De pen is machtiger dan het geweer
Het boek van de vergeten artiesten is geschreven door de Duitse Vera Buck en vertaald door Sylvia Wevers. Vera Buck (1986) schreef eerder de thriller Runa, over een psychiatrische instelling eind negentiende eeuw. Ze deed voor dit boek veel research en het verhaal is dan ook grotendeels op feiten gebaseerd. Wel heeft ze de feiten aan elkaar geschreven met haar eigen fantasie. Voor Het boek van de vergeten artiesten is Vera Buck op dezelfde wijze te werk gegaan.
Hoofdrolspeler Mathis Bohnsack probeert een boek te schrijven over artiesten die onder het nazi-regime verdwijnen of worden vermoord. In een interview voor haar uitgeverij over Runa zegt Vera Buck dat de hoofdrolspeelster Runa een stift gebruikt om haar ervaringen op te schrijven. En dit maakt volgens haar de stift machtiger dan de scalpel. Of in Mathis zijn geval, de pen en de typemachine machtiger dan het geweer van de Gestapo.
Het verhaal begint in 1902. Mathis woont als jonge jongen in een slaperig Duits dorpje. Wanneer de jaarmarkt het dorpje aandoet, wordt Mathis verliefd. Op het röntgenapparaat. Hij besluit met de eigenaar van het apparaat mee te gaan en alles achter te laten. Het leven van Mathis wordt niet chronologische verteld, het springt meteen naar 1935 waar Mathis als artiest bang is om te worden opgepakt door de Gestapo en ondertussen aan zijn boek werkt.
In het begin hebben de twee verhaallijnen nog niet zoveel met elkaar te maken. In 1935 vinden de spannende gebeurtenissen plaats en het is soms jammer als het boek weer naar 1902 gaat. De jonge Mathis is een naïeve, beetje sneue jongen en de Mathis van 1935 is een interessante en (soms) stoere man. Gelukkig komen de verhaallijnen halverwege het boek steeds dichter bij elkaar. Vooral vanaf het moment dat hij een nieuwe liefde ontmoet: Meta de sterke vrouw. Zij belichaamt het feminisme en de moed om anders te zijn dan de samenleving verwacht. Want Meta is geen zwakke, vrouwelijke vrouw, zoals men dat graag zag. Terwijl Mathis klein en kreupel is en zijn handen amper nog kan gebruiken, kan Meta met gemak een man van 95 kilo optillen.
De twee verhaallijnen komen vanaf de ontmoeting met Meta ook thematisch meer bij elkaar. Wanneer Meta in de ene tijd in een film zit, heeft ze in de andere tijd een fotoshoot. Het is ook bijna voelbaar dat wanneer er in 1902 iemand sterft, er ook in 1935 iets morbide te gebeuren staat.
Het boek zit vol met humor terwijl dood en geweld ook altijd aanwezig zijn. De balans is erg goed. Het is nooit te grappig of flauw en het is ook nooit te spannend of serieus. Het ene moment lees je over een marteling en het volgende moment maken Mathis en Meta kennis met een over het paard getilde student die is afgewezen voor de kunstacademie. Wat uiteraard aan de domme leraren ligt en niet aan hem. Deze student blijkt Adolf Hitler te heten.
Aan levensverhalen geen gebrek, waarvan de meeste waargebeurd zijn. Zoals het verhaal van het lilliputter-echtpaar dat de wereld over reist met hun (stiekem helemaal niet zo gevaarlijke) krokodil, bij wie de mannelijke lilliputter zijn hoofd in de bek steekt tijdens de voorstelling. Sommige verhalen zijn zijdelings verwant aan de werkelijkheid, zoals het verhaal over Agatha Christie die theatervoorstellingen schrijft die Mathis en Meta uitvoeren. Het is erg verleidelijk om hier alle verrassende verhalen van overbekende mensen op te schrijven, zo leuk is het om te lezen.
De jeugd van Mathis is te uitgebreid opgeschreven en haalt de zin om door te lezen af en toe weg. Maar vanaf het moment dat hij Meta ontmoet is het boek een aaneenschakeling van grappige, bizarre, spannende, schokkende en leuke momenten. Met een zeer bijpassend einde.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marjolein
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
