Wat je van beren leren kunt

‘Beren als Paddington zijn heel zeldzaam.’ In Speurneus Paddington bewijst Michael Bond opnieuw dat Paddington onvervangbaar is. De 140 pagina’s tellende verhalenbundel over de klassieke allemansvriend Paddington verovert al bij het eerste verhaal menig kinderhart. De zes diverse verhalen, met af en toe een illustratie van Peggy Fortnum, vallen in de smaak vanwege hun authentieke stijl: Paddington is uiterst beleefd, een tikkeltje onhandig, maar o-zo-aandoenlijk. Met díe beer probeert Bond menig jonge lezer een en ander over de wereld bij te brengen.  

In grote lijnen beschrijft Speurneus Paddington de belevenissen van Paddington nadat hij bij de familie Brown is ingetrokken. Hij beleeft de eerste keer Guy Fawkesday, ontdekt wat sneeuw is, mag wederom Kerst vieren en kan aan de gang als echte klusser. Elk verhaal borduurt voort op de vorige, maar is los ook goed te lezen.  

Wie door de eerste bladzijden van de verhalen bladert, herkent het klassieke Paddingtongehalte meteen. Bond hanteert een vrij klassieke schrijfstijl, waarbij beleefdheid centraal staat. Paddington en zijn familie spreken netjes tegen elkaar, maken weinig ruzie, worden eigenlijk nooit boos en staan open voor oplossingen. De verhalen worden geschreven in een voorleesachtige verteltrant: beschrijvend en met zinnen die hier en daar qua lengte meer van een jeugdige lezer vragen. Hier en daar daagt Bond de lezer zelfs uit. Hij schuwt een mooie vorm van beeldspraak, ‘Paddington was geen beer die makkelijk voor één gat te vangen was’, of een langere zin met hier en daar een moeilijker woord zeker niet: ‘Ik ben bezig mijn ervaringen op papier te zetten.’  

Niet alleen de schrijfstijl van Bond valt in de smaak. Ook de avonturen die Paddington beleeft vermaken van A tot Z. Bond combineert spanning met humor om de lezer te laten genieten. Paddington is onhandig en dat maakt hem aandoenlijk. In elk verhaal speelt zijn naïeve en onhandige houding een grote rol. Menig gebeurtenis loopt in de soep, waardoor Paddington ongewild in de problemen komt. Gelukkig redt zijn eerlijkheid en zijn open houding hem elke keer weer en niet zelden komt hij er beter uit dan hij erin ging. Vrijwel elk verhaal blijft lang spannend of grappig door de domme dingen die Paddington doet. Bond speelt in op de verwachtingen van de lezer: al ver vooraf zie je aankomen dat er iets gaat gebeuren, maar wat het ‘iets’ is, is niet helder. Het bezorgt een prettige vorm van onzekerheid. Met sommige verhalen emotioneert Bond: hij laat Paddington dingen meemaken die niet altijd even leuk zijn. Wie zich vereenzelvigt met Paddington zal het verdriet voelen.  

Maar de verhalen van Paddington zijn meer dan zomaar verhalen. Vrijwel elk verhaal bevat één of meerdere belangrijke lessen, soms klein, soms groot. Bond laat de jeugdige lezer zien hoe belangrijk het is goed om te gaan met je geld, dat ieder boontje om zijn loontje komt en dat je anderen niet mag misbruiken. Wellicht is Paddingtons grootste boodschap, zoals in meerdere boeken over de beer, wel dat het niet erg is om iets verkeerd te doen, als je maar eerlijk blijft. Tegelijkertijd schenkt Bond mondjesmaat aandacht aan de Engelse cultuur: Guy Fawkesday wordt in een notendop uitgelegd.  

Helaas bevat Speurneus Paddington één minpunt. Bond gebruikt bij zijn verhalen de prachtige illustraties van Peggy Fortnum. Menig Paddingtonliefhebber zal de kenmerkende tekenstijl herkennen. De hoeveelheid illustraties is echter laag. Op slechts weinig plaatsen wordt het verhaal ondersteund met Paddington in beeld. Het geeft de lezer de kans zelf beelden te bedenken bij het verhaal. Echter, de jeugdige lezer heeft misschien nog wat meer houvast nodig. Een plaatje meer hier en daar zou nét even dat beetje extra kunnen geven. Toch is Speurneus Paddington een prettig (voor)leesboek dat door menig jeugdige lezer gewaardeerd zal worden.