Paradijs of nachtmerrie?

Meneer Peacocks paradijs is een verhaal dat je meeneemt naar de 19e eeuw wanneer de familie Peacock als pionier een van de onbewoonde Kermadec-eilanden in bezit neemt om daar een nieuw bestaan op te bouwen als schapenhouders en kwekers van sinaasappelen. Het gezin met zes kinderen wordt na een duur betaalde reis per schip na aankomst op het eiland achtergelaten zonder middelen van bestaan en met bedorven etenswaren, waardoor het overleven tijdens de op handen zijnde winter een hachelijke zaak wordt. Tijdens die eerste jaren is het de droom van meneer Peacock over een prachtige toekomst op het eiland waardoor de gezinsleden gemotiveerd worden om van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat keihard te werken. Na een paar jaar krijgen ze hulp bij het ontginnen van de grond van het eiland door een aantal geronselde mannen uit de oorspronkelijke bevolking van deze eilanden. Wat echter een mooie sprong voorwaarts had moeten zijn, verandert in een ware nachtmerrie als de oudste zoon Albert op onverklaarbare wijze verdwijnt.

De gebeurtenissen in het verhaal worden verteld vanuit het oogpunt van Lizzie, de dochter die gelooft in de droom van een gezamenlijke toekomst op het eiland en vanuit het oogpunt van Kalala, een jonge geronselde Maori. Ondertussen wordt in een aantal flashbacks de aanleiding tot het vertrek van de familie Peacock naar dit onbewoonde eiland beschreven. Het bestaan op dit eiland is vooral de droom van meneer Peacock, die een paradijs wil nalaten aan zijn oudste zoon Albert, maar vergeet te vragen naar de wensen van zijn vrouw en kinderen. Zijn lievelingsdochter is Lizzie en zij is blind voor de negatieve kanten van haar vader waardoor zij lang in hem blijft geloven. Als een trouwe en gewetensvolle dochter werkt ze boven haar kunnen en verlangt zij boven alles naar haar vaders goedkeuring. Later zal zij zich vertwijfeld afvragen hoe zij zo blind had kunnen zijn voor de werkelijke situatie in hun gezin.

'Lizzie draagt haar eigen schuld. Zou zij ook niet moeten boeten - voor haar bereidwilligheid om de wereld veel te lang door de ogen van haar vader te zien, alsof dat haar beter zou maken, sterker, wijzer, alsof dat ervoor zou zorgen dat hij haar duidelijker zag, meer van haar hield, haar meer zou prijzen?'

Kalala, een jonge Maori is veruit de interessantste persoonlijkheid in het verhaal, wat ook komt doordat hij alles in de ik-vorm aan ons meedeelt. Hij heeft vanaf het begin van zijn aankomst op het eiland het gevoel dat er boosaardigheid in de lucht hangt. Het is voor hem een grote schok om te bemerken dat de kinderen Peacock niet in staat zijn om te lezen, terwijl hij de zoon van een van de Gestolenen van zijn eiland dankzij de inspanningen van Dominee net als anderen uit de inheemse bevolking wel kan lezen. Hij is meer ontwikkeld dan de blanke familie Peacock en daardoor is hij ook in staat om te reflecteren op zijn eigen gevoelens en kan hij de verschillende gebeurtenissen in het verhaal in het juiste perspectief zien.

"Ik bespeur een andere man in zijn huid, een man die ik verafschuw en absoluut niet vertrouw. Maar als slaap me geen troost biedt en ik iedere nieuwe dag iets vermoeider begin, hoeveel geloof kan ik dan hechten aan mijn oordeel?'

Lydia Syson heeft een aangrijpend verhaal geschreven, dat gebaseerd is op de geschiedenis van familie van haar man op Raoul Island een van de Kermadec-eilanden in de buurt van Tonga en Nieuw-Zeeland. Het verhaal is aangrijpend omdat het nu eens niet vanuit het perspectief van de machtige blanke overheersers wordt geschreven maar je de gebeurtenissen ziet door de ogen van de Maori Kalala. In een apart hoofdstuk wordt aandacht besteed aan de geschiedenis van deze eilandengroep waardoor een waarheidsgetrouw beeld ontstaat bij de lezer. Hoewel het verhaal in het begin wat traag op gang komt, wordt het verhaal steeds spannender en is het de moeite waard om door te lezen. De uiteindelijke ontknoping van het verhaal laat je als lezer tenslotte onthutst achter, waarbij je je afvraagt hoe het kon dat je deze afloop niet zag aankomen. Lydia Syson is er in geslaagd om een schitterend verhaal te schrijven, waarbij je ook nog eens veel te weten komt over een beladen onderwerp als de slavernij maar nu eens niet in Afrika of Amerika maar in het verre Nieuw-Zeeland. Liefhebbers van spannende historische verhalen zullen deze meeslepende roman dan ook graag lezen.