Stoere spionne geeft geschiedenisles

Sira woont met haar man Marcus in het Jeruzalem van 1946. Ze hebben beiden voor de Engelsen gespioneerd tijdens de Tweede Wereldoorlog en Marcus’ werk heeft hem naar Palestina gebracht. Het boek Sira is het vervolg op het succesvolle Het van geluid van de nacht uit 2009, de debuutroman van María Dueñas. Dit boek kan los worden gelezen, maar er wordt wel voorkennis van de lezer verwacht. Er wordt vaak verwezen naar personages en gebeurtenissen uit het vorige boek over Sira’s leven. Een feest der herkenning als je in 2009 tot de fans behoorde. Ook het feit dat dit verhaal eindigt in Tanger, waar een groot deel van Het geluid van de nacht zich afspeelt, maakt de serie mooi rond. Kortom, Sira leest een stuk soepeler als Het geluid van de nacht vers in je geheugen zit.

Zodoende begint het verhaal meteen, bam, als een trein die al flink vaart heeft gemaakt. Geen tijd om rustig in het boek te komen, je moet meteen op de rijdende trein springen. Als de hele situatie is uitgelegd kun je als lezer even adem halen en rustig met Sira om je heen kijken. Vanuit en in het hotel in handen van de Engelse Bertha Vesper wordt duidelijk dat Sira bepaald niet gemaakt is voor een rustig leventje als ‘de vrouw van’.

‘Ik was de echtgenote van een van de hunnen, maar ik praatte, kleedde, at en bewoog me niet op hun manier, ik begreep niets van hun codes, noch kende ik de verborgen aspecten van het koloniale bestuur of zelfs de meest elementaire regels van het perfecte huishouden.’

Wanneer Sira een zoon krijgt wordt ze dan ook beslist geen thuisblijfmoeder. Ze wil zich graag nuttig en waardevol voelen, zoals ze het zelf noemt. Gelukkig heeft het leven genoeg avontuur en intriges in petto voor Sira de spionne. En gelukkig heeft ze het geld voor een nanny zodat ze de wereld over kan reizen. Maar Sira is zeker geen boek alleen voor vrouwen. Er wordt slechts in benadrukt dat vrouwen anders werken dan mannen. James Bond zie je immers niet zo snel het huis van de rijkste vrouw van de wereld binnenkomen door jurken voor haar te naaien. Sira moet slim zijn, haar emoties onder controle houden, op haar uiterlijk letten en weten met welke mensen ze het beste kan aanpappen.

María Dueñas (1964) is Spaanse schrijver en ze was voor het uitbrengen van haar debuutroman hoogleraar Engelse taalkunde aan de universiteit van Murcia. Het is aan haar boek goed te merken dat ze docent was. Een groot deel van het boek is een geschiedenisles te noemen. Er zit veel informatie in het boek over Palestina, Engeland, Spanje en Marokko van net na de Tweede Wereldoorlog. Voor mensen die geïnteresseerd zijn in deze landen of in die tijd is dit erg interessant en verhelderend. Voor mensen die louter een roman verwachten is het soms veel en vermoeiend.

Maar Dueñas weet ook heel goed hoe ze personages tot leven kan laten komen. Haar observaties zijn levensecht en herkenbaar. Denk aan zinnen als: ‘Hij zweeg even, alsof hij in zijn geheugen moest spitten.’ en ‘Ik was van plan om nee te zeggen, dank u wel, maar er kwam heel wat anders uit mijn mond en ik accepteerde het.’

Sira is geen boek om in een dagje op het strand uit te lezen. Vooral door de vele geschiedenis moet je tijd en aandacht investeren in het boek. Of deze investering het waard is, ligt aan je voorkennis en je interesse. Maar aan María Dueñas zal het niet liggen. Evenmin aan vertalers Jacqueline Visscher en Marjan Meijer. Het taalgebruik is intelligent, empathisch en gewoonweg prachtig.

‘Ik deed mijn best een ferme handdruk te geven, als was ik vol zelfvertrouwen. Onder die zogenaamde vastberadenheid stond ik perplex van mijn eigen lef.’