Een radicale coming-of-age roman

Het komt wel vaker voor dat je wellicht wat minder goed past bij de rest van je familie en je je afvraagt hoe het eigenlijk mogelijk is dat er genen worden gedeeld tussen jou en de rest. Vaak gaat dit niet verder dan wat wederzijds onbegrip: niets ernstigs dat de familiebanden enigszins zou kunnen verzwakken of verbreken. Maar het tegenovergestelde is soms ook het geval, dat de vervreemding zo intens en allesomvattend is dat er niets anders opzit dan jezelf te verwijderen van en uiteindelijk met je familie te breken en jezelf dan opnieuw uit te vinden met een nieuwe, verfijnde naam incluis. Dit is wat Édouard Louis (1992) deed, die in zijn debuutroman Weg met Eddy Bellegueule zijn memoires optekende.

Édouard Louis zette literair Franrijk op zijn kop met dit debuut dat zijn breuk met zijn geboortedorp in Noord-Picardië en zijn asociale arbeidersfamilie en omgeving beschrijft. Louis was amper eenentwintig jaar oud toen het boek uitkwam en door de harde maar realistische schrijfstijl werd dit boek binnen de kortste keren een bestseller. Een jonge schrijver die afrekent met zijn verleden, en in specifiekere zin zijn familie, dorpsgenoten en de omgeving waarin hij is opgegroeid. Louis geeft allesbehalve een rooskleurige weerspiegeling hiervan, en dat werd hem in zijn geboortedorp niet in dank afgenomen, wat de hype uiteraard alleen maar versterkte.

De openingsscène van Weg met Eddy Bellegueule zet de toon en bewijst Louis’ talent voor beeldend en treffend schrijven:

“In de gang doken twee jongens op, de ene lang met rood haar en de andere klein met een kromme rug. De lange met het rode haar spuugde. Hier, voor in je smoel. De klodder liep langzaam over mijn gezicht, geel en dik zoals dat luidruchtige slijm dat de keel van bejaarden en van zieke mensen verstopt.”

Louis, of Eddy Bellegueule zoals hij dan nog heet, is zowel voor zijn familie als omgeving te vrouwelijk. Dit uit zich in alles, van zijn net iets te hoge stem en kreetjes, tot zijn vrouwelijke loopje. Hij wordt al voor homo en flikker uitgemaakt voordat hij zelf doorheeft wat zijn seksuele geaardheid is. Dit is ook de reden dat hij door de twee pestkoppen in zijn gezicht gespuugd wordt. Het is in literair opzicht een hoopvol begin omdat het net lijkt alsof je zelf in het gezicht gespuugd wordt door de twee jongens.

Eigenlijk is Weg met Eddy Bellegueule een aaneenschakeling van scènes als deze, afgewisseld door Édouard’s commentaar als volwassene op de situatie die hij is ontvlucht. Het is een rauwe en pijnlijk eerlijke coming-of-age roman die los van homofobie, nog meer kwalijke zaken in Noord-Picardië aan de kaak stelt. Als je in een klein, bekrompen dorp wordt geboren, ben je zowel als vrouw en homoseksueel verdoemd. Vrouwen zijn er om het huishouden te doen en kinderen te baren en mannen zijn er om de kost te verdienen en zich te bezatten. Als dat eerste niet meer mogelijk is, dan heeft het gezin pech. Toch is het verhaal af en toe, waarschijnlijk door de wat stroeve vertaling, niet altijd even sterk als de openingsscène.

Ondanks de niet altijd vloeiend lopende zinnen is Weg met Eddy Bellegueule de moeite waard om te lezen. Het is een bij vlagen krachtig debuut en belooft zeker veel goeds voor Louis’ toekomst als romancier. Wellicht dat de boodschap en de kracht van Louis’ romandebuut echt optimaal overkomen in de oorspronkelijke taal, dus mocht je goed Frans kunnen lezen, dan is het zeker aan te raden dit debuut in het origineel te lezen. Maar stroeve vertaling of niet, Édouard Louis heeft een prima debuut geschreven dat zeker indruk maakt en een interessante inkijk geeft in zijn verfijnde gedachtewereld versus de harde en asociale wereld van zijn jeugd.