Poëtisch verhaal van een slavin
Bakhita is gebaseerd op het leven van een vrouw die als jong meisje wordt ontvoerd door slavenhandelaren. Dit hartverscheurende verhaal neemt je mee naar het Soedan van 1869 toen het meisje, dat haar eigen naam niet meer weet, werd geboren. De slavenhandelaren noemden haar Bakhita, wat Geluksvogeltje betekent. Via een Italiaanse consul die haar op de slavenmarkt kocht, kwam ze in Italië terecht. Dankzij een man die haar als zijn dochter behandelde, ging ze in een klooster in Venetië wonen en daar werd ze uiteindelijk non.
Véronique Olmi heeft met Bakhita geen feitelijk, historisch correct verhaal opgeschreven, zo vertelt ze in een interview uit 2017, toen het boek in Frankrijk werd gepubliceerd. Alle data en plaatsen die bekend zijn heeft ze gebruikt maar verder is ze vooral uitgegaan van de impact die het leven van Bakhita op haarzelf had. Ze heeft bijvoorbeeld de nonnen in het klooster in Venetië bezocht, maar ze is niet naar de Vaticaanse bibliotheek gegaan om meer uit te zoeken. Zo is het een heel eigen verhaal geworden, waarin toch alles wat er bekend is over Bakhita wordt gerespecteerd.
In feite bestaat het boek uit twee delen: Bakhita’s leven als slaaf en haar leven als non. Het eerste deel is zo gruwelijk en intens, dat het haast onmogelijk lijkt dat mensen tot zoiets in staat zijn. Gelukkig beschrijft Olmi lang niet alles in detail. Ze heeft er bijvoorbeeld voor gekozen om de lezer geen deelgenoot te maken van verkrachtingen.
‘Wat er daarna gebeurt, de ravage, vanbuiten en vanbinnen mishandeld te worden, dat kent ze al, het is de afgrond zonder bodem, zonder hulp, het betekent ziel en lichaam samen tot roerloosheid gedwongen en verbrijzeld. De misdaad waarop de dood niet volgt.’
Andere martelingen worden wel expliciet beschreven, zoals wanneer Bakhita wordt afgeranseld met een zweep en bijna sterft. Maar het wordt nooit té gruwelijk en Bakhita heeft op de meest verschrikkelijke momenten vaak een positieve gedachte of observatie. Ze heeft een vrij poëtische kijk op het leven. Dit maakt het boek zelfs voor de meest tere zielen heel goed leesbaar.
Bakhita gaat ook over de verschillen en de overeenkomsten tussen de Afrikaanse (veelal Islamitische) en de Europese (veelal christelijke) cultuur. Bakhita herkent in de Italiaanse mannen die in de Eerste Wereldoorlog hebben gevochten, dezelfde woede als bij de Afrikaanse slavenhandelaren. Ze heeft op beide continenten kinderen gezien die ondervoed en mishandeld zijn en van hun moeders worden gescheiden. Het is in feite overal hetzelfde. En toch blijven de witte mensen er de nadruk op leggen hoe zwart ze is. Blijven ze van haar uiterlijk schrikken en denken ze dat ze dom is omdat ze hun taal niet genoeg beheerst om zich goed uit te drukken. Olmi maakt dit duidelijk door niet alleen Bakhita’s perspectief te gebruiken maar ook dat van de mensen om haar heen. Als lezer weet je hoe neerbuigend mensen over het algemeen over Bakhita denken. Dit is heel goed gedaan, want de meerdere perspectieven maken het verhaal completer en begrijpelijker.
Bakhita blijft altijd geloven in het goede, ze verwondert zich en tegelijkertijd begrijpt ze vooral de onderdrukte mensen goed. Dit prachtige boek is eigenlijk het verhaal van elke vluchteling, elk mens dat zijn eigen wijsheid met zich meedraagt maar het niet kan overbrengen. Want Bakhita maakt geen onderscheid tussen zwart en wit, tussen arm en rijk, man en vrouw. Voor haar is iedereen gewoon mens.
‘Als iemand pijn heeft. Als hij honger heeft. Dan is er geen liefde meer. Daartoe ontbreekt de kracht, dat weet ze. Dus geeft ze de gewonden voedsel zodat tegelijk met de smaak van het brood ook de smaak voor het leven terug zal komen.’
Bakhita is een ontzettend waardevol boek in deze tijd waarin zoveel mensen hun land moeten verlaten en op zoek zijn naar een leven in vrede. Want gruweldaden, maar ook goede daden zijn van alle tijden.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marjolein
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
