Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Het overkwam Mussolini en het overkwam Europa

Marjolein 28 juli 2024
M. de laatste dagen van Europa is het derde deel in de serie rondom Mussolini van Antonio Scurati en ondanks dat de geschiedenis van dit deel veel bekender is, is dit boek weer net zo leerzaam als de twee eerdere delen.

In dit deel is Scurati inmiddels aanbeland bij de jaren 1938 tot en met 1940. Mussolini is inmiddels 14 jaar aan de macht en heerst als een dictator over Italië. Zoals Scurati zelf zegt voordat het boek begint: " Dit boek verhaalt over hoe een oorlog ontstaat" en dat doet Scurati op een interessante en leerzame wijze.

Hij vertelt het verhaal vanuit Mussolini en vanuit zijn schoonzoon Galeazzo Ciano, de minister van Buitenlandse Zaken. Hitler heeft inmiddels een paar jaar de macht in nazi-Duitsland als dictator. Hitler maakt Mussolini het hof in 1938, Mussolini is tenslotte de leermeester van het fascisme. Mussolini heeft de overtuiging dat hij de toenaderingen van Hitler makkelijk kan beheersen, hij heeft niet goed door met wie hij te maken heeft.

Scurati vertelt het verhaal op dezelfde wijze als in de eerdere delen, een geromantiseerd hoofdstuk (gebaseerd op feiten) wisselt af met citaten uit daadwerkelijke bronnen, waarbij in dit deel veel gebruik is gemaakt van het dagboek van Ciano. Die citaten sluiten meestal aan bij het voorafgaande hoofdstuk en bieden een opmars naar het volgende hoofdstuk. Dit leest heel prettig en zorgt voor wat lucht in het boek, want vrolijk is het boek niet en het vraagt aandacht en inspanning om te lezen..

Scurati laat je als lezer de spanning voelen, waaraan Mussolini bloot staat, maar ook zijn gedienden om hem heen. Italië wordt langzamerhand een oorlog ingetrokken die ze helemaal niet willen, ze zijn blind voor het slimme handelen van de nazi's en Hitler zet ze iedere keer weer voor het blok. Zo had Mussolini bijvoorbeeld geen enkel idee over rassenleer, maar onder dwang van Hitler gaat hij deze leer invoeren in Italië en laat hij zijn eigen joodse mede-oprichters van het fascisme hard vallen en sluit joden uit van onder meer onderwijs.

Scurati laat de mens zien achter de dictator , de zin " Welke kleding draag je om een oorlog te verklaren" toont het alledaagse en het verschrikkelijke, het unieke, hoe vaak ga je de oorlog verklaren in je leven? Bijna niemand hoeft er gelukkig ooit over na te denken, maar een enkeling wel en zo zullen ze denken, ze zullen zich dit afvragen. Mussolini wilde die oorlog helemaal niet, maar het was niet meer te stoppen, Hitler was al over hem heen gedenderd en hij kon niet anders, hij stond erbij en hij keek ernaar.

Het werk dat Scurati voor de boeken doet, zal immens zijn , ze voelen goed onderzocht en gedocumenteerd . Dit draagt bij aan de beleving van het boek, hij is niet zomaar met wat feitjes aan de haal gegaan, integendeel, voor alles wat hij op papier zet, zijn bronnen. Er staan veel feiten in, die de meeste Nederlandstalige lezers niet zullen kennen en waar je veel van kan leren. Een serie die zeer de moeite waard is om te lezen.

2

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Marjolein

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!