een krachtige aanklacht tegen tekortkomingen in het rechtssysteem

"Prima Facie" van Suzie Miller worden we meegenomen in het leven van advocate Tessa, een strafpleiter die de zware taak op zich neemt om vermeende daders van seksueel geweld te verdedigen. Ze is uitermate bekwaam en legt vaak de verwarde verklaringen van slachtoffers bloot door inconsistente elementen in hun verhalen aan te wijzen. Maar wanneer Tessa zelf het slachtoffer wordt van een verkrachting, wordt ze geconfronteerd met de wrede realiteit van het rechtssysteem waar ze altijd zo zelfverzekerd in heeft gestaan. Nu moet ze hopen dat gerechtigheid haar zal beschermen, ook al is de weg naar verantwoording allesbehalve eenvoudig.

Suzie Miller, zelf voormalig advocate, biedt met dit boek een krachtige en aangrijpende blik op de schokkende feiten rondom seksueel misbruik van vrouwen. Het verhaal laat zien hoe de kans om een dader te veroordelen zo minimaal is, en dat slechts 1 op de 10 verkrachtingen wordt aangegeven bij de politie. Een schokkende statistiek die in het boek meermaals wordt herhaald, is dat 1 op de 3 vrouwen wereldwijd ooit in hun leven slachtoffer van seksueel misbruik is. Deze cijfers lieten me werkelijk verstomd achter en gaven de urgentie van het onderwerp een extra dimensie.

Het verhaal volgt Tessa en is ingedeeld in twee delen: vóór en ná de feiten. Deze opbouw laat op indrukwekkende wijze zien hoe Tessa's wereld totaal verandert door haar ervaring. Voor de verkrachting is Tessa een zelfverzekerde, succesvolle advocate die zich heeft weten aan te passen aan de vaak elitaire wereld van de advocatuur, een wereld die ver afstaat van haar arbeidersachtergrond. Haar uiterlijk en gedrag zijn zorgvuldig afgestemd om te overleven en te gedijen in deze uitdagende omgeving. Dit heeft haar zelfvertrouwen een flinke boost gegeven, maar tegelijkertijd leidt het ook tot een zekere onderschatting van haar capaciteiten door anderen.

In het tweede deel van het boek duikt Miller diep in Tessa's psyche na de traumatische gebeurtenis. Haar emoties vlak na de gebeurtenis en tijdens de rechtszaak, 782 dagen na de verkrachting, worden op een meeslepende manier weergegeven. Zonder dat ik het merkte, rolden de tranen over mijn wangen terwijl ik me in Tessa's verdriet en frustratie kon inleven. De confrontatie met de dader is intens en confronterend, en Tessa's moed om door te zetten, ondanks wat ze heeft meegemaakt, is werkelijk inspirerend. Ze heeft veel te verliezen, maar haar vastberadenheid om gerechtigheid te zoeken is bewonderenswaardig.


In België valt sinds juni 2022 elke vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen de nieuwe strafwetgeving en slachtoffers hoeven geen bewijs te leveren van dwang, geweld of bedreiging. De nadruk ligt dus meer op toestemming: als de andere partij niet toestemt, kan er sprake zijn van een strafbaar feit.
In Nederland blijft het rechtssysteem complex en vaak oneerlijk voor slachtoffers van seksueel geweld. Hoewel de wet in juli 2024 is aangepast, waardoor seks tegen de wil strafbaar is, blijft de bewijslast grotendeels ongewijzigd. Slachtoffers moeten nog steeds kunnen aantonen dat er sprake was van dwang, geweld of bedreiging om hun zaak kans te geven. Dit maakt de juridische weg voor velen, net als voor Tessa, ontzettend moeilijk en vaak traumatisch, omdat deze strenge eisen het bijna onmogelijk maken om gerechtigheid te vinden.

"Prima Facie" is niet alleen een verhaal over een persoonlijke strijd, maar ook een krachtige aanklacht tegen de systematische tekortkomingen van het rechtssysteem als het gaat om seksueel geweld. Miller weet de lezer te raken met een mix van emotionele diepgang en scherpe observaties over de maatschappelijke context van seksueel misbruik. Het boek laat je niet alleen met vragen, maar ook met een aanhoudend gevoel van empathie en urgentie om verandering teweeg te brengen. Dit is een must-read voor iedereen die geïnteresseerd is in de complexe dynamiek van rechtvaardigheid en zedenmisdaden