedering en excessief geweld. Het verdriet en de onmacht die Stella ervaart, zijn bijna voelbaar, net als haar ijzeren wil om uiteindelijk boven haar kwelgeest uit te stijgen.

De inbreuk op het geheel door die eerdere karakters blijft helaas lang onduidelijk en daardoor ook hinderlijk. Dit geldt ook voor de rol van Adrian, de vader van Stella’s kind, iemand die als een schim op het toneel verschijnt en ook even snel weer uit beeld is. Dit alles geeft de indruk dat Muchachas 1 slechts een inleiding is, en niet een op zichzelf staand boek. Ongetwijfeld heeft de schrijfster dit bedoeld als een aanmoediging om de volgende twee delen van Muchachas ook op te pakken, maar door de te grote hoeveelheid aan losse eindjes bereikt ze mogelijk ook het tegendeel.