Een steeds complexer wordend spinsel van leugens

“Ik weet hoe dolgraag jij perfect wilt zijn.” Waar het derde deel in de serie 'Pretty Little Liars' de lezer langzaam in slaap suste, schudt Sara Shepard met Waarheid, het vierde en tot nu toe meest onthullende deel, de lezer vanaf de eerste bladzijde wakker. Dit móet het deel zijn waarin het gaat gebeuren en de waarheid bekend wordt. En Shepard stelt niet teleur: Waarheid lijkt op diverse punten beter dan de voorgaande delen.

“Haar hoofd was net zo’n grote, diepe Gucci-tas: zelfs als ze tot op de bodem woelde en zocht, kreeg ze de gewenste herinnering niet boven.” Na haar ongeluk ligt Hanna in het ziekenhuis. Waar Shepard in het vorige deel met een belerende toon de lezer informeerde over gebeurtenissen uit vorige delen, laat ze deze toonzetting nu achterwege. Direct, en met slechts enkele terugblikken, zet ze de lezer midden in het verhaal: Hanna ligt in coma. En dat terwijl zij wist wie A was. Mona wil haar relatie met Hanna herstellen en besluit samen met Spencer een feest te organiseren. Ondertussen moet Spencer van haar ouders haar relatie met zus Melissa verbeteren. Daarbij is ze met haar gestolen essay in de race voor een prestigieuze prijs. Aria gaat bij haar vader Byron wonen, start een cursus kunst en Emily wordt door haar ouders naar haar oom en tante gestuurd. Daar moet ze ‘genezen’ van haar homoseksualiteit. Wanneer Hanna ontwaakt uit haar coma komen de meiden bij elkaar in het ziekenhuis. Samen smeden ze een plan om te ontdekken wie A is en wat ze tegen haar gaan doen.

Lange tijd heeft de lezer erop moeten wachten, maar in Waarheid is het eindelijk zover: de vier ex-vriendinnen komen samen. Anders dan de eerdere delen oogt dit verhaal rustiger. Meer dan ooit maakt Shepard gebruik van lange dialogen en brengt ze diepgang in die gesprekken. Daarbij grijpt ze regelmatig terug op details uit eerdere delen om het verhaal samenhangend te maken. Ook de typeringen van de personages en hun families komen langzaam beter uit de verf. De rijke, prestigieuze familie van Spencer staat in schril contrast met de conservatief ogende familie van Emily en dat wekt interesse. Daarbij ontstaat een steeds complexer wordend verhaal. Shepard daagt de lezer in zekere mate uit door het spinsel van leugens in de serie uit te breiden en ondoorzichtiger te maken. Net wanneer je de geschiedenis lijkt te begrijpen, voegt Shepard een nieuw verhaalelement toe, waardoor de nieuwe waarheid niet de waarheid blijkt te zijn.

Maar Shepard zou Shepard niet zijn wanneer ze ook de geijkte 'Pretty Little Liars'-elementen toevoegt: liefde, drama, dreigsms’jes en bizarre wendingen. Net als eerdere delen bevat Waarheid diverse plotwendingen die ver van de realiteit af staan. Ze lijken puur te dienen ter bevordering van het verhaaltempo. Ook de dreigsms’jes van A zijn niet nieuw en roepen hier en daar ergernis op. Haar dreigementen hebben minder effect, ze blijven loos: “Blijf dus zwijgen…dan mogen ze je houden!”

Met Shepards handelsmerk, het welbekende samenkomstfeest in de slotakkoorden van het boek, zorgt de YA-auteur opvallend genoeg voor een verrassing. Waar het verhaal over-de-top dreigt te worden door zeer onrealistische details, weet Shepard het te redden met de altijd werkende formule: spanning en sensatie. In de laatste vijftig bladzijden wordt er voor het eerst een dader aangewezen en een zenuwslopende zoektocht ontstaat. Helaas geeft Shepard haar geheimen snel prijs. Waar ze ruim drie delen nodig heeft gehad voor de aanloop, legt ze in slechts twintig pagina’s alle geheimen van de dader bloot. Case closed, spanning weg. Tenminste, zo lijkt het. Geheel verwacht opent Shepard in de laatste woorden van Waarheid het verhaal opnieuw en bezorgt ze de lezer een naar gevoel van argwaan. Een gevoel dat A nog niet klaar is met deze Pretty Little Liars.

Waarheid vormt, ondanks alle geijkte elementen, een aantrekkelijk deel in de serie 'Pretty Little Liars' en smaakt zeker naar meer: “Er is een hoop dat we allemaal liever achter ons laten.”