Lijden is een keuze

Bestsellerauteur Byron Katie introduceerde haar The Work-methode volgens dit boek in 1992 voor het grote publiek, echter overal is te lezen dat ze dit al deed in 1986: een kleine zes jaar eerder. The Work behoeft een gedegen introductie voor de nog onwetende lezer, want zonder dat is Vraag jezelf vrij niet erg toegankelijk. The Work is een aanpak om gedachten die lijden veroorzaken op te sporen, te onderzoeken en te ontkrachten. Gedachten die woede, verdriet, spanning en frustratie brengen, verliezen zo hun macht over ons. De eerste stap is je gedachten en oordelen op te schrijven die de oorzaak zijn van jouw negatieve emoties. Door het stellen van slechts vier vragen realiseer je vrijheid, vrede, vreugde, overgave en liefde:  

1. Is het waar?
2. Kun je absoluut zeker weten dat het waar is?
3. Hoe reageer je, wat gebeurt er wanneer je die gedachte gelooft?
4. Wie zou je zijn zonder die gedachte?  

Wie nu denkt dat aan het eind van The Work het paradijs wacht, komt bedrogen uit. Het is hard 'work' en vooral veel oefenen. Ons denken kan nooit onder controle gehouden worden. Het kan alleen bevraagd en met begrip benaderd worden. Gelukkig zit er achterin een bijlage: (beknopte) handleiding bij The Work.  

Vraag jezelf vrij is opgebouwd rond de grote spirituele wereldteksten van de Diamantsoetra, een vrij ontoegankelijk boeddhistisch geschrift. Volgens deze soetra ‘moet al het waarneembare niet worden gezien als de hoogste werkelijkheid, maar als een illusie van het eigen bewustzijn. De Diamantsoetra heet zo omdat hij zo scherp als een diamanten zwaard door wereldse illusies snijdt, om te verhelderen wat echt is en eeuwig,' aldus Wikipedia.

De opbouw van dit boek is als volgt: een stukje tekst uit de soetra wordt gevolgd door tekst en uitleg van Katie. Daarna komen er vragen waar Katie antwoord op geeft, waarbij het onduidelijk blijft wie de vraagsteller is. Soms wordt het geheel afgesloten met een ‘The Work in de praktijk’ voorbeeld, met niet altijd even heldere voorbeelden. Aan het eind van de hoofdstukken verschijnt nog een kernachtige tekst. De titel is heel bijzonder gekozen, aangezien het vooral over de uitleg van de soetra gaat. Wanneer je de flaptekst leest wordt het woord 'diamantsoetra' niet genoemd en wordt de suggestie gewekt dat het slechts over The Work-methode gaat.  

Katie schreef dit boek samen met Stephen Mitchell. Dit blijkt haar echtgenoot te zijn. Hij wordt alleen op de binnenzijde genoemd. Hij schreef het voorwoord en zijn initialen staan onder de stukjes die daarop volgen, althans het lijkt dat S.M. voor Stephen Mitchell staat. Over Byron Katie zelf wordt een nogal ongeloofwaardig verhaal geschreven. Zij leed aan ernstige depressies. Tot op een morgen toen ineens haar leven compleet veranderde door hét inzicht. Lijden komt voort uit verzet. Depressies worden veroorzaakt door wat je gelooft over de wereld. 'Ik besefte dat ik leed als ik mijn gedachten geloofde, maar dat ik niet leed als ik ze niet geloofde.' Wat daarna volgt, lijkt meer op een psychose dan een spirituele ervaring.   

Haar eerste boek Vier vragen die je leven veranderen is vertaald in negenentwintig talen en is een heuse bestseller. Dit Katie-boek, zoals ze het zelf noemt, is meer een vereenvoudiging van de diamantsoetra-teksten gelardeerd met The Work elementen. Voor wat betreft haar methode brengt het niets nieuws.