Sterke vrouw in een vijandige wereld
Jeal is een Joodse vrouw die huis en haard moet achterlaten omdat haar man Leib schulden heeft bij de verkeerde mensen. Ze gaat tegen haar wil in mee naar Franeker, waar ze voornamelijk bezig is met zo snel mogelijk terugkeren naar haar stad Amsterdam. Dat Jael erg ontevreden is met haar situatie blijkt wel uit het feit dat ze constant mensen de ‘Franse ziekte’ toewenst. In 1710, het jaar waarin het boek zich afspeelt, werd syfilis de Franse ziekte genoemd.
Vrouwen mochten niet alleen reizen dus Jael kan niet zomaar de boot over de Zuiderzee pakken. Daarom bedenkt Jael allemaal plannetjes om toch terug te komen. Daarbij laat ze een bewonderenswaardig doorzettingsvermogen zien. Ze pakt alles aan om geld te verdienen en ze is bepaald niet op haar mondje gevallen.
‘Weer steekt de man zijn hand naar haar uit en ze snauwt: ‘Als je me nog eens aanraakt, krijg je een dreun!’ ‘Dit is er eentje met pit, daar houd ik wel van,’ grijnst hij traag.’
Jael is ook op veel op zoek naar rupsen om te tekenen. Het bestuderen en tekenen van de rupsen vergelijkt ze met het bestuderen van de Tora. Want: ‘Sibylla had eens gezegd: ‘Ook het allerkleinste wezen is door God geschapen. Door de schoonheid van insecten te laten zien, vertellen we dat God ook aandacht heeft voor de wezens die wij verguizen.’ Want God, of de Eeuwige zoals Jael hem noemt, speelt een grote rol in het boek. Jael heeft als Joodse veel te verduren. Maar ze scheld ook veel op de onreinen, het gojiem en dan met name op de Gereformeerden die ze vooral ook heel smerig vindt omdat ze had begrepen dat ze zich nooit wassen.
Jeanine de Vries heeft veel historisch onderzoek gedaan voor haar boek. Elk detail klopt. De beschrijvingen van de plaatsen waar Jael zich bevindt, tot aan de scheldwoorden die ze gebruikt, alles heeft De Vries bestudeerd.
‘De drukkerij zou vlak bij de Waag moeten zijn, maar ze ziet hem nergens. Pas als ze voor herberg Inde Raven staat, beseft ze dat ze de verkeerde kant op is gelopen. De mand met gerst, meel, anijszaad, beschuit en roggebrood trekt aan haar arm en ze neemt hem in haar andere hand.’
Wat het boek ook levensecht maakt is het gebruikt van de Friese en de Jiddische taal. Voor de Jiddische woorden en uitdrukkingen (zoals ‘Hob isj sop, hob isj gobbels’ oftewel ‘Heb ik soep, heb ik vorken’ ) staat achterin een verklarende woordenlijst. Voor het Fries niet, dus wie het Fries niet machtig is begrijpt daar net zo weinig van als Jael. Wat een mooi detail is.
De heldere, beeldende taal en de vele details maken het dat je je als lezer echt in het verhaal waant. Je leeft mee met Jael en haalt inspiratie uit haar kracht. Maar ze is ook een boze mopperende vrouw die heel veel op de wereld aan te merken heeft. Dat maakt het verhaal soms net iets te negatief. Maar desondanks leef je enorm met haar mee en krijg je ook respect voor haar manier van doen. Kortom een prachtig boek dat je niet onberoerd zal laten.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marjolein
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
