Een toegankelijke roman met grote vragen
De uitbraak is de eerste roman van Henk van der Waal. Hij schreef als dichter en filosoof eerder poëziebundels en essays. En dat is te merken: De uitbraak is niet zomaar een roman. Het zit bomvol grote vragen over de kant die we opgaan met de wereld. En wat er zou gebeuren als de mensheid zich moet aanpassen aan een sterk veranderende wereld. Wat als we onsterfelijk zouden zijn? Zouden we gelukkig worden van het eeuwige leven? Hoofdpersonage Gustav leeft in een wereld waar mensen door regeneratie oneindig lang kunnen leven. De keerzijde van deze manier van leven is dat alle emoties en gevoelens verzwakken. Het leven is lang maar ook kleurloos.
Ook op een kleiner en heel persoonlijk niveau stelt Henk van der Waal veel (levens)vragen. Zoals: in wat voor samenleving zou je echt gelukkig zijn? Hoe zou de ideale liefde eruit zien? En het ideale sterven? Deze vragen komen samen in een prachtig en interessant verhaal, op sommige momenten beeldschoon geschreven, maar op andere momenten wat langdradig en moeilijk te volgen. Gelukkig zijn de mooie stukken veruit in de meerderheid.
'Alle lieve zinnetjes die ik voor haar bedacht, blies ik dan ook lukraak in de lucht. Daar woonde zij naar mijn idee nu ze meestentijds ontbrak in haar vaste aanspreekpunt.'
De meeste mensen in het Rijk zijn, naast dat ze sterfeloos zijn, niet geboren uit een moeder. Gustav komt er tijdens zijn laatste regeneratie achter dat hij, in tegenstelling tot wat hij dacht, wel een moeder heeft. Dankzij deze regeneratie komt zijn kritische bewustzijn, iets wat sterk wordt onderdrukt in het Rijk, steeds meer naar boven drijven. Hij gaat op zoek naar antwoorden en naar zijn moeder. Wanneer Gustav uit het Rijk uitbreekt komt hij in aanraking met de gevreesde sterfelijke mensen. Sterker nog, hij wordt zelf sterfelijk. Dit klinkt in eerste instantie negatief, maar hij en de andere sterfelijken ervaren het juist als een verrijking. Waar Gustav eerder amper emoties had, hooguit een vorm van tevredenheid, ervaart hij nu alle emoties die menselijk mogelijk zijn.
Je wordt als lezer niet bij de hand gehouden. Informatie komt uit de gedachten van Gustav en de gesprekken tussen personages. Maar niets wordt echt uitgelegd. En dat is erg fijn. Het past bij de sfeer van het boek en de sfeer van de wereld die Van der Waal heeft gecreëerd. Want in een dergelijk verhaal, over een compleet nieuwe wereld, is het makkelijk om te vervallen in ellenlange uitleg over hoe de wereld precies in elkaar zit en waarom. Van der Waal laat de lezer echter voelen dat de wereld in het boek volkomen logisch is en daardoor ga je er ook volledig in mee.
Een ander sterk punt van De uitbraak is de aanwezigheid van genderfluency. In het Rijk en ook daarbuiten zijn veel mensen mannelijk en vrouwelijk tegelijk. Zo ook Gustav. Wanneer hij terecht wordt gewezen omdat zijn status niet eenduidig genoeg is werpt hij tegen dat hij zich juist vol mogelijkheden voelt.
'Dat de redenaar mij vooral dat laatste heeft verweten omdat hij vindt dat een mannelijke een man moet zijn en een vrouwelijke een vrouw, doet pijn. Ook al omdat je sekse helemaal geen recept is voor hoe je je te gedragen hebt. Dat recept wordt je slechts door anderen opgelegd.'
Dus, naast veel vragen, komt Henk van der Waal ook met antwoorden. Over gender, maar ook over hoe de werkelijkheid idealiter ervaren zou moeten worden. Ook voor het begraven van onze overledenen vertelt het verhaal over een mooie, nieuwe manier. Het is een boek dat je niet onberoerd laat. Het laat je nadenken over vele grote vragen. En los van een paar langdradige episodes, doet Henk van der Waal dit op een vlotte en toegankelijk manier.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marjolein
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
