Een toegankelijke roman met grote vragen
De uitbraak is de eerste roman van Henk van der Waal. Hij schreef als dichter en filosoof eerder poëziebundels en essays. En dat is te merken: De uitbraak is niet zomaar een roman. Het zit bomvol grote vragen over de kant die we opgaan met de wereld. En wat er zou gebeuren als de mensheid zich moet aanpassen aan een sterk veranderende wereld. Wat als we onsterfelijk zouden zijn? Zouden we gelukkig worden van het eeuwige leven? Hoofdpersonage Gustav leeft in een wereld waar mensen door regeneratie oneindig lang kunnen leven. De keerzijde van deze manier van leven is dat alle emoties en gevoelens verzwakken. Het leven is lang maar ook kleurloos.
Ook op een kleiner en heel persoonlijk niveau stelt Henk van der Waal veel (levens)vragen. Zoals: in wat voor samenleving zou je echt gelukkig zijn? Hoe zou de ideale liefde eruit zien? En het ideale sterven? Deze vragen komen samen in een prachtig en interessant verhaal, op sommige momenten beeldschoon geschreven, maar op andere momenten wat langdradig en moeilijk te volgen. Gelukkig zijn de mooie stukken veruit in de meerderheid.
'Alle lieve zinnetjes die ik voor haar bedacht, blies ik dan ook lukraak in de lucht. Daar woonde zij naar mijn idee nu ze meestentijds ontbrak in haar vaste aanspreekpunt.'
De meeste mensen in het Rijk zijn, naast dat ze sterfeloos zijn, niet geboren uit een moeder. Gustav komt er tijdens zijn laatste regeneratie achter dat hij, in tegenstelling tot wat hij dacht, wel een moeder heeft. Dankzij deze regeneratie komt zijn kritische bewustzijn, iets wat sterk wordt onderdrukt in het Rijk, steeds meer naar boven drijven. Hij gaat op zoek naar antwoorden en naar zijn moeder. Wanneer Gustav uit het Rijk uitbreekt komt hij in aanraking met de gevreesde sterfelijke mensen. Sterker nog, hij wordt zelf sterfelijk. Dit klinkt in eerste instantie negatief, maar hij en de andere sterfelijken ervaren het juist als een verrijking. Waar Gustav eerder amper emoties had, hooguit een vorm van tevredenheid, ervaart hij nu alle emoties die menselijk mogelijk zijn.
Je wordt als lezer niet bij de hand gehouden. Informatie komt uit de gedachten van Gustav en de gesprekken tussen personages. Maar niets wordt echt uitgelegd. En dat is erg fijn. Het past bij de sfeer van het boek en de sfeer van de wereld die Van der Waal heeft gecreëerd. Want in een dergelijk verhaal, over een compleet nieuwe wereld, is het makkelijk om te vervallen in ellenlange uitleg over hoe de wereld precies in elkaar zit en waarom. Van der Waal laat de lezer echter voelen dat de wereld in het boek volkomen logisch is en daardoor ga je er ook volledig in mee.
Een ander sterk punt van De uitbraak is de aanwezigheid van genderfluency. In het Rijk en ook daarbuiten zijn veel mensen mannelijk en vrouwelijk tegelijk. Zo ook Gustav. Wanneer hij terecht wordt gewezen omdat zijn status niet eenduidig genoeg is werpt hij tegen dat hij zich juist vol mogelijkheden voelt.
'Dat de redenaar mij vooral dat laatste heeft verweten omdat hij vindt dat een mannelijke een man moet zijn en een vrouwelijke een vrouw, doet pijn. Ook al omdat je sekse helemaal geen recept is voor hoe je je te gedragen hebt. Dat recept wordt je slechts door anderen opgelegd.'
Dus, naast veel vragen, komt Henk van der Waal ook met antwoorden. Over gender, maar ook over hoe de werkelijkheid idealiter ervaren zou moeten worden. Ook voor het begraven van onze overledenen vertelt het verhaal over een mooie, nieuwe manier. Het is een boek dat je niet onberoerd laat. Het laat je nadenken over vele grote vragen. En los van een paar langdradige episodes, doet Henk van der Waal dit op een vlotte en toegankelijk manier.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marjolein
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
