Goede mix van literatuur en spanning

Met de kans in clichés te vervallen, maar het moet gezegd worden: dit is echt zo’n boek waarbij je, als je het uit hebt, verwonderd terug bladert naar het begin. Je moet gewoon weten wat er in de proloog stond, om er zeker van te zijn dat je niets hebt gemist. De Hollandse droom van Martijn Simons is ontzettend goed. 

Het verhaal van Rudolf Keller lijkt de belangrijkste verhaallijn. Hij is rechter, sociaaldemocraat in hart en nieren, vader van twee volwassen kinderen en hij aast op een plek als minister binnen de PvdA. Maar dankzij zijn zoon Bram, die een boek heeft geschreven over het oorlogsverleden van Rudolfs ‘foute’ vader, staat hij nu in de media te boek als zoon van een SS’er. Dochter Evi ondertussen, heeft last van psychoses en laat zich niet makkelijk behandelen omdat ze er zelf van overtuigd is dat het prima met haar gaat. 

Echter, in een significant deel van het boek is dochter Evi de ik-persoon. Een ander groot deel wordt verteld vanuit Houda, de dochter van een Nederlands-Marokkaanse familie die, toen de kinderen tieners waren, bij de familie van Rudolf Keller in de buurt kwam wonen. In een interview zegt Simons dat het belangrijkste thema – het verhaal wat hij echt wilde vertellen – gaat over de verschillen tussen het Nederlandse gezin van Rudolf Keller en het Nederlands-Marokkaanse gezin van Houda. Simons is getrouwd met een vrouw met een Marokkaanse achtergrond en haar blik op de wereld heeft Simons geholpen om in te zien dat zijn manier van kijken naar de samenleving zeker niet de enige is. 

Het verhaal van Rudolf Keller heeft Simons naar eigen zeggen aan het boek toegevoegd om het verhaal smeuïg en spannend te maken. Hij wilde een groot, enigszins geëngageerd verhaal wilde schrijven met veel vaart. En dat is zeker gelukt. Vanaf de eerste bladzijde bouwt de plot toe naar een spannende ontknoping. Dit boek is het alleen al waard om gelezen te worden vanwege het einde. 

Dat wil overigens niet zeggen dat het boek constant spannend is. Maar dat maakt de roman juist fijn om te lezen. Tussen al het politieke geweld en de hoofdstukken vol seks zijn bijvoorbeeld de flashbacks en de gedachten van Houda over de samenleving van hoog niveau. Ze zetten je aan het denken en tonen je inderdaad een andere manier van kijken. 

‘Als zij, de journalisten en opiniemakers en wannabe-politici met een hoofddoek geconfronteerd worden, verkrampen ze en doemen schrikbeelden op van zogenaamde eeuwenlange onderdrukking, uitbuiting, bomgordels in bussen en op markten en haat naar het Westen en naar Nederland, haar land.’ 

Alleen de Evi-hoofdstukken halen de vaart op een vervelende manier uit het boek. Bij Evi is niets zoals het lijkt, haar werkelijkheid is niet betrouwbaar omdat zij denkt dat zij gezond is en de rest van de wereld gek. Wellicht staan de gedachten van Evi symbool voor de onbetrouwbaarheid van de werkelijkheid van de lezer én van de werkelijkheid van Rudolf Keller. Zoals een kunstenaar een schedel in zijn schilderij gebruikt als symbool voor de dood. Maar Evi’s monoloog is erg uitgebreid en daardoor sloom en soms zelfs saai. Daarbij is ze is nogal vol van zichzelf en vindt dat ze de waarheid in pacht heeft. Wat waarschijnlijk past bij haar ziektebeeld, maar het is een beetje teveel van het goede. 

De Hollandse droom is een goede mix van literatuur en spanning. Maar met iets minder monoloog van Evi was het boek nog beter in balans geweest.