Een slechte soap

Wat doet het met je als je moeder weggaat en nooit meer wat van zich laat horen? Dat is de centrale vraag in Het Hollandse Huis. Danny en Maeve groeien op in het Hollandse Huis met hun afwezige vader en boze stiefmoeder Andrea. Op de eerste bladzijden ontmoeten de kinderen Andrea en ze hebben meteen een slecht gevoel bij hun nieuwe moeder. Wanneer ze hen zonder blikken of blozen (en zonder geld) het huis uitzet na het overlijden van hun vader, blijkt pas echt hoe slecht ze is.    

Hun vader Cyril kocht het huis in 1946 als verrassing voor zijn vrouw. Zijn vrouw Elna vond het huis echter verschrikkelijk. Ze woonden er een paar jaar met hun dochter Maeve, kregen een zoon, Danny, en niet veel later vertrok Elna met de noorderzon, om arme mensen te helpen in India. Ze voelde zich niet op haar gemak als rijke vrouw, tussen de rijkdommen en met personeel, maar ze hielp liever mensen. Huishoudsters Andy en Jocelyn praten alleen positief over Elna, ze vonden haar geweldig en vrijgevig. Maar voor Maeve en Danny blijft ze altijd de moeder die wegging en nooit meer iets van zich liet horen.    

Zo laat auteur Ann Patchett de lezer meteen nadenken over het verschil tussen goed en slecht. Ze voert hiermee een mooi dilemma op, maar het voelt vaak gekunsteld. Zoals wanneer Maeve haar mening over haar moeder 360 graden bijstelt en Danny niet begrijpt waarom. Ook voor de lezer is die verandering niet te begrijpen en het wordt ook niet goed uitgelegd. Zo gaat het met met alle personages; niemand springt er echt uit, maar iedereen blijft oppervlakkig. Het is als een slechte soap waarin het je weinig kan schelen wat er met de personages gebeurt, omdat je geen band met ze voelt.    

Danny is de ik-persoon in Het Hollandse Huis maar het boek gaat vooral over vrouwen. Waarschijnlijk heeft Ann Patchett juist gekozen voor een mannelijk perspectief om het ongemak weer te geven van het verschil tussen mannen en vrouwen in de jaren zestig en zeventig. In feite is dit het meest interessante thema van het boek. Het is soms niet te geloven hoe Danny over zijn vriendin (en later vrouw) Celeste praat: ‘Maar ik had de vrouw gekozen die zich ten doel had gesteld mijn pad te effenen en mijn manier van leven te verdragen.’    

‘Allemaal goed en wel, de colleges poëzie en de scriptie over Trollope, maar ik was haar echte studie geweest. Het was haar bedoeling dat ze het piepkleine appartement zou schoonhouden, voor het eten zou zorgen en ten slotte een baby zou krijgen. Vrouwen hadden in de boeken over emancipatie gelezen, maar misten de ervaring hoe dat er in de praktijk uitzag. Celeste had geen idee wat ze moest beginnen met een leven dat helemaal van haar was.’    

Danny vergelijkt Celeste met het personeel dat vroeger in het Hollandse Huis voor hem zorgde en ziet haar niet als zijn gelijke.    

Wanneer aan het eind van het boek iedereen uit hun verleden weer ten tonele komt, werkt de auteur toe naar een mooi, rond einde. Dit duurt helaas eindeloos lang. Er worden veel nieuwe verhalen over het Hollandse Huis verteld, maar het voelt als een herhaling. Oude verhalen vanuit een nieuw perspectief. Ondertussen is het huis voor de lezer gewoon niet zo boeiend meer. Het is jammer dat Danny het verleden niet beter kan loslaten, dat hij altijd vast blijft plakken aan het Hollandse Huis.    

‘Jullie lijken wel Hans en Grietje. Jullie blijven maar hand in hand door het donkere bos lopen, hoe oud jullie ook zijn. Worden jullie het nooit zat om die herinneringen op te halen?’    

Ondanks de thematiek en interessante dilemma’s, weet Patchett de lezer niet te raken. Het verhaal en de personages hebben veel potentie, maar het blijft te oppervlakkig om echt een goed boek te worden.