Ons verleden in de toekomst

Wie ooit dacht dat slavernij tot het verleden behoorde, heeft het mis. Wie ooit dacht dat jagers en verzamelaars verleden tijd waren, moet zichzelf nog eens achter de oren krabben. In 2558 komen ze allemaal terug; onderdaniger en opstandiger dan voorheen. Miriam Borgermans combineert in Slaves, het eerste deel van de ‘Raven’-serie, thema’s uit het verleden met een verhaal in de toekomst en komt zo akelig dicht bij de lezer.

'Ik ben minder dan een bloem
ik buig voor de bloem
ik buig voor de wind
ik buig voor iedereen
die me vindt'  

Raven is een laatstejaars slavenleerling. Dit jaar zal ze verkocht worden als delicatesseslaaf. Tenminste, als ze gehoorzaamt. Onder leiding van de gemene Seamus gaat ze haar laatste weken in. Wanneer Raven ontdekt dat Seamus haar beste vriend Castro mishandelt, neemt ze het heft in eigen handen. Ze dringt zichzelf op aan Meester Ghassan, in de hoop dat hij haar koopt. Op die manier kan Seamus haar niet meer kopen en is Castro veilig.  

In eerste instantie lijkt haar truc te werken. Ghassan koopt haar voor miljoenen en neemt haar mee naar zijn gigantische huis. Raven wordt zijn nieuwe delicatesseslaaf. Maar dan wordt Ghassan vermoord. Hij is vergiftigd en Raven wordt verdacht. Ze wordt opgepakt en moet knokken voor haar eigen leven. Knokken zonder dat ze wat te zeggen heeft. En dan komt ze Castro plotseling weer tegen. Samen proberen ze het leven dragelijk te maken.  

Slaves wordt beschreven vanuit een bijzonder perspectief en is daardoor direct interessant. Borgermans kiest het perspectief van een slaaf, Raven. Met Raven zet ze een opstandige, brutale slaaf neer. Vanaf de eerste letter zorgt dit voor mogelijkheden. De lezer weet dat Raven zal zorgen voor problemen, maar de aard en de gevolgen van deze problemen zijn onduidelijk.  

Borgermans haalt ons verleden, het verleden van de slavernij, naar de toekomst en beschrijft dit vervolgens heel beeldend. Op die manier trekt ze de lezers in het verhaal en maakt ze medeslaven van ze: geheel met halsband en al. Snoeiharde opmerkingen – ‘Wat is de waarheid?' 'Dat we veredelde huisdieren zijn’ – komen hard aan en gedetailleerde beschrijvingen zorgen ervoor dat diverse scènes gruwelijke vormen aannemen. Opvallend daarbij is die gedetailleerdheid waarmee Borgermans te werk gaat. Geen woord, gezichtsuitdrukking of kuchje wordt overgeslagen; het verhaal is zeer compleet. Prachtige, alleszeggende opschriften, aan het begin van elk hoofdstuk – ‘Give me your heart as I give you my soul in prison, so we can liberate them both’ – zijn daarbij versterkend: ze vertellen wat niet gezegd kon worden. Met goede omschrijvingen van het machtsmisbruik en het feit dat Raven echt niets over zichzelf te zeggen heeft, raakt Borgermans een gevoelige snaar: de snaar van de slavernij.  

Bijzonder daarbij is de manier waarop Borgermans de lezer voorziet van informatie. Gedurende het hele verhaal kijk je louter mee met Raven, en weet je niet echt veel meer dan zij. Het zijn de geheimzinnige stukjes van spreker 'S' aan het eind van de hoofdstukken die je van iets meer informatie voorzien. Hij vertelt wat er ondertussen gebeurt en wie overal achter zit. Echter, hij doet dat mondjesmaat: Borgermans doseert prima.  

Helaas verliest Slaves, naarmate het verhaal vordert, aan kracht. Vanaf het moment dat Raven veroordeeld wordt, nemen de avontuurlijkheden in het verhaal toe. Dit is ten gunste van het verhaaltempo, maar het gaat ten koste van alle gedachten en de diepgang in de thematiek. Diverse bijzondere, ongeloofwaardige verhaalelementen versnellen daarbij ook wel het verhaaltempo, maar zorgen voor twijfels over de aannemelijkheid. Tegen het einde, wanneer Borgermans de lezer meeneemt naar de Jagers en Verzamelaars, dreigt het verhaal zelfs te verzanden in gezwijmel en wordt het misschien zelfs een ordinair liefdesverhaal: 'Ik vind het verschrikkelijk, van Seamus. Ik haat mezelf. Door mij ben jij bij Seamus belandt.'  

Toch bevat Slaves een over het algemeen aantrekkelijk geschreven en verrassend verhaal. Met een open einde, dat heel plotseling invalt, maakt Borgermans duidelijk niet klaar te zijn met Ravens verhaal. Kom maar op met deel 2!