Hoopvol verhaal met een inconsistente schrijfstijl

De Franse Lena besluit naar India te gaan. Ze ontvlucht Frankrijk vanwege nachtmerries over een verschrikkelijke gebeurtenis waardoor haar man François niet meer bij haar is. In de proloog wordt meteen duidelijk dat Lena een schooltje opent in een klein dorpje nadat ze veel moeite heeft moeten doen om de kinderen naar school te krijgen.

Een Franse vrouw die een schooltje opent in een kansarm dorp in India, het klinkt als het begin van een zoetsappig, clichématig verhaal. En helaas kan het verhaal dat niveau niet echt ontstijgen. Er zitten mooie, intelligente zinnen en inzichten in het boek. En het hele idee van het boek is inspirerend en krachtig te noemen. Maar helaas zie je als lezer alle plottwisten al van mijlenver aankomen en voelt het geheel te mooi om waar te zijn.

Na de proloog gaat de lezer twee jaar terug in de tijd, naar het moment dat Lena in India aankomt. Niet lang na haar aankomst verdrinkt ze bijna in de zee en wordt ze gered door een klein meisje (Lalita) en de Red Brigade. De Red Brigade (die echt bestaat) is opgericht door een Indiase vrouw die een verkrachting heeft overleefd. Hun doel is om India veiliger te maken voor vrouwen, door ze te helpen als ze worden aangevallen, maar ook door protesten op straat en zelfverdedigingslessen. In De vlieger ontmoet Lena Preeti, de leider van de plaatselijke Red Brigade.

Het boek wordt verteld vanuit Lena, maar soms ineens vanuit het kleine meisje Lalita of vanuit Preeti en één keer zelfs vanuit Kumar, een Indiase leerkracht die ze aannemen om te helpen op school. Vooral het perspectief van Lalita is zo kinderlijk dat het lijkt alsof het boek een kinderboek is geworden:

‘Droomt ze? Is dat Lena...? Ja, ze is het echt! Ze had beloofd dat ze terug zou komen en daar is ze!’

Colombani lijkt geen echte keuze te kunnen maken tussen (kinderlijk) eenvoudige taal en een pompeuze stijl vol wijsheden en beeldspraken. De combinatie van de twee maakt het boek verwarrend en niet fijn om te lezen. Want zet het vorige citaat tegenover dit citaat:

‘Het onmogelijke kunnen we niet bereiken, maar het dient ons als lantaarn,’ schreef René Char. Die gedachte probeert Lena vast te houden, ze probeert te denken aan het lichtje dat ze heeft willen ontsteken, een minuscuul lampionnetje dat vandaag zwak brandt, maar hopelijk morgen zijn vuur en zijn felheid zal herwinnen.’

Desondanks is het een mooi verhaal, een verhaal vol met hoop. Het is mooi om te lezen dat de samenleving Lena en haar hulp niet zonder slag of stoot accepteert. Dat zet de Indiase mensen zoals Preeti meer in hun kracht. Bijvoorbeeld wanneer Lena de Red Brigade geld wil geven om ze te bedanken:

'Enigszins uit het veld geslagen haalt Lena de envelop uit haar tas om haar die te overhandigen. De aanvoerster kijkt ernaar, haalt haar schouders op en sneert: ‘We hebben je geld niet nodig.'

En het feit dat er veel sterke vrouwen in zitten die elkaar willen helpen ondanks de vele tegenslagen, zal ook zeker veel mensen aanspreken. Ook biedt het veel informatie over de (lage) kasten, armoede, vrouwenrechten, het uithuwelijking van jonge meisjes en het gebrek aan educatie aan arme kinderen in India. Het is alleen jammer van de voorspelbaarheid en de inconsistente schrijfstijl.

De vlieger is geschreven door de Franse schrijver, actrice en scenarioschrijver Laetitia Colombani. Dit boek is een vervolg op haar eerste boek De Vlecht, maar ze zijn los van elkaar te lezen. De vertaling is van Marga Blankestijn.