Jezelf opofferen om jezelf te vinden
Een geest in de keel heeft al veel (internationale) lof ontvangen én won de An Post Irish Book of the Year award in 2020. Dankzij Caroline Meijer is dit prachtige, poëtische boek nu ook in het Nederlands vertaald. Doireann Ní Ghríofa (1981) is een Ierse dichteres met meerdere gepubliceerde dichtbundels. Dit is haar prozadebuut.
Een geest in de keel is een heel intiem, persoonlijk verhaal en tegelijkertijd een soort studie. Het is een zoektocht van een jonge moeder van drie, later vier kinderen, naar het leven van de achttiende-eeuwse Ierse dichteres Eibhlín Dubh Ní Chonaill. In Ierland is haar gedicht, Caoineadh Airt Uí Laoghaire genaamd, vaste kost op school. Het is een gedicht van 36 strofen, opgezegd door een vrouw wier man (Airt Uí Loaghaire, of in het Engels Art O’Leary) net was neergeschoten. Doireann Ní Ghríofa beschrijft zowel het gedicht als haar boek als: ‘een klaaglied en een sloofzang, een lofzang, een psalmodie en een lijkzang, een rouwklacht en een echo, een refrein en een hymne.’ De Caoineadh heeft al sinds ze een klein meisje is een grote aantrekkingskracht op Ní Ghríofa en naarmate ze ouder wordt begint het haar steeds meer te verbazen dat er over de schrijfster ervan bar weinig bekend is. Ook is ze niet te spreken over de Engelse vertalingen van het gedicht. Ní Ghríofa besluit zich daarom op de vertaling te storten en op het tot leven brengen van Eibhlín Dubh.
De schrijfstijl van de roman is poëtisch, serieus maar toch toegankelijk. Het is intiem, persoonlijk en rauw. Het voelt alsof het speciaal voor jou is geschreven. Dit gevoel wordt versterkt doordat Ní Ghríofa de lezer af en toe rechtstreeks aanspreekt: ‘In het donker bedenk ik dat er maar één manier is waarop ik dit voorval kan zien als een weloverwogen daad, maar die is te zweverig om aan hem te onthullen, en bovendien gun ik hem zijn slaap. Laat het me daarom aan jou vertellen.’
Daarnaast weet Ní Ghríofa zelfs van zoiets banaals en alles behalve poëtisch als een binnenspeeltuin iets betoverends te maken:
‘De metalen balken worden onderbroken door lange zilverkleurige buizen. Daar sta ik onder, verbijsterd, in een draak van een kasteel dat bestaat uit een toren van schuimblokken, een slotgracht in de vorm van een ballenbak en drie verdiepingen met kamers van gaas. Bijna meen ik een wenteltrap te herkennen in een kurkentrekkervormige glijbaan – de buitenkant mag dan neongeel zijn, binnen is het er erg donker.’
Het leven van Ní Ghríofa en Eibhlín Dubh zitten zij aan zij in het boek. Het heden en verleden lopen door elkaar heen, versterkt met betoverende flashbacks van het leven van de schrijfster zelf. Het leven van Eibhlín moet ze soms dagdromen maar zelfs de stukken geschiedenis die ze zelf verzint zijn gebaseerd op grondige research: ‘Er zijn veel momenten in Nelly’s [Eibhlins] leven die ik bij gebrek aan bewijs niet mag invullen van mezelf, omdat dat als een inbreuk of als diefstal zou aanvoelen. Steeds als ik een lacune tegenkom en ik me geen voorstelling wil maken van het puzzelstukje dat ontbreekt, kijk ik naar wat eromheen ligt.’ Zo maakt ze aan de hand van verhalen van andere mensen uit dezelfde tijd, of wat er over en door de familie van Eibhlín is opgeschreven toch een compleet verhaal. Toch is het zeker geen biografie. Wat de lezer betreft had Eiblín een willekeurig andere vrouw uit een ver verleden kunnen zijn. Het leven en de zoektocht van Ní Ghríofa spelen de hoofdrol.
‘Deze jaren hebben me geleerd me in iets vast te bijten, zo goed en kwaad als dat gaat – ik heb haar vastgehouden en vastgehouden, alleen om te merken dat zij mij ook vasthoudt, zo dichtbij als inkt op papier en zo onverstoorbaar als een polsslag.’
Ní Ghríofa benadrukt dat wie zichzelf opoffert vaak niet wordt onthouden door de geschiedenis, maar juist wel van groot belang kan zijn. Ze plaatst zichzelf in de traditie van deze onzichtbare vrouwen, geeft een uitgebreidere stem aan de dichteres uit de achttiende eeuw en vindt zo zichzelf terug.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marjolein
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
