Niet alleen verval en achteruitgang

Verval en achteruitgang. Minder worden en afnemen. Het 50+ brein, ouder wordende hersenen in de moderne maatschappij staat vol van deze confronterende woorden. Is het dan echt zo somber gesteld met het oudere brein, ook wel geronbrein genoemd? Niet volgens auteur Margriet Sitskoorn, neuropsycholoog en hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de universiteit van Tilburg.

Wanneer je de 50 bent gepasseerd, treden er nogal wat veranderingen op in je lijf. Zowel je motoriek, zicht, gehoor, reukzin, tastzin als emoties veranderen. Later wisselen ook werk en omgeving doorgaans. Onze hersenen proberen zich daar voortdurend op aan te passen, maar kunnen zich ook nog steeds ontwikkelen. Daarmee is het dus niet louter een verhaal van verval: die stelling is te eenzijdig geworden. Daarom gaan we tegenwoordig uit van een theorie van neuroplasticiteit en aanpassing.

Sitskoorn laat zien hoe het geronbrein functioneert in deze moderne maatschappij, welke problemen het digitale tijdperk met zich meebrengt en geeft voldoende adviezen om het brein flexibel te houden. Haar boekje bestaat uit 3 delen: ouder wordende hersenen in de moderne maatschappij, weetjes en vitaal verouderen. Het geheel leest als een column; niet al te lang en bedoeld om de lezer te raken. Hier en daar worden eenvoudige testjes aangeboden die je tijdens het lezen kunt uitvoeren.

Helaas is de proef waarmee je kunt bepalen of je leeftijdsgevoel overeenkomt met je werkelijke leeftijd is te simpel. Het laat niet duidelijk zien wat de toegevoegde waarde is ten opzichte van de rest van het boekje. De test over het bevorderen van je vermogen informatie te onthouden is daarentegen heel nuttig. Ook lijkt het opvallend veel op een traumaverwerkingsmethode (EMDR: Eye Movement Desensitization and Reprocessing).

In het laatste deel krijgen we een ‘Schijf van Vijf’ aangeboden voor het bevorderen van vitaal verouderen. Hoe verrassend is het dat voeding tot een van de vijf richtlijnen behoort in deze visuele voorstelling? De overige richtlijnen zijn net zomin opzienbarend. Toch is het nuttig te lezen wat de achteruitgang kan tegengaan en hoe dit is toe te passen in het dagelijks leven, om vervolgens tot de conclusie te komen dat je dit eigenlijk allemaal al wist.

Sitskoorns geruststellende woorden en haar vousvoyeren, samen met de vele onderzoeken, maken het een serieus werk dat voornamelijk 60+, 70+ en 80+ zal aanspreken, hoewel de titel anders doet vermoeden.