De afbrokkeling van een 'wij'

Ontmoet Cassandra: ze is slim, gevat, tegendraads en ze heeft ook nog eens humor. Daarbij heeft ze een unieke en sterke persoonlijkheid, het enige probleem is dat Cassandra dit zelf niet inziet. Ze voelt zich dan ook verraden als haar tweelingzusje Judith gaat trouwen, omdat dit een aantasting is op hun twee-eenheid. In Cassandra vertelt Dorothy Baker dan ook vooral het verhaal van Cassandra en haar band met haar zus. Is Cassandra wel iemand zonder Judith? En kan de bruiloft voorkomen worden?

De Amerikaanse schrijfster Dorothy Baker (1907-1968) debuteerde in 1938 met Young Man with a Horn dat in 1950 werd verfilmd met onder andere Kirk Douglas en Doris Day in de hoofdrollen. Cassandra werd in 1962 gepubliceerd en past goed in het rijtje van (her)ontdekte Amerikaanse klassiekers zoals bijvoorbeeld John Williams Stoner (1965), dat een aantal jaar terug ook pas voor het eerst in het Nederlands werd vertaald. Nu in 2014 kan Bakers klassieker eindelijk ook in Nederland aan een tweede leven beginnen.

Het is eigenlijk vreemd dat Cassandra niet eerder is vertaald, omdat Baker een roman heeft geschreven die zelfs anno 2014 verfrissend en vlot aandoet. Oke, het is geen roman die geheel tijdloos is, omdat je het gevoel van de jaren zestig duidelijk meekrijgt. Echter, dit geeft de roman des te meer allure.

Cassandra heeft dus het gevoel dat ze zonder haar tweelingzusje niemand is. Iets dat eigenlijk absurd is, omdat Baker een (bijna vlekkeloos) feministisch rolmodel heeft gecreëerd. In tegenstelling tot Cassandra’s zusje Judith, die kiest voor de ‘veilige’ optie door te gaan trouwen met de man van wie ze houdt. In vele opzichten is zij traditioneler dan haar zus, want ook al studeert Judith muziek in New York, toch lijkt Baker te insinueren dat ze desondanks haar leven voornamelijk in dienst zal stellen van haar toekomstige man. Cassandra daarentegen studeert aan de University of California in Berkeley, geeft les op de universiteit, is bezig met haar scriptie en zit aan niemand vast. Ze leeft, en dit aan het begin van de jaren zestig, een onafhankelijk leven en zou een onafhankelijke vrouw kunnen zijn.

Helaas is Cassandra sinds Judith negen maanden eerder naar New York vertrok zichzelf niet meer. Haar devotie voor haar zusje neigt dan ook vaak naar het ongezonde. Eigengereid als Cassandra is – en zonder te veel te verklappen – neemt ze extreme maatregelen om de bruiloft van haar zus te boycotten. Hoewel er een bepaalde tragiek in Bakers roman besloten ligt, krijgt de schrijfster het ook voor elkaar om het niet sentimenteel te laten worden. Dit komt door haar subtiele humoristische en beeldende schrijfstijl. Zelfs als bepaalde situaties op het randje van de tragiek balanceren, weet Baker er een (zwart) humoristische twist aan te geven. Dit komt vooral ook door Cassandra, die hoe melancholisch ook, een personage is dat rake observaties maakt, ook over zichzelf en die dus, zoals net al gezegd, erg grappig uit de hoek kunnen komen.  

Met Cassandra heeft Baker dan ook een sterke roman afgeleverd die met recht een moderne klassieker te noemen is. Het schept een beeld van een familie en bovenal de liefde tussen een tweeling, waarbij de één zich wil losmaken en de ander zich moet afvragen in hoeverre zij daartoe bereid is, en belangrijker, of zij dat wel kan. In mijn hart heeft Cassandra in ieder geval een plekje veroverd.