Een intense leeservaring

"Ik zit op mijn knieën in een van mijn eigen slaapkamerkasten en gluur als E.T. tussen de witte latjes van de louvredeuren door wanneer de volgende openbaring als een donderslag tot me doordringt: ik ben een eerloze vrouw."

Zo begint Liefde kan mislukken, de nieuwe roman van Matthew Quick, waarin Portia Kane erachter komt dat haar man – regisseur van uitsluitend pornofilms – haar bedriegt met een veel jongere vrouw. Ze verhuist van Florida terug naar South Jersey, waar ze bij haar verzamelende moeder intrekt. Wanneer ze erachter komt dat haar favoriete docent Engels, Mr. Vernon, door een vreselijk voorval al jaren geen les meer geeft, besluit ze om samen met een bonte verzameling personages haar leraar het plezier in lesgeven terug te geven.

Quick is waarschijnlijk het meest bekend van The Silver Linings Playbook (Maak me gek!), dat werd verfilmd met Bradley Cooper en Jennifer Lawrence in de hoofdrol. Kenmerkend zijn de personages met mentale problemen, die weer iets van hun leven proberen te maken. Ook in Liefde kan mislukken is dit een belangrijk onderwerp.

Hoewel het verhaal van Portia en Mr. Vernon aangrijpend is, weet Quick dit op een luchtige en humoristische wijze te schetsen. De reden dat Portia haar oude docent wil redden is omdat zij door haar moeilijke jeugd (geen vader, moeder met mentale problemen) erg veel steun heeft gehad aan Mr. Vernon. Hij zag potentie in haar en doordat Portia het gevoel heeft dat ze die niet heeft waargemaakt wil ze niets liever dan haar oude leraar 'redden'. Met kinderlijk optimisme neemt Portia haar voormalige docent dan ook op sleeptouw om te laten zien dat hij wel degelijk mensen heeft geïnspireerd. Dat dit in eerste instantie mislukt, doet Portia niet veel goeds.

Mooi aan Liefde kan mislukken is om te zien hoe mensen van invloed kunnen zijn op je wereldbeeld en het pad dat je verder zult bewandelen in het leven. Mr. Vernon heeft namelijk niet alleen Portia geïnspireerd, maar ook Chuck Bass, ex-drugsverslaafde en sidekick van Portia en nu opgeleid als docent die klaar is om de onderwijswereld te verkennen. Hoewel Quick met veel humor en optimisme schrijft, is het schrijnend om te zien hoe Mr. Vernon, zelfs door de verwoede pogingen van Portia en Chuck, zo getraumatiseerd is door het voorval dat zijn carrière eindigde, dat hij meer in een isolement raakt. Dit is iets dat weer tot onbegrip bij Portia leidt.

Rondom de plot heeft Quick talloze subplots en personages verweven, die er op gericht zijn om het mysterie rondom Mr. Vernon op te lossen en tegelijkertijd Portia's nieuwe levensdoel te ontdekken na haar scheiding. Dit is zowel een sterk als een zwak punt: je krijgt zoveel informatie en gebeurtenissen op je afgevuurd dat het soms lastig is om je in te kunnen leven in de personages en om ze serieus te nemen. Quick zou Quick niet zijn als hij dit zelf ook beseft. Hij laat Portia een boek schrijven over haar belevenissen met Mr. Vernon en het volgende wordt beschreven wanneer het boek een slechte recensie krijgt:

"[De recensent kraakt het boek af] als een pijnlijk sentimentele blik op een buitengewoon miselijkmakende (en hoogst onwaarschijnlijke) vriendschap tussen een houterig cliché van een leraar en de allerirritantste leerling die je in een boek zult tegenkomen."

Misschien is dit ook wel het doel van Quick: de lezer er via metafictie op wijzen dat we fictie lezen en de werkelijkheid die hierin verbeeld wordt alleen bestaat ín het boek. Liefde kan mislukken is dan ook een intense – en soms manische – leeservaring, die ondanks enkele zwaktes zeker gelezen moet worden. Want, geloofwaardig of niet, Quick heeft een punt: de werkelijkheid die in fictie beschreven wordt is van een andere aard dan de werkelijkheid waarin wij ons bevinden. Gelukkig maar.