De knarser hebben is niet leuk!

De knarser hebben is niet leuk. En dat weet iedereen. Caroline Ligthart kiest in het prachtig geïllustreerde Waantje krijgt de knarser voor een positieve insteek en maakt op die manier deze vreselijke ziekte voor kinderen bespreekbaar. Met veel liefde om je heen kun je de behandeling aan. Echt!  

Ligthart begint haar verhaal met een voorstelrondje: ieder Horizonnetje dat op de Horizon woont wordt afgebeeld en beschreven: ‘VreVo; een Vreemde Vogel met uitstekende oren’. Daarna volgt een lijst met vermomde woorden. Zo is een ‘Binnenstebuiten’ en operatie en krijg je ‘Kladderadatsj’ in plaats van chemo. Daarna begint Ligthart aan haar eigenlijke verhaal.  

En dat verhaal gaat over Waantje. Waantje is een soort beschermengel op de Horizon. Ze vult haar dagen op met de wacht houden en andere Horizonnetjes behoeden voor ernstige fouten. Tot de dag dat ze ineens een steek in haar buik krijgt. Helaas blijft het niet bij één steek. Oma Droes brengt Waantje naar het Withuis en daar blijkt dat Waantje de Knarser heeft. Ze moet eerst een ‘Binnenstebuiten’ en daarna misschien nog ‘Kladderadatsj’. Natuurlijk zijn de inwoners van Horizon geschrokken. Iedereen doet er alles aan om Waantje te helpen, behalve Afval. Hij lijkt helemaal niet zo aardig. Wat is er toch met hem aan de hand?  

Waantje krijgt de knarser doet in het begin wat aan als los zand, door de introductie van alle verschillende personages. Ligthart beschrijft diverse hoofdstukken vanuit Waantje, maar onderbreekt Waantjes verhaal steeds met stukken over andere Horizonnetjes, zoals Radar, Tamme of Ringeloor. Enerzijds lijken deze personages van groot belang in het verhaal: iedereen heeft wel een gebrek, maar toch wordt iedereen geaccepteerd. Echter, deze fragmentarische opbouw zorgt er tevens voor dat Waantjes verhaal in het begin niet goed te volgen is.  

Gelukkig verandert dit snel. Wanneer Waantje hoort dat ze de knarser heeft, verplaatst Ligthart het perspectief en beschrijft ze meer vanuit of over Waantje. Waantje krijgt de knarser wordt op dat moment beter te volgen. Vrij snel ontstaat er een laagdrempelig verhaal over een ziekte die voor veel kinderen ‘eng’ en ‘onbekend’ is. Ligthart beschrijft het echter zo, dat het voor veel kinderen begrijpelijk wordt: ‘Ze gaan een soort bal uit haar buik halen. Die zat er zonder dat zij dat wist. Hoe komt zo’n bal in haar buik terecht?’  

Geheel vanuit Waantje maakt Ligthart vervolgens bespreekbaar wat iemand met kanker allemaal tegenkomt. Van het feit dat anderen je niet aan durven spreken, tot de wisselende emoties die je kunt voelen, van de operaties tot de behandelingen met ‘Kladderadatsj’; Ligthart beschrijft alles op zo’n manier dat eenieder het kan begrijpen. Bijzonder daarbij is de positieve insteek die ze kiest. Vermomde woorden als ‘Kladderadatsj’ zorgen voor de broodnodige humor en de liefde van de andere Horizonnetjes maken het verhaal behapbaar. Haar insteek blijkt duidelijk: met veel liefde om je heen kun je deze zware behandeling aan. Echt!  

Waantje leeft in een fantasiewereld vol voor kinderen herkenbare dingetjes, waar niets vreemd is. Iedereen mankeert wel iets en toch helpt iedereen elkaar. Op die manier combineert Ligthart educatie met een mooi verhaal: ‘‘we gaan eens lekker revanche nemen.’ Waantje is erg enthousiast, vooral omdat ze weet dat dat wraak betekent.’  

Waantje krijgt de knarser is een bijzonder positief verhaal over een erge en onbegrijpelijke ziekte. Ligthart is in staat deze ziekte zo te beschrijven dat hij voor kinderen een stukje minder eng is. Onbegrepen nog zeker, maar wellicht een minder groot monster. Want de knarser hebben is niet leuk, en een Prikin of een Witjasslaap ook niet. Maar een Beterschap en een Witjas kunnen je misschien wel beter maken.